Vitamina C | |
---|---|
tipo de entidad química (es) | |
tetronic acid (en) y ácido ascórbico (es) | |
La vitamina C, enantiómero L del acedu ascórbico o antiescorbútica, ye un nutriente esencialsobremanera pa los mamíferos.[1] La presencia d'esta vitamina ye riquida pa un ciertu númberu de reacciones metabóliques[2] en tolos animales y plantes y ye creada internamente por casi tolos organismos, siendo los humanos una notable esceición. El so defectu causa escorbutu n'humanos,[3][4][5] d'ende'l nome de ascórbico que se-y da al ácidu, y ye llargamente usada como aditivu alimenticiu pa prevenir esti postreru.[3]
El farmacóforo de la vitamina C ye l'ion ascorbato. N'organismos vivos, el ascorbato ye un antioxidante,[2] pos protexe'l cuerpu contra la oxidación, y ye un cofactor en delles reacciones enzimáticas vitales.
Los usos y requisitos diarios d'esta vitamina son orixe d'alderique. Afirmóse que les persones que peracaben dietes riques n'acedu ascórbico de fontes naturales, como frutes y vexetales son más saludables y tienen menor mortalidá y menor númberu d'enfermedaes cróniques. Sicasí, un metanálisis de 68 esperimentos confiables nos que s'utilizó la suplementación con vitamina C, y qu'arreya 232 606 persones, concluyeron que'l consumu adicional de ascorbato al traviés de suplementos puede nun resultar tan beneficiosu como se pensaba.[6]
En 1937, el Premiu Nobel de Química foi concedíu a Walter Norman Haworth pol so trabayu na determinación de la estructura del ácidu ascórbico, compartíu con Paul Karrer, pol so trabayu sobre les vitamines y el premiu Nobel de medicina otorgar a Albert Szent-Györgyi polos sos estudios alrodiu de les funciones biolóxiques del ácidu ascórbico.[7]
Una gran mayoría d'animales y plantes son capaces de sintetizar vitamina C, al traviés d'una secuencia de pasos enzimáticos (D-glucuronato, L-gulonato, L-gulonolactona, 2-ceto-L-gulonolactona y L-ascorbato), que converten la glucosa en vitamina C.[8] La glucosa necesaria pa producir ascorbato nel fégadu (en mamíferos) ye estrayida del glucóxenu, por esto la síntesis de ascorbato ye un procesu glicólisis-dependiente(9). En reptiles y páxaros la biosíntesis ye llevada a cabu nos reñones.
Los humanos nun tener la capacidá enzimática de producir vitamina C. La causa d'esti fenómenu ye que la enzima del procesu de síntesis, la L-gulonolactona oxidasa ta ausente por cuenta de que'l xen pa esta enzima (pseudogén ΨGULO) ye defectuosu.[9][10][11] La mutación nun ye letal pal organismu, por cuenta de que la vitamina C ye abondosa nes fontes alimentarias. Detectóse que les especies con esta mutación (incluyendo humanos) afixeron un mecanismu de reciclaje pa compensala.[12]
La vitamina C puede absorbese como acedu ascórbico y como acedu dehidroascórbico a nivel de mucosa bucal, estómagu y yeyuno (intestín delgáu), depués ye tresportada vía vena porta escontra'l fégadu pa depués ser conducida a los texíos que lo rican.[2]Escretar por vía renal (na orina), so la forma d'ácidu oxálico principalmente, por fieces esaníciase namái la vitamina ensin absorber.[2]
Reparóse que la perda de l'habilidá pa sintetizar ascorbato ye sorprendentemente paralela a la perda evolutiva de l'habilidá pa menguar ácidu úrico. Ácidu úrico y ascorbato son fuertes axentes reductores. Esto condució a la suxerencia qu'en primates cimeros, l'ácidu úrico asumiera delles funciones del ascorbato. L'ácidu ascórbico pue ser aferruñáu nel cuerpu humanu pola enzima acidoascorbico-oxidasa.
La vitamina C ye un ácidu, igual que'l L-enantiómero del ascorbato, l'opuestu D-enantiómero nun tien significancia biolóxica. Dambes formes, tienen la mesma molécula estructural. Cuando'l L-ascorbato, (que ye un fuerte axente reductor), aplica la so función reductora ye convertíu a la so forma ferruñosa, L-dehidroascorbato, que puede ser amenorgáu de nuevu a la so forma activa L-ascorbato por aición enzimática del glutatión.
El L-ascorbato ye un azucre acedo débil, estructuralmente rellacionáu a la glucosa, lo cual asocede naturalmente yá que cada unu ta xuníu al ion hidróxenu, formando l'ácidu ascórbico o un ion metálicu formando entós el mineral ascorbato.
