Bariatriya

Bariatrik cərrahiyyə, bariatriya (q.yun. βάρος «çəki, ağırlıq» + ἰατρεία «müalicə») — piylənmənin müalicəsi ilə məşğul olan cərrahiyyə sahəsi.

“Bariatriya” termini ümumiyyətlə hər hansı arıqlama metoduna (məsələn, pəhriz və ya dərman preparatlarına) istinad etmək üçün istifadə oluna bilər, lakin tarixən insanlar bariatrik üsullardan danışarkən, ilk növbədə çəki itirmə əməliyyatı nəzərdə tutulur[1].

Bariatrikanı bəzən metabolik cərrahiyyə də adlandırırlar — bariatrik cərrahiyyə nəticəsində nəinki bədən çəkisi azalır, həm də istehsalı bağırsaq funksiyası ilə əlaqəli olan hormonların səviyyəsi də normallaşır.

Bariatrik cərrahiyyə üçün göstərişlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Piylənmənin cərrahi müalicəsi Beynəlxalq Bariatrik Cərrahlar və Endokrinoloqlar Assosiasiyaları (IFSO) tərəfindən hazırlanmış göstərişlərə əsasən istifadə olunur[2][3]:

  • bədən kütləsi indeksi 35 kq/m²-dən çox;
  • piylənmə fonunda müşayiət olunan xəstəliklərin olması və inkişafı;
  • müalicənin terapevtik üsullarına qarşı müqavimət.

Əməliyyata əks göstərişlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əməliyyat üçün əsas əks göstərişlər:

  • ümumi anesteziyaya əks göstəriş olan ciddi ümumi xəstəliklər;
  • hamiləlik və laktasiya;
  • psixi xəstəlik tarixi;
  • alkoqolizm və narkotik asılılığı.

2-ci tip şəkərli diabetin müalicəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2-ci tip şəkərli diabeti müalicə etmək üçün istifadə edilə bilən konservativ müalicə üsulları hələ də yoxdur. Mədə və biliopankreatik bypass üsullarından istifadə edilən metabolik cərrahiyyə tam sağalma şansı yüksəkdir[4]. Bu əməliyyatlar artıq çəkinin radikal müalicəsi üçün istifadə olunur. Artıq çəkisi olan xəstələrdə tez-tez komorbid patoloji olaraq tip 2 diabet var. 1995-ci ilə qədər bariatrik bypass cərrahiyyəsinin yalnız çəki normallaşmasına səbəb olmadığı, həm də 80-98% hallarda diabeti tamamilə müalicə etdiyinə dair sübutlar əldə edildi[5].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Курганов И. А., Матвеев Н. Л. Лапароскопическая бариатрическая хирургия как метод лечения сахарного диабета 2-го типа у пациентов с ожирением и метаболическим синдромом. 20 (Эндоскопическая хирургия). 2014. 53–61.
  2. ↑ Are You a Candidate Arxivləşdirilib 2023-05-02 at the Wayback Machine // IFSO
  3. ↑ 2022 American Society for Metabolic and Bariatric Surgery (ASMBS) and International Federation for the Surgery of Obesity and Metabolic Disorders (IFSO): Indications for Metabolic and Bariatric Surgery // Surgery for Obesity and Related Diseases. — 2022. — Vol. 18. — Issue 12. — P. 1345—1356. — DOI: https://doi.org/10.1016/j.soard.2022.08.013
  4. ↑ Sallet J. A. Long-term follow-up in T2DM remission after bariatric surgery: a comparative study between LAGB, LGBP and LBPD (14-th World Congress of the IFSO. 26-29 August 2009, Paris, France.). IFSO.
  5. ↑ Pories W. J., Swanson M. S., MacDonald K. G.; və b. Who would have thought it? An operation proves to be the most effective therapy for adult-onset diabetes mellitus. 222 (Annals of Surgery). 1995. 339–352. (#explicit_et_al)

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Евдошенко В. В., Федоров А. В. Эволюция хирургии ожирения в России (Хирургия). 2006. 61–65.