Beynəlxalq Enerji Agentliyi

Beynəlxalq Enerji Agentliyi
International Energy Agency
Loqonun şəkli
Yaranma tarixi 18 noyabr 1974
Mərkəzi
iea.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Beynəlxalq Enerji Agentliyi (BEA) — 1974-cü ildə yaradılmış Parisdə yerləşən muxtar hökumətlərarası təşkilat. Qlobal enerji sektoru üzrə siyasət tövsiyələri, təhlili və məlumatları təqdim edir. BEA-nə üzv olan 31 ölkə və 13[1] assosiasiya ölkəsi qlobal enerji tələbatının 75%-ni təşkil edir.[2]

BEA 1973-cü il neft böhranından sonra İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) çərçivəsində qlobal neft tədarüklərindəki fiziki fasilələrə cavab vermