Açıq Cəmiyyət Fondları

Açıq Cəmiyyət Fondları
OSI
Loqonun şəkli
Növü Vəqf
Yaranma tarixi aprel 1993
Mərkəzi
Qurucusu
Sədr Corc Soros
opensocietyfoundations.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əvvəllər Açıq Cəmiyyət İnstitutu adlanan Açıq Cəmiyyət Fondları (ing. OSF) — biznes maqnatı Corc Soros tərəfindən yaradılmış qrantlar şəbəkəsi.[1] Açıq Cəmiyyət Fondları ədaləti, təhsili, ictimai sağlamlığı və müstəqil medianı inkişaf etdirmək məqsədilə bütün dünyada vətəndaş cəmiyyəti qruplarına maliyyə dəstəyi verir. Qrupun adı Karl Popperin 1945-ci ildə yazdığı "Açıq Cəmiyyət və Onun Düşmənləri" kitabından ilhamlanıb.

2015-ci ildən etibarən OSF-nin Qərbi Afrika üçün Açıq Cəmiyyət Təşəbbüsü və Cənubi Afrika üçün Açıq Cəmiyyət Təşəbbüsü kimi bir qrup ölkə və regional fondları əhatə edən 37 ölkədə filialları var idi; onun qərargahı Nyu Yorkda ing. 224 West 57th Street ünvanındadır. 2018-ci ildə OSF Macarıstan hökuməti tərəfindən fondun fəaliyyətini hədəfləyən qanunvericiliyə cavab olaraq Budapeştdəki Avropa ofisini bağladığını və Berlinə köçdüyünü elan etdi.[2] 2021-ci ilə kimi OSF 1993-cü ildə yarandığı gündən bəri 16 milyard dollardan çox xərclər, əsasən təşkilatın missiyasına uyğun olaraq QHT-lərə verilən qrantlar barədə məlumat verib.[3]

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

28 may 1984-cü ildə biznes maqnatı Corc Soros öz Fondu (Nyu-York şəhəri) ilə Macarıstan Elmlər Akademiyası arasında Soros Fondunun Budapeştdə təsis sənədi haqqında müqavilə imzaladı. Bunun ardınca Şərq Blokunda ölkələrin real sosializmdən uzaqlaşmasına kömək etmək üçün regionda bir neçə fond yaradıldı.[4]

1991-ci ildə fond fr. Fondation pour une Entraide Intellectuelle Européenne (1966-cı ildə Şərqi Avropa alimlərini anti-totalitar və kapitalist ideyalarla aşılamaq üçün yaradılmış Mədəni Azadlıq Konqresinin filialı) ilə birləşdi.

1993-cü ildə Mərkəzi və Şərqi Avropa, eləcə də Rusiyada Soros fondlarını dəstəkləmək üçün ABŞ -da Açıq Cəmiyyət İnstitutu yaradıldı.[5]

2010-cu ilin avqustunda o, dünya ölkələrində vətəndaş cəmiyyəti qrupları üçün xeyriyyəçi rolunu daha yaxşı əks etdirmək üçün Açıq Cəmiyyət Vəqfləri (OSF) adından istifadə etməyə başladı.[6]

2012-ci ildə Kristofer Stoun OSF-yə ikinci prezident kimi qoşulub.[7] Stoun 2017-ci ilin sentyabrında prezident postundan getdiyini açıqlamışdı.[8] 2018-ci ilin yanvarında Patrik Qaspard Açıq Cəmiyyət Vəqflərinin prezidenti təyin edilib.[9] O, 2020-ci ilin dekabrında prezident postundan getdiyini elan edib. 2021-ci ilin yanvarında Mark Malloç-Braun OPF-nin yeni prezidenti təyin edildi.[10]

2017-ci ildə Soros Fonda 18 milyard dollar köçürüb.[11]

2020-ci ildə Soros Açıq Cəmiyyət Universitetləri Şəbəkəsini (ing. OSUN) yaratdığını və şəbəkəyə 1 milyard dollar sərmayə qoyduğunu elan etdi.[12]

2023-cü ildə Corc Soros Fondun rəhbərliyini oğlu Aleksandr Sorosa təhvil verdi, o, tezliklə işçilərin 40%-ni ixtisar etdiyini və əməliyyat modelində "əhəmiyyətli dəyişikliklər" etdiyini elan etdi.[13]

Fəaliyyətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Konqres Kitabxanası Soros Fondunun Ziyarət Təqaüdçüləri Proqramı 1990-cı ildə başlamışdır.[14][15]

Onun 2013-cü ildəki 873 milyon dollarlıq büdcəsi, Bill və Melinda Qeyts Fondunun 3,9 milyard dollarlıq büdcəsindən sonra ABŞ-də ikinci ən böyük özəl xeyriyyəçilik büdcəsi olaraq sıralanır. 2020-ci ilə qədər onun büdcəsi 1,2 milyard dollara yüksəldi.[16]

2013-cü ilin avqustunda fond Malovişte (arom. Mulovishti şəhərində keçirilən aromın mədəniyyəti tədbirinə qismən sponsorluq etdi.), Şimali Makedoniya.[17]

Fond ABŞ-də vətəndaş hüquqları və sosial ədalət təşkilatlarına ən azı 33 milyon dollar yardım etdiyini bildirdi.[18][19][20][21] OpenSecrets- ə görə, OSF öz resurslarının çoxunu bütün dünyada demokratik məqsədlərə xərcləyir.[22]

OSF ABŞ-ın immiqrasiya islahatının, o cümlədən sənədsiz immiqrantlar üçün vətəndaşlıq yolunun yaradılmasının əsas maliyyə dəstəkçisi olmuşdur.[23]

OSF layihələrinə Milli Təhlükəsizlik və İnsan Haqları Kampaniyası və narkotik islahatları üzrə araşdırma aparan Lindesmit Mərkəzi daxildir.[24][25]

2022-ci ilin aprelində OSF zorakılığı, iqlim ədalətsizliyini və iqtisadi bərabərsizliyi gücləndirən qlobal problemləri təhlil etmək və onların həlli üçün tövsiyələr vermək səylərini dəstəkləmək üçün Beynəlxalq Böhran Qrupuna 20 milyon dollar qrant elan etdi.[26]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Duszak, Alexandra. "Donor profile: George Soros". Center for Public Integrity. December 21, 2012. May 22, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 18, 2015.
  2. ↑ "The Open Society Foundations to Close International Operations in Budapest". Open Society Foundations (ingilis). May 22, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 15, 2018.
  3. ↑ "Financials". Open Society Foundations. 19 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 January 2021.
  4. ↑ Hoduski-Abbott, Bernadine E. Lobbying for Libraries and the Public's Access to Government Information. Lanham: Scarecrow. 2003. səh. 75. ISBN 978-0-8108-4585-5.
  5. ↑ Callahan, David. "Philanthropy vs. Tyranny: Inside the Open Society Foundations' Biggest Battle Yet". Inside Philanthropy. September 14, 2015. October 5, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 17, 2015.
  6. ↑ Schrier, H. Edward. The Battle of the Three Wills: As It Relates to Good & Evil. 2013. səh. 338. ISBN 978-1-4817-5876-5.
  7. ↑ "Criminal Justice Expert Named to Lead Soros Foundations". The New York Times. December 11, 2011. July 11, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 18, 2012.
  8. ↑ "What Just Happened at the Open Society Foundations? And What Comes Next?". September 14, 2017. September 14, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 14, 2017.
  9. ↑ "Patrick Gaspard Named President of the Open Society Foundations". August 7, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 7, 2018.
  10. ↑ "Patrick Gaspard to Step Down as Head of Open Society Foundations". Open Society Foundations. December 4, 2020. 4 December 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  11. ↑ Chung, Juliet; Das, Anupreeta. "George Soros Transfers $18 Billion to His Foundation, Creating an Instant Giant". The Wall Street Journal (ingilis). October 17, 2017. ISSN 0099-9660. November 19, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 17, 2017.
  12. ↑ Communications. "George Soros Launches Global Network to Transform Higher Education". Open Society Foundations. January 23, 2020. 16 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 January 2023.
  13. ↑ Delouya, Samantha. "George Soros' foundation lays off 40% of workforce after passing control over to his son | CNN Business". CNN (ingilis). 2023-06-30. 2023-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
  14. ↑ Hoduski-Abbott, Bernadine E. Lobbying for Libraries and the Public's Access to Government Information. Lanham: Scarecrow. 2003. səh. 76. ISBN 978-0-8108-4585-5.
  15. ↑ Kranich, Nancy. Libraries & Democracy: The Cornerstones of Liberty. American Library Association. 2001. səh. 186. ISBN 978-0-8389-0808-2.
  16. ↑ "Open Society Foundations – Who We Are". www.opensocietyfoundations.org (ingilis). February 25, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 25, 2020.
  17. ↑ "Community News – Aromanian Cultural Society Farsharotu". https://farsharotu.org/ (ingilis). 2023-02-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  18. ↑ Collins, Ben. "No, George Soros Didn't Give $33 Million to #BlackLivesMatter". The Daily Beast. August 19, 2015. November 21, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 20, 2015.
  19. ↑ "Ferguson Inc". 2015-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  20. ↑ Riot Act;Snopes; January 17, 2015
  21. ↑ Riddell, Kelley. "George Soros funds Ferguson protests, hopes to spur civil action". Washington Times. January 4, 2015. May 21, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 18, 2015.
  22. ↑ MacColl, Spencer. "Capital Rivals: Koch Brothers vs. George Soros". September 21, 2010. May 16, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 18, 2015.
  23. ↑ Preston, Julia. "The Big Money Behind the Push for an Immigration Overhaul". The New York Times. November 14, 2014. November 18, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 18, 2015.
  24. ↑ Harvey, Kerric. Encyclopedia of Social Media and Politics. səh. 919. ISBN 978-1-4833-8900-4.
  25. ↑ "Scytl acquires Gov2U's software division expanding its eDemocracy solutions portfolio – MarketWatch". www.marketwatch.com. 9 June 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 January 2022.
  26. ↑ "OPF". philanthropynewsdigest.org. İstifadə tarixi: 2023.08.29.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]