Xeque

Xeque
	títulu honoríficu y prefixu
	eruditu

Xeque^[1] (árabe: شيخ [shayj o sheyj], 'vieyu' ) ye un títulu d'orixe árabe aplicáu a líderes relixosos o políticos a nivel llocal, etimológicamente comparable al arquetipu de vieyu sabiu.

Popularmente, suel acomuñar la pallabra xeque a la imaxe de los xefes beduinos o los potentaos de la península arábiga.

Y tamién se-y llama a un imam de la Mezquita sheikh exemplu:Sheikh Abdul Hamid kishk", y llámase-yos sheikh polo que saben de relixón o por un simple respectu pola so edá .

En términos xenerales, un shayj o sheyj (femenín shayja o sheyja) ye una persona respetada por causa de la so edá o les sos conocencies. Nel Islam con frecuencia designa genéricamente a los homes trataos en relixón (como alfaquíes, ulemes, muftis, etc.). Nuna cofradería sufí el shaij ye'l maestru espiritual. Los árabes cristianos tamién suelen usalo de la mesma.

Shayj ye tamién el xefe d'una tribu beduina na península arábiga, y foi utilizáu como títulu oficial polos monarques de Kuwait hasta qu'esti estáu ingresó na Lliga Árabe en 1961 y adoptó la denominación d'emiratu (siendo los sos dirixentes entós emires o príncipes).

Na zona del Golfu Pérsicu úsase'l tratamientu pa referise a persones prominentes, xeneralmente altos cargos políticos o homes de negocios (nestos casos suelse usar en castellán la pallabra «xeque»).

N'Arxelia una shayja o sheyja ye una maestra en ciertes formes de cantar. La más conocida fora de les sos fronteres ye Cheikha Remitti.

Con muncha frecuencia usa'l títulu como meru tratamientu de cortesía dirixíu a persones mayores. Sicasí, el so usu ye delicáu yá qu'en determinaos contestos puede utilizase pa faer ver a daquién que ye o paez un vieyu. En munchos llugares (tantu del mundu árabe como de países musulmanes non árabes) shayj convirtióse en nome propiu. N'África Occidental son bien utilizaes nesti sentíu les derivaciones Cheïkh, Sékou o Cheikou.

Etimoloxía

La pallabra n'árabe provién d'un raigañu triliteral rellacionada cola edá "ش-ي-خ", shīn-yā'-jā, significa lliteralmente "vieyu". Darréu pasó a significar "líder", "vieyu venerable" y "noble" sobremanera en Arabia, onde "xeque" convertir nun títulu tradicional d'un líder tribal beduín nos últimos sieglos. Por cuenta de la espansión de la civilización árabe y del islam el términu haise mundializado como una pallabra relixosa o cenciellamente honorífica en cultures musulmanes africanes y asiátiques.

Asina'l títulu pa musulmanes ye un títulu relixosu pa una persona instruyida, como pallabra árabe ye un términu políticu independiente de la relixón. Tamién ye bien usáu polos drusos pa designar a los sos sacerdotes según pa los árabes cristianos pa vieyos venerables.

Podría oldease a la pallabra llatina "senex", home vieyu, del que deriva en munchos idiomes la pallabra senador. De fechu n'idioma árabe los senaos d'occidente, como'l d'EE. XX. de cutiu llámense maylis al-shuyuj, "conseyu de vieyos".

Referencies

↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: xeque, el/la

Enllaces esternos

[1] Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: xeque, el/la

[1]