N'humanos, la vitamina C ye un potente antioxidante, actuando pa menguar el estrés oxidativo; un sustratu pa la ascorbato-peroxidasa, según un cofactor enzimáticu pa la biosíntesis d'importantes bioquímicos. Esta vitamina actúa como axente apurridor d'electrones pa 8 distintes enzimes:
Los texíos biolóxicos qu'atropen más de 100 vegaes el nivel sanguineu de vitamina C, son les glándules adrenales, pituitaria, timu, cuerpu lúteo, y la retina. Aquelles con 10 a 50 vegaes la concentración presente nel plasma inclúin el cerebru, bazu, pulmón, testículos, nódulos linfáticos, mucosa del intestín delgáu, leucocitos, páncrees, reñón y glándules salivares. Los Glóbulos blancos contienen 20 a 80 vegaes más vitamina C que'l plasma sanguineu, y la mesma fortalez la capacidá citotóxica de los neutrófilos (glóbulos blancos).
La vitamina C sirvi para:
La vitamina C ayuda al desenvolvimientu de l'absorción del fierro, a la crecedera y arreglu del texíu conectivo normal (piel más nidio, pola unión de les célules que precisen esta vitamina pa xunise), a la producción de coláxenu (actuando como cofactor na hidroxilación de los aminoácidos lisina y prolina), metabolización de grases, la cicatrización de firíes. La so falta causa'l escorbutu, tamién resulta esta vitamina un factor potenciador pal sistema inmune anque dellos estudios ponen en dulda esta última actividá de la vitamina C.
Pa persones con cálculos renales nun s'encamienta'l consumu de suplementos de vitamina C o n'altes dosis yá que pueden agravase los síntomes de la dolencia; esto asocede porque la vitamina C tresformar en oxalato nel cuerpu humanu, fomentando neses persones propenses la litiasis renal por cálculos de oxalato.[ensin referencies]
La vitamina C ye esencial pal desenvolvimientu y caltenimientu del organismu, polo que'l so consumu ye obligatoriu pa caltener una bona salú.
Quien defenden el suministru d'altes dosis de vitamina C sostienen que la causa primaria de les enfermedaes vasculares ye'l defectu d'esta vitamina, lo que debilita la paré arterial de coláxenu. Secundariamente nes fisuras resultantes d'esi debilitamientu forma la placa arterial de lipoproteína(a) como mecanismu d'arreglu. El engrosamiento de les plaques causa al llargu plazu un estrechamientu arterial y trombosis.
Esta teoría basa la so credibilidá nel fechu de que los animales que sinteticen vitamina C nun presenten lipoproteína(a) en sangre nin tampoco sufren la enfermedá coronaria. Namái les poques especies que nun producen vitamina C, ente elles dellos primates y l'home, presenten estos trestornos. Esti importante fechu nun ye teníu en cuenta polos detractores de suministrar altes dosis de vitamina C pa prevenir les enfermedaes cardiovasculares.[ensin referencies]
En modelos animales intoxicaos con plomu, la vitamina C demostró “efeutos proteutores” sobre les anormalidaes muscular y nerviosu inducíes pola intoxicación con plomu. En fumadores, los niveles sanguíneos de plomu mengüen un 81 % en permediu, cuando son suplementados con 1000 mg de vitamina C, ente que 200 mg son inefectivos, suxiriendo que la vitamina C en suplementos puede ser una económica y conveniente ventaya p'amenorgar niveles de plomu en sangre. La revista de l'Asociación Americana Médica publicó un estudiu nel que concluyó, basáu nel analís de los niveles de plomu sanguineu en suxetos del estudiu NHANES III (Third National Health Examination Survey), que la rellación independiente ya inversa ente los niveles de plomu y vitamina C en plasma, de ser causal, podría tener implicaciones públiques en salú pal control de la intoxicación por plomu.[13]
La vitamina C llindó la so popularidá como tratamientu pa los síntomes xeneraos por al autismu. Un estudiu en 1993, de 18 neños con autismu atopó l'amenorgamientu de dellos síntomes posterior al tratamientu con vitamina C.[14]
Ensayos clínicos pequeños atoparon que la vitamina C podría ameyorar la cuenta, motilidad y morfoloxía de la espelma n'homes infértiles. Según ameyorar les funciones inmunes rellacionaes a la prevención y tratamientu d'enfermedaes acomuñaes a la edá.[15]
Un estudiu preliminar publicáu nos Añales de Ciruxía de los EE. UU. atopó que l'alministración y suplementación con antioxidante usando α-tocoferol y acedu ascórbico amenorga la incidencia de falla orgánica y encurtia la estadía en UCI nesta cohorte de pacientes quirúrxicos críticamente enfermos.[16]
L'ácidu dehidroascórbico, la principal forma de la vitamina C aferruñada nel cuerpu, demostró amenorgar los déficit neurolóxicos y mortalidá siguíes a accidentes cerebrovasculares, por cuenta de la so habilidá pa cruciar la barrera hematoencefálica, ente que la vitamina C o'l L-ascorbato nun llogra travesar esta barrera. Nun estudiu publicáu pol Proceedings of the National Academy of Sciences nel 2001, los autores concluyeron que “una estratexa farmacolóxica d'amontar los niveles cerebrales de ascorbato n'accidentes cerebrovasculares tien el potencial enorme pa representar la traducción oportuna d'investigación básica nuna terapia relevante p'accidentes cerebrovasculares n'humanos.[17]
En xineru del 2007, la Food and Drug Administration (FDA) aprobó un ensayu de toxicidá fase I pa determinar dosis segures de vitamina C intravenosa, como posible tratamientu pal cáncer en quien s'escosaron otros tratamientos y opciones convencionales.[ensin referencies]
En febreru de 2007, un estudiu ensin controlar de 39 pacientes con cáncer terminal, amosó que sobre cuestionarios suxetivos, los pacientes reportaron un ameyoramientu en salú, síntomes del cáncer y funciones diaries dempués de l'alministración d'altes dosis de vitamina C intravenosa. Los autores concluyeron que «anque esiste inda'l discutiniu en rellación a los efeutos anticancerosos de la vitamina C, l'usu de la mesma ye consideráu una terapia seguro y efeutivo p'ameyorar la calidá de vida de pacientes con cáncer terminal».[18]
N'agostu del 2008, un artículu publicáu en Proceedings of the National Academy of Sciences por Mark Levine y collaboradores del Institutu Nacional de Diabetes y enfermedaes del Reñón, atoparon que la inyeición direuta d'altes dosis de vitamina C amenorga'l pesu y crecedera del tumor en 50 % en modelos de mures con cáncer d'ovariu, celebru y pancreáticu.[19]
Otra indicación non menos importante ye'l consumu percima de la normalidá a efeutu de la so escreción na orina y acedala, pol calter acedu d'esta vitamina. Con ello preténdese facilitar la eliminación na orina y urea de compuestos más solubles en soluciones acedes.[ensin referencies]
El ser humanu paez ser desaxeradamente eficiente na reutilización de la vitamina C, polo que los sos requisitos son 50 vegaes menores que nel restu de los primates. Al ser una vitamina hidrosoluble, la so eliminación pol reñón por diuresis ye desaxeradamente eficaz, polo que los escesos pueden esaniciase en menos de cuatro hores. Sicasí, hai una ciertu tresformamientu d'acedu ascórbico a acedu oxálico y el so sal oxalato de calciu, que ye bastante insoluble y puede crear cálculos renales. Asina 3 g de ascorbato inxeríos apaecen na orina como ascorbato (90 %), dehidroascorbato (6 %) y metabolitos diversos como 31 mg de oxalato. Tou ello fai qu'haya bien pocu consensu en cuál ye la cantidá mínima y la cantidá máxima. Prueba d'ello damos les siguientes referencies:
Anque ye bien habitual creer qu'ayuda a recuperase meyor d'un resfriáu o una gripe, un estudiu realizáu por científicos italianos refutó esta afirmación, pero munchos otros estudios, otra manera, afirmaron qu'ameyora la capacidá del sistema inmunitariu.[27][28] Lo que sí se sabe ye que'l déficit (como'l d'otres vitamines y compuestos esenciales) puede empeorar los síntomes y traer otros entueyos. De toes formes la vitamina C ye una de les vitamines qu'intervienen nel funcionamientu del sistema inmunitariu, como lo faen la vitamina A y la tiamina. Tamién ye bien importante como vitamina antioxidante, lo que d'una o otra manera protexe al nuesu organismu de radicales llibres o otres sustancies tóxiques. Per otru llau, al ser hidrosoluble, el so escesu ye fácilmente esaniciáu na orina.
Como interés, puede señalase que la vitamina C namái ye esencial en dellos animales: los monos antropoides, l'humanu, que perdió la capacidá de sintetizala naturalmente nel so cuerpu; el ruiseñor chinu, una especie de trucha, les cobayas (conejitos d'indies o cuyes) y los esperteyos frugívoros.
Según el Centru Médicu Langone de la Universidá de Nueva York (Estaos Xuníos), los principales alimentos que contienen vitamina C son les freses (95 mg/taza), la papaya (85 mg/taza), el quivi (70 mg/pieza), la naranxa (70 mg/pieza) y el mangu (45 mg/taza), si comparen esos valores cola vitamina C del artuganciu va dase cuenta que los de Langone tienen intereses alimenticios. Tocantes a verdures, el pimientu crudu —colloráu o verde—, el brócoli y la col rizada tamién son ricos nesta vitamina. Daqué más lloñe queden l'aguacate (24 mg/pieza) y l'alcachofa (30 mg/pieza).[29]
La vitamina C puede llograse de forma natural y sintética.
Les fontes naturales son el mesmu acedu ascórbico levógiro (isómero L-) y ascorbato de sodiu levógiro, presentes nos distintos alimentos.
De forma sintética puede llograse per mediu del procesu Reichstein, modificáu darréu por Kurt Heyns.[30] Sicasí la mayor parte de la producción industrial mundial llograr por mediu d'otru cambéu más modernu del procesu,[31] desenvuelta en China. Dambos procesos utilicen la fermentadura con microorganismos, polo que se llogra ensin problemes el isómero L-.
Toles frutes y verdures contienen dalguna cantidá de vitamina C. Nel siguiente llistáu apaecen aquellos con mayor concentración de vitamina C.[ensin referencies]
Concentración de Vitamina C (mg/100 g)
|
<ref>
nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes NIH2016