Ulduz | |||
Antares | |||
---|---|---|---|
Müşahidə məlumatları (Dövr J2000.0) |
|||
Birbaşa çıxma | 16s 29d 24,46s[1] | ||
Meyl | 16s 29d 24,46s[1] | ||
Məsafə | 550 işıq ili | ||
Görünən ulduz ölçüsü (V) | 0,91[2] | ||
Bürc | Əqrəb | ||
Astrometriya | |||
Radial sürət (Rv) | −3,4 km/san[3] | ||
Parallaks (π) | 5,89 ± 1 mas[1] | ||
Mütləq böyüklük (V) | −5,28 | ||
Xüsusiyyətləri | |||
Ulduz təsnifatı | M0.5Iab+B3V:[4] | ||
Dəyişən | yavaş qaydasız dəyişənlər[d] | ||
Fiziki xüsusiyyətləri | |||
Radius | 680 R☉, 800 R☉ | ||
İşıqlandırma gücü | 57.500 L☉[5] | ||
Orbit elementləri | |||
|
|||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əqrəb bürcünün α ulduzu. Yerdən uzaqlığı dəyişkəndir. Tipik "Qoşa Ulduzdur". Bu ulduz səmada 15-ci ən parlaq ulduzlardan biridir, qırmızı rəngi ilə seçilir. Bu ulduz çox nəhəng olub təxmini diametri 400 milyon km-dir. Yay günlərində Azərbaycandan görünür.
Spektral sinfi M1, işıqlıq sinfi isə Iab qırmızı ifratnəhəng olan Antares bilinən ən böyük ulduzlardan biridir. Bu, ən yaxın OB dərnəyinin (Scorpius-CENTAURUS Association) ən işıqlı, ən böyük və ən inkişaf etmiş ulduz üzvüdür. Antares, Scorpius-CENTAURUS Association'ın üst Scorpius alt qrupunun bir üzvüdür və təxminən 145 ps (470 i.i.) məsafədəki 11 milyon illik ortalama minlərlə ulduz ehtiva etməkdədir. Kütləsi 15-18 Günəş kütləsi qədər, radiusu isə 883 Günəş radiusuna bərabər olması düşünülməkdədir. Beləliklə əgər Günəş Sisteminin mərkəzinə yerləşdirilirsə, onun xarici səthi Mars və Yupiterin orbitləri arasında yayılardı.
Ənənəvi Antares adı, Antik Yunan Ἀντάρης'dan[6] gəlir; qırmızımtıl tonunun Mars[7] planetinin görünüşüylə bənzərliyinə görə "Ares'e bərabər" ("bərabər-Mars") mənasını verir. Beynəlxalq Astronomik Birlik, 2016-ci ildə ulduzlar üçün uyğun adları kataloqlaşdırılması və Standartlaşdırma üçün Star Names (WGSN)[8] üzərinə bir Əmək Qrupu təşkil etdi. WGSN'nin İyul 2016 ilk bülletenində[9], WGSN tərəfindən təsdiqlənən ilk iki ad siyahısı toplandı və Antares daxil olundu. Bu anda IAU Star Names kataloquna[10] girilmiştir.
Antares dəyişən bir ulduzdur və nisbi Ulduzların Ümumi Kataloqu'nda qeydiyyata alınmışdır.
Antares M1.5 Iab'ın ulduz sinifində olan ifratnəhəng ulduzdur. Radiusu 883Rʘ bərabər olan ən böyük ulduzlardan biridir [11], Günəş Sisteminin mərkəzinə yerleşdirilirsə xarici səthi Mars və Yupiterin orbitləri arasında yayıla bilər. Parallaks ölçmələrinə söykənərək Antares, Günəşdən təxminən 170 parsek uzaqlıqdadır. Vizual parlaqlığı Günəşin parlaqlığından təxminən 10,000 dəfə çoxdur, ancaq ulduzun spektrin infraqırmızı qismində enerjisinin əhəmiyyətli bir hissəsini yayması səbəbiylə, bolometrik parlaqlıq Günəşin qabığının təxminən 65,000 dəfə çoxdur. Ulduzun kütləsi 15-18 Günəş kütləsi arasında hesablanmışdır.
Antares, ulduz Günəşlə qarşıdurma vəziyyətində olan hər il 31 Mayda bütün gecə səmada görünür. Antares indiki vaxtda axşam qaranlığında yüksələr və şəfəq vaxtı ekvatorda görülür. Noyabrın 30-una yaxın ərəfədə iki üç həftə ərzində Antares, gecə səmada görünməz çünki Günəşlə birləşmə [12] vəziyyətində olur; bu görünməzlik dövrü Cənub Yarımkürəyə nisbətən Şimali Yarımkürədə daha uzundur, çünki ulduzun meyli göy ekvatorunun cənubundan əhəmiyyətli dərəcədə uzaqdadır.
Antares, ekliptikanın 6.5 ° 'si (digərləri Spica, Regulus və Aldebaran) içində olan dörd böyük ulduzdan biridir və bu səbəbdən Ay tərəfindən tutula bilər. Həmçinin nadir hallarda Venera tərəfindən də tutula bilər. 31 İyul 2009-cu ildə Antares Ay tərəfindən tutuldu. Hadisə, Cənubi Asiyanın və Yaxın Şərqin çoxunda görülə bilərdi. Hər il 2 dekabr ətrafında Günəş Antares'in 5 ° şimalını keçməkdədir.
Qoşa ulduzu
Antares ulduz ölçüsü 5.5 olan qoşa ulduzu var, Antares B. Antares B, B2.5V spektrli, mavi-ağ ulduzudur; Antares A tərəfindən çıxarılan maddə tərəfindən çirkləndirildiyi düşündürən saysız qeyri-adi spektr xətlərinə də malikdir[11].
Yoldaşlıq edən ulduz normalda Antares A-dan parıltılı olması səbəbiylə kiçik Teleskopda görülmək çətindir, ancaq bəzən 150 mm-dən (5.9 düym)[13] daha açıqlıqda görülə bilər. Qoşa ulduz tez-tez yaşıl olaraq xarakterizə edilir, ancaq bu ehtimalla bir kontrast effekti[13] ya da bir teleskop ilə birlikdə görüldüyündə və tamamilə həll edilməyə çox yaxın olduğunda iki ulduzdan gələn işığın qarışdırılmasının nəticəsidir. Antares B ay tutulmaları zamanı Antares A Ay tərəfindən tutulduqda bir neçə saniyə ərzində kiçik bir teleskop ilə müşahidə edilir. Johann Tobias Burg tərəfindən 13 Aprel 1819-cu ildə[14] belə bir tutulma əsnasında kəşf edildi ancaq varlığı 1846-cı ildə təsdiq edilənə qədər, bəziləri tərəfindən Ayın atmosferi ərzində görülən Antares'in işığı olaraq baxıldı (o zamanlar var olduğu üçün nəzəriyyəyə tabe tutuldu.)
Qoşa ulduzun orbiti çox az öyrənilir, Antaresin radial sürətini araşdırmaq üçün ulduzun öz pulsasiyalarını[15] təhlil edilməlidir. Orbital dövrlər 1,200[16] ilə 2,562[17] il arasında mümkündür.