Audi

Audi AG[1]
Ümumi məlumatlar
Tipi	Açıq Səhmdar Cəmiyyət
Sənaye	avtomobil sənayesi
Məhsulu	Minik avtomobili
Təsis tarixi	1909
Baş qərargahın yeri	Inqolştadt, Almaniya
İqtisadi göstəriciləri
Birjada listinqi	FWB : DE0006757008
Ümumi kapital	€3.4 mlrd.
Ümumi aktivlər	€16.8 mlrd.
Ümumi gəliri	48.800.000.000 € (2019)
Xalis mənfəəti	€4.3 mlrd.[2]
Əməliyyat mənfəəti	€5.4 mlrd.[3]
Struktur
İşçi sayı	88,453[3]
Ana şirkət	Volkswagen Group[4][5]
Tərəfdaşlar	Lamborghini
Rəhbərlik
Təsisçi	Avqust Horx
audi.ru
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Audi AG ([ɑʊdɪ]) — avtomobillər istehsalında ixtisaslaşan Volkswagen Group konsernində Audi markası altında Almaniya avtomobil istehsalçısı. Baş ofis Inqolştadtda (Almaniya) yerləşir. Sloqanı Vorsprung durch Technikdir ("Texnologiya ilə tərəqqi"). 2016-cı ildə istehsal həcmi 1,903,259 avtomobil təşkil edib. 2012-ci ildə Alman avtomobil mütəxəssisləri Audini ən yaxşı istifadə edilən avtomobil kimi qiymətləndirdi.^[6]

Tarixi

DKW F5 Roadster, 1935

Audi DKW, Horch, Audi və Wanderer markaları altında avtomobil və motosiklet istehsal edən dörd şirkətin birləşməsi nəticəsində meydana gələn Auto Union birliyininin davamçısıdır.^[7][8] Dəyişikliklər nəticəsində yalnız Audi markası qalmışdır.^[9] İlk Wanderer avtomobili 1913-cü ildə çıxdı, ilk öz müəssisəsi isə (Horch & Co.) 1899-da təşkil edilən və kreditorlar işdən çıxdıqdan sonra 1909-cu ildə isə Audi ortaya çıxdı.^[10] 1910-cu ildə ilk avtomobil istehsal olundu.^[11] Almancadan tərcümədə Horx (Horch) "qulaq asmaq" deməkdir.^[12] Yeni marka adını seçdikləri zaman, Avqustun iş ortaqlarından birinin oğlu eyni sözü, yəni Audini təklif etdi. 1921-ci ildə şirkət bir növ atılım etdi. Bu il, soltərəfli ilk Alman avtomobili istehsal edildi. Bundan əvvəl şirkət yalnız mühərriklərdə və dayandırma sistemlərində işləmiş, lakin daha sonra idarəetmənin rahatlığına diqqət yetirmişdir.^[13] 1928-ci ildə bu marka motor istehsalçısı DKW tərəfindən satın alındı və 1931-ci ildə ön təkərli bir avtomobilin debütü olan DKW F1 yarandı.^[14] 1929-cu ildə başlayan böyük böhran Audiyə təsir etdi.^[15] Əslində, böyük bir mühərrik həcmi olan avtomobillər pulun ümumi çatışmazlığı səbəbindən artıq tələbatın olmadığını göstərir. Daha sonra Audi başı ön təkərli kompakt avtomobil hazırlamağı tapşırdı.^[16]

Dörd avtomobilləri birləşdirmək üçün təkan Sakson Bələdiyyə Bankı — bütün bu şirkətlərin borcunu verən tərəfindən verilmişdir. O, avtomobil sənayesindəki investisiyalarından qorxdu. 29 iyun 1932-ci ildə 4 zavod — Audi, Horch, Wanderer və DKW Auto Union AG-da birləşdi. Onun simvolu dörd üzük oldu. Belə birləşmədən sonra şirkət Almaniyada ikinci avtomobil istehsalçısı oldu. Audi, DKW, Horch və Wanderer markaları bir-biri ilə rəqabət aparmadılar. Əslində, hər bir brendə ayrı bir bazar seqmenti verilmişdi: Audi — idman maşını, DKW — motosiklet, Horch — böyük və zəngin bəzəkli avtomobillər və Wanderer — lüksün orta hissəsi ilə məşğul olurdu. Həm də şirkət avtomobil yarışlarında iştirak edirdi. Auto Union modeli olan "Silver Arrow" dünyanın müxtəlif yarışlarında və çempionatlarında qalib gəldi. Eyni zamanda çox sayda dünya rekordları təyin edildi. 1940-cı ildə bütün vətəndaş mühərriklərinin sərbəst buraxılması məhdudlaşdırıldı, zavodlar Horch 901 personal avtomobilinin istehsalına keçdi.

Audi 80, Volfsburq, 1973

İkinci Dünya müharibəsinin sonunda bütün Sakson Avto İttifaqı zavodları müttəfiqlərin hava hücumları nəticəsində məhv edildi və rəhbərlik sovet işğalı zonasını tərk etdi. Sağ qalan bütün avadanlıq sökülüb çıxarıldı. Şirkət rəhbərliyi müharibənin bitməsindən bir qədər əvvəl Bavariya şəhərinə keçməyə nail olmuşdu. 1945-ci ilin sonunda Ingolştadt şəhərində hətta Auto Union ehtiyat hissələrinin anbarı da ortaya çıxdı. Amma tam miqyaslı çıxış hələ də uzaqda idi. Yalnız 3 sentyabr 1949-cu ildə motosiklet buraxılması bərpa edildi. Şirkət yenidən qeydiyyatdan keçdi və Auto Union GmbH ortaya çıxdı. 1950-ci ildə konsernin müharibədən sonraki ilk sərnişin avtomobili çıxdı — DKW F89 P Master Class.

Audi Quattro S1

1958-ci ilin aprelində Daimler-Benz səhmdar cəmiyyəti Auto Unionun 88% səhmini satın aldı və bir il sonra tamamilə firmanı tamamilə satın aldı. Inqolştadt firması filial oldu. Lakin Volkswagen Käfer modelinin populyarlığı digər kiçik avtomobil satışları Auto Unionun maliyyə vəziyyətinə mənfi təsir göstərmişdi və 1964-cü ildə şirkət Volkswagen-in bir hissəsi oldu. 1965-ci ildə Audi markası altında müstəqilliyini itirmiş şirkətin bütün yeni modellərini sərbəst buraxmaq qərara alındı. Volkswagen, Audinin öz avtomobillərini inkişaf etdirməsini istəmədi. Onun müəssisələrində Volkswagen Beetle modeli istehsal edəcəkdi. Lakin dizayn departamentinin rəhbəri Ludvig Kraus hər kəsdən gizli bir model hazırlamağa qərar verdi. Onlar Volfsburqda bu barədə öyrəndilər, lakin müdaxilə etmirdilər. Bu fəaliyyətin məhsulu 1968-ci ildə yaranan orta sinif Audi 100 avtomobilidir.

1969-cu ildə Volkswagenwerk AG, Auto Union GmbH və NSU Motorenwerke şirkətini Nekkarzulmda birləşdirdi. Şirkət Nekkarzulmdakı baş ofisi ilə Audi NSU Auto Union AG olaraq adlandırıldı. 1974-cü ildə əhəmiyyətli hadisə baş verdi.^[17] Dizayn bölməsinin rəhbəri Ferdinand Piex oldu.

Ferdinand Piex

İndi, il sonra, bu dövr "Piex dövrü" adlanır. Onun rəhbərliyi dövründə şirkət olduqca yüksəkliklərə çatdı.^[18] Bu illərdə beş silindrli mühərrik (1976) gəldi. Audi quattro, bütün sürücünün ən son tarixini saymaq üçün adət olduğu bir avtomobil oldu. 1982–1987-ci illərdə bu model WRC çempionatının mərhələlərində 23 qalibiyyət qazandı. 1985-ci ildən etibarən şirkət texniki inkişafını davam etdirir.^[19]

1993-cü ildə Audi Qrupu yaradılmış, nəticədə orada Macarıstan və Braziliyalı birlikləri, Britaniya Cosworth Technology, İtalyan Automobili Lamborghini və İspan SEAT iştirak etmişdir.^[20]

Marketinq

• 2009-cu ildə Audi Moskvada keçirilən FIS çempionatının baş sponsoru oldu.
• 2011-ci ildə Audi Zenit Sankt-Peterburq FK-yə sponsorluq etdi və 2008-ci ilə qədər Bayern Münhen FK-nin sponsoru olub.

Rəqabət

DTM 2012, Alman üçlüyü

Hər kəs Audinin avtomobil bazarında əsas rəqiblərinin Mercedes-Benz və BMW olduğunu bilir. Hamı bunun 2006-cı ildə BMW Audini Cənubi Afrikada 2006-cı ildə "İlin maşını" müsabiqəsində qalib gəldiyi üçün təbrik etməsindən sonra olduğunu iddia edir. Amma xeyr əslində bu 80-ci illərdə, Audinin Audi 200-nin Mercedes-Benz E-Class (W124) və BMW 5-in (E28) ətrafında "səkkiz" yazmaqla çəkdiyi reklamdan sonra başladı. Bundan bir il sonra, BMW BMW 5-seriyasını (E34) nümayiş etdirərək cavab videonu yayımladı. Mercedes-Benz şirkəti Audi və BMW reklamlarını görməməyi qərara aldı və heç bir cavab vermədi. Audi ilə BMW arasındakı reklam müharibəsi bu günə qədər davam edir. Daha əvvəl Lexusda reklam müharibəsinə girdi.

2016-cı ilin yayında Audi A4 ULTRA-nın ön versiyası ilə 2017-ci ildə satışa çıxarılacaq iqtisadi versiyasını yaratdı.

Avtoidman

Audi Sport quattro

Audi A4 (B5) BTCC

Audi R8 LMS GT3

Audi A5 DTM

Audi A1

Audi R8

Audi R18

Audi Sport

Audi Sport — Audinin ralli qrupudur. 1983 və 1984-cü ildə komanda iki çempionluq adını qazandı.

• 1991 Formula Junior — 1-ci yer
• 1992 Formula Junior — 1-ci yer, Alman Formula 3–1-ci yer
• 1995 Formula Junior — 3-cü yer
• 1996 Formula Junior — 1-ci yer, Alman Super Touring Cars Privateers — 1-ci yer, STW — 4-cü yer
• 1997 Alman Super Touring Cars Privateers — 1-ci yer, STW — 10-cu yer
• 1999 STW — 1-ci yer
• 2000 DTM
• 2001 DTM — 4-cü yer
• 2002 DTM — 2-ci yer
• 2003 DTM — 3-cü yer, 24 saat Nyurburqrinq — 2-ci yer
• 2004 DTM — 1-ci yer
• 2005 DTM — 2-ci yer
• 2006 DTM — 3-cü yer
• 2007 DTM — 1-ci yer
• 2008 DTM — 1-ci yer

Audi Sport Team Joest

Audi Sport Team Joest — 24 saat Le Man, LMS və ALMS kimi dayanıqlı yarışlar üçün bir qrupdur. Komanda LM P1 sinif prototiplərini qurur.

Modelləri

Audi A1

Audi Q2

Audi A3

Audi Q3

Audi TT

Audi A4

Audi A4 Allroad quattro

Audi A5

Audi Q5

Audi A6

Audi A6 Allroad quattro

Audi A7

Audi Q7

Audi A8

Audi Q8

Audi R8

Kiçik avtomobillər

• Audi 50 (Tur 86) (1975–1978)
• Audi A2 (Tur 8Z) (1999–2005)
• Audi A1 (Tur 8X) (2010 — h.h.)

Orta sinif avtomobillər

• Audi 60 (F103) (1965–1972)
• Audi 80 (B1/Tur 80) (1972–1976)
• Audi 80 (B1/Tur 82) (1976–1978)
• Audi 80 (B2/Tur 81/85) (1978–1984)
• Audi 80 (B2/Tur 81/85) (1984–1986)
• Audi 90 (B2/Tur 81/85) (1984–1986)
• Audi 80 (B3/Tur 89/8A) (1986–1991)
• Audi 90 (B3/Tur 89/8A) (1987–1991)
• Audi 80/Audi 80 Avant (B4/Tur 8C) (1991–1995)
• Audi A4/Audi A4 Avant (B5/Tur 8D) (1995–2000)
• Audi A4/Audi A4 Avant (B6/Tur 8E) (2000–2004)
• Audi A4/Audi A4 Avant (B7/Tur 8EC) (2004–2007)
• Audi A4/Audi A4 Avant (B8/Tur 8K) (2007–2015)
• Audi A4/Audi A4 Avant (B9/Tur 8W) (2015—h.h.)

Biznes-klass avtomobillər

• Audi 100 (C1/F104) (1968–1976)
• Audi 100/100 Avant (C2/Tur 43) (1976–1984)
• Audi 200 (C2/Tur 43) (1979–1982)
• Audi 100/100 Avant (C3/Tur 44) (1982–1991)
• Audi 200/200 Avant (C3/Tur 44) (1983–1991)
• Audi 100/100 Avant (C4/Tur 4A) (1991–1994)
• Audi A6/A6 Avant (C4/Tur 4A) (1994–1997)
• Audi A6/A6 Avant (C5/Tur 4B) (1997–2004)
• Audi A6/A6 Avant (C6/Tur 4F) (2004–2011)
• Audi A6/A6 Avant (C7/Tur 4G) (2011—h.h.)

İcra sinfi

• Audi V8 (D1/Tur 4C) (1989–1994)
• Audi A8 (D2/Tur 4D) (1994–2002)
• Audi A8 (D3/Tur 4E) (2002–2010)
• Audi A8 (D4/Tur 4H) (2010—h.h.)
• Audi A7 (Tur 4G) (2010—h.h.)

Kupe

• Audi 100 Coupé S (C1/F104) (1969–1975)
• Audi Coupe GL/GT (B2/Tur 85) (1980–1984)
• Audi Coupe GT/quattro (B2/Tur 85) (1984–1987)
• Audi Quattro (B2/Tur 85) (1980–1991)
• Audi Sport Quattro (B2/Tur 85) (1984)
• Audi Coupe (B3/Tur 8B) (1988–1991)
• Audi Coupe (B4/Tur 8B) (1991–1995)
• Audi TT (Tur 8N) (1998–2006)
• Audi TT (Tur 8J) (2006–2014)
• Audi TT (Tur 8S) (2014—h.h.)
• Audi A5 (Tur 8T) (2007–2016)
• Audi A5 (2016—h.h.)

Kabriolet

• Audi Quattro Cabriolet (Tur 85) Prototip
• Audi Cabriolet (Tur 89/8G) (1991–2000)
• Audi A4 Cabriolet (B6/Tur 8H) (2002–2006)
• Audi A4 Cabriolet (B7/Tur 8H) (2006–2008) *Audi A5 Cabriolet (Tur 8F) (2007—h.h.)
• Audi TT Roadster (Tur 8N) (1998–2006)
• Audi TT Roadster (Tur 8J) (2006–2014)
• Audi TT Roadster (Tur 8S) (2014—h.h.)
• Audi A3 Cabriolet (Tur 8P) (2007–2013)
• Audi A3 Cabriolet (Tur 8V) (2013—h.h.)

Krossover

• Audi Allroad (Tur 4B) (2000–2005)
• Audi Allroad (Tur 4F) (2006–2011)
• Audi Allroad (Tur 4G) (2011—h.h.)
• Audi Q7 (Tur 4L) (2005–2015)
• Audi Q7 (Tur 4M) (2015—h.h.)
• Audi Q5 (Typ 8R) (2008—h.h.)
• Audi Q3 (Tur 8U) (2011—h.h.)
• Audi Q2 (2016—h.h.)

"S", "RS", "R8"

• Audi S1 (2014—h.h.)
• Audi S3 (1998–2003)
• Audi S3 (2006–2012)
• Audi S3 (2012—h.h.)
• Audi S2 (1991–1995)
• Audi S4/ S4 Avant (1997–2001)
• Audi S4/ S4 Avant (2003–2004)
• Audi S4/ S4 Avant (2004–2008)
• Audi S4/ S4 Avant (2009–2016)
• Audi S4/ S4 Avant (2016—h.h.)
• Audi S5 (2007–2016)
• Audi S5 (2016—h.h.)
• Audi 100 S4/100 S4 Avant (1992–1994)
• Audi S6/ S6 Avant (1994–1997)
• Audi S6/ S6 Avant (1998–2004)
• Audi S6/ S6 Avant (2006–2011)
• Audi S6/ S6 Avant (2012—h.h.)
• Audi S7 (2012—h.h.)
• Audi S8 (D2) (1996–2002)
• Audi S8 (D3) (2005–2011)
• Audi S8 (D4) (2012—h.h.)
• Audi SQ5 (2013—h.h.)
• Audi SQ7 (2016—h.h.)
• Audi TTS (2008–2014)
• Audi TT RS (2008–2014)
• Audi TTS (2015—h.h.)
• Audi TT RS (2016—h.h.)
• Audi RS3 (2011–2012)
• Audi RS3 (2015—h.h.)
• Audi RS2 Avant (1994–1996)
• Audi RS4 Avant (2000–2001)
• Audi RS4/RS4 Avant/RS4 Cabrio (2005–2008)
• Audi RS4 Avant (2012—h.h.)
• Audi RS5 (2010—h.h.)
• Audi RS6/ RS6 Avant (2002–2004)
• Audi RS6/ RS6 Avant (2008–2010)
• Audi RS7 (2013—h.h.)
• Audi RS Q3 (2013—h.h.)
• Audi R8 (Tur 42) (2007–2015)
• Audi R8 (Tur 4S) (2015—h.h.)

Konsept-kar

• 2017: Audi Elaine, Audi Aicon
• 2016: Audi Q8, Audi Crosslane
• 2015: Audi Q6
• 2014: Audi Prologue, Audi TT Sportback
• 2013: Audi TT Ultra Quattro
• 2010: Audi E-Tron Spyder, Audi quattro
• 2009: Audi e-tron, Audi Sportback
• 2008: Audi TT clubsport quattro
• 2007: Audi metroproject quattro, Audi TT clubsport quattro, Audi Cross Cabriolet quattro, Audi Cross Coupe quattro
• 2006: Audi Roadjet
• 2005: Audi Shooting Brake
• 2004: Audi RSQ
• 2003: Audi Pikes Peake quattro, Audi Nuvolari quattro, Audi Le Mans quattro
• 2001: Audi Avantissimo
• 2000: Audi Steppenwolf, Audi Rosemeyer
• 1991: Audi quattro Spyder, Audi Avus quattro
• 1989: Audi Duo
• 1981: Audi Studie Auto 2000, Audi Quartz
• 1973: Audi Karmann Asso di Picche

İstinadlar

1. "Satzung und Statuten der AUDI AG" [Articles of Incorporation and Bylaws of AUDI AG] (PDF). audi.com (German). Ingolstadt, Germany: AUDI AG. 20 may 2010. səh. 1. 15 August 2012 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 15 August 2012.
2. "Finances ar2015" (PDF). 2016-08-17 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-02.
3. "Key figures worldwide". 2016-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-02.
4. "History of Audi AG". 2013-01-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-02.
5. Four Rings: The Audi Story. Audi AG. 1 August 2013. ISBN 978-3768826730.
6. "List of Shareholdings in accordance with sections 285 and 313 of the HGB of Volkswagen AG and the Volkswagen Group as of 31 December 2009" (PDF). www.volkswagenag.com. Volkswagen AG. 31 December 2009. 14 April 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 December 2010.
7. "Audi Launches New Brand Campaign". AudiWorld. 7 May 2007. 27 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 March 2015.
8. "Mercedes to take top spot as best-selling luxury car brand". Car Keys. 15 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 December 2016.
9. Nazario, Uriah. "The History of Audi Auto Group". GearHeads. 19 March 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 March 2015.
10. Audi History Arxiv surəti 9 fevral 2010 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 9 fevral 2010 at the Wayback Machine audiusa.com
11. August Horch: "Ich baute Autos – Vom Schmiedelehrling zum Autoindustriellen", Schützen-Verlag Berlin 1937
12. A History of Progress – Chronicle of the Audi AG. Audi AG, Public Relations. 1996. səh. 30. ISBN 0-8376-0384-6. 2009-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-02.
13. "Brand family tree". audiusa com. 25 avqust 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 avqust 2010.
14. Baldwin, Nick; Laban, Brian. The World guide to automobile manufacturers. Facts on File Publications. 1987. səh. 43. ISBN 978-0-8160-1844-4.
15. History, Audi. The Audi Story. Audi AG. 2010. 2010-07-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
16. Audi chronicle 1915–1929. audi.com
17. Audi chronicle 1930–1944. Audi.com
18. "Audi Worldwide: Home". Audi.com. 15 April 2009. 4 February 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 April 2009.
19. Bulmer (Ed), Charles. "The Audi-NSU Affair". Motor. 24 July 1971: 21.[[Category:]]
20. Turner, Philip. "Turner's Travel [to Wolfsburg]". Motor. 24 July 1971: 28–30.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

• Audi Bakı Mərkəzi