Basketbol üzrə dünya çempionatı

Basketbol üzrə dünya çempionatlarında milli yığma komandaların iştirak reytinqini əks etirən xəritə

Basketbol üzrə dünya çempionatıbasketbol üzrə 1950-ci ildən etibarən FİBA-nın təşşəbbüsü ilə hər 4 ildən bir kişilərdən ibarət milli yığma komandaların iştirakı ilə keçirilən beynəlxalq turnir. Bu idman növü üzrə olimpiya turniri ilə yanaşı, dünya çempionatı da beynəlxalq basketbol turnirləri arasında xüsusi yer tutur.

Basketbol üzrə kişilərdən ibarət yığma komandalar arasında dünya çempionatının keçirilməsi haqqında qərar 1948-ci ildə Londonda keçirilən yay Olimpiya oyunları zamanı FİBA-nın konqresində[1] qəbul edilmişdir. Basketbol üzrə ilk dünya çempionatı 1950-ci ildə Buenos-Ayresdə (Argentina) keçirilmişdir[2] . Çempionatda 10 komanda iştirak etmişdir. İlk dünya çempionu 1948-ci ildə Olimpiya çempionu olmuş ABŞ yığma komandası üzərində qələbə qazanan Argentina komandası olmuşdur. Sonralar ABŞ yığma komandası 5 (beş) dəfə (1954, 1986, 1994, 2010, 2014); Yuqoslaviya yığma komandası 5 (beş) dəfə (1970, 1978, 1990, 1998 və 2002), SSRİ yığma komandası 3 (üç) dəfə (1967, 1974 və 1982), Braziliya yığma komandası 2 (iki) dəfə (1959 və 1963) dəfə basketbol üzrə dünya çempionu olmuşdur.

1953-cü ildən başlayaraq basketbol üzrə qadınlardan ibarət yığma komandalar arasında da dünya çempionatı keçirilməyə başladı. İlk çempionat 1953-cü ildə Santyaqoda (Çili) keçirilmiş, ilk dünya çempionu ABŞ yığma komandası olmuşdur. Qadınlardan ibarət yığma komandalar arasında keçirilən dünya çempionatında ABŞ komandası daha 8 (səkkiz) dəfə (1957, 1979, 1986, 1990, 1998, 2002, 2010), SSRİ yığma komandası 6 (altı) dəfə (1959, 1964, 1967, 1971, 1975 və 1983) dünya çempionu olmuşdur.

Qaliblər və mükafatçılar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl Keçirildiyi yer Final matçı Bürünc uğrunda matç
Qızıl Hesab Gümüş Bürünc Hesab 4-cü yer
1950 Argentina Argentina
Argentina
64:50[3]
ABŞ
Çili
Çili
51:40[3] Braziliya
Braziliya
1954 Braziliya
ABŞ
62:41[3] Braziliya
Braziliya
Filippin
Filippin
66:60[3] Fransa
Fransa
1959 Çili Braziliya
Braziliya
81:67[3]
ABŞ
Çili
Çili
86:85[3]
Overtaym
Tayvan
Tayvan
1963 Braziliya Braziliya
Braziliya
90:71[3] Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
SSRİ
SSRİ
69:67[3] ABŞ
ABŞ
1967 Uruqvay SSRİ
SSRİ
71:59[3] Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
Braziliya
Braziliya
80:71[3] ABŞ
ABŞ
1970 Yuqoslaviya Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
80:55[3] Braziliya
Braziliya
SSRİ
SSRİ
62:58[3] İtaliya
İtaliya
1974 Пуэрто-Рико SSRİ
SSRİ
82:79[3] Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
ABŞ
ABŞ
83:70[3] Kuba
Kuba
1978 Filippin Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
82:81
Овертайм
SSRİ
SSRİ
Braziliya
Braziliya
86:85 İtaliya
İtaliya
1982 Kolumbiya SSRİ
SSRİ
95:94 ABŞ
ABŞ
Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
119:117 İspaniya
İspaniya
1986 İspaniya ABŞ
ABŞ
87:85 SSRİ
SSRİ
Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
117:91 Braziliya
Braziliya
1990 Argentina Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
92:75 SSRİ
SSRİ
ABŞ
ABŞ
107:105
Overtaym
Puerto-Riko
Puerto-Riko
1994 Kanada ABŞ
ABŞ
137:91 Rusiya
Rusiya
Xorvatiya
Xorvatiya
78:60 Yunanıstan
Yunanıstan
1998 Yunanıstan Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
64:62' Rusiya
Rusiya
ABŞ
ABŞ
84:61 Yunanıstan
Yunanıstan
2002 ABŞ Yuqoslaviya
Yuqoslaviya
84:77
Overtaym
Argentina
Argentina
Almaniya
Almaniya
117:94 Yeni Zelandiya
Yeni Zelandiya
2006 Yaponiya İspaniya
İspaniya
70:47 Yunanıstan
YUnanıstan
ABŞ
ABŞ
96:81 Argentina
Argentina
2010 Türkiyə ABŞ
ABŞ
81:64 Türkiyə
Türkiyə
Litva
Litva
99:88 Serbiya
Serbiya
2010 İspaniya ABŞ
ABŞ
129:92 Serbiya
Serbiya
Fransa

Fransa

95:93 Litva

Литва

2019 Çin

Dünya çempionatı qaliblərinin reytinq cədvəli

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cədvəldə SSRİ və Rusiya, həmçinin Yuqoslaviya və Serbiya milli komandalarının medalları ayrı-ayrılıqda verilmişdir[4]..

Yer Ölkə Qızıl Gümüş Bürünc Toplam
1 ABŞ 5 3 4 12
2 Yuqoslaviya 5 3 2 10
3 SSRİ 3 3 2 8
4 Braziliya 2 2 2 6
5 Argentina 1 1 0 2
6 İspaniya 1 0 0 1
7 Rusiya 0 2 0 2
8 Yunanıstan 0 1 0 1
Türkiyə 0 1 0 1
Serbiya 0 1 0 1
11 Çili 0 0 2 2
12 Filippin 0 0 1 1
Xorvatiya 0 0 1 1
Almaniya 0 0 1 1
Litva 0 0 1 1
Fransa 0 0 1 1
Cəmi 17 17 17 51
  1. "FIBA World Championship History (pdf)" (PDF). FIBA. 1 January 2007. 28 July 2011 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 7 September 2010.
  2. Kennedy, John. "'El Primer Crack' of Argentine Basketball: Oscar Furlong". Society for Irish Latin American Studies. John Kennedy. 12 March 2008. 25 February 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 September 2010.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Финального матча на чемпионатах не было, лучшие команды по результатам первого группового этапа выходили в финальный групповой турнир, где в матчах между собой выявляли сильнейшего, в таблице приведены результаты игр 1 и 2 команд по результатам чемпионата, и 3 и 4 соответственно.
  4. "Medal Count: FIBA Basketball World Cup". 2013-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-22.