Ayrım (Loru)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Ayrım.
kənd
Ayrım
41°13′ şm. e. 44°55′ ş. u.HGYO
Ölkə  Ermənistan
Region Loru mahalı
Rayon Barana rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 445 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi 2252 nəfər (1979) nəfər
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Ayrım xəritədə
Ayrım
Ayrım

Ayrım — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Qazax-Şəmsəddin qəzasında, indi Barana (Noemberyan) rayonunda kənd.[1]

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon mərkəzindən 10 km şimal-qərbdə, Tona (Debet) çayının yanında, İrəvan - Tiflis dəmiryolunun üstündə yerləşir.

Toponim ayrım türk etnonimi[2] əsasında düzəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənddə 1926-cı ildə 46 nəfər, 1939 - cu ildə 100 nəfər, 1959 - cu ildə 282 nəfər, 1979 - cu ildə 2252 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[3].

Toponimiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ayrım-Noyemberyan rayonunda kənd adı. 1960-cı ildən kəndin adı qeyri-rəsmi dəyişdirilib Ptxavan qoyulmuşdur.Orta əsrlərdə İrəvan əyalətində yaşamış türkmənşəli Ayrım (Ayrum) tayfasının məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Ayrımların mənşəyi haqqında dəqiq tarixi məlumat yoxdur. A.Bakıxanova görə Əmir Teymur 1402-ci ildə Ankara vuruşmasından sonra 50 min türk ailəsini İrəvanda, Qarabağda və Gəncədə yerləşdirmişdir. Ehtimal ki, bu ellər sonra Ayrum(El-Rum adının təhrifi) adlanmışdır. İ.Şopenə görə Türkiyədə İkonum sultanlığı ləğv edildikdən sonra türklərin bir hissəsi Ərməniyəyə keçərək Ayrumlu (631 ailə), Seyid Axsalı(311 ailə), Taşanlı(124 ailə) və Saatlı (160 ailə) adları ilə yaşamışlar(159). Kiçik Qafqazda və Qazax qəzasında səpələnmiş ayrımlar Arsar Ayrum, Quşçu Ayrum, Baqanis Ayrum (türk dillərində bakanes "çayın aşağı axarında quru məcrası" sözündən), Dadanis Ayrum (Dadanis kənd adıdır),Polad Ayrum və başqa qollara bölünmüşdür.[4]

1988-ci ilin noyabr ayında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  2. ↑ Vəlili (Baharlı) M. Azərbaycan (coğrafi-təbii, etrioqrafik və iqtisadi mülahizat), Bakı, Azərnəşr, 1993. s.43
  3. ↑ Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, «İrəvan Universiteti», 1986. s.243
  4. ↑ B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti Bakı-1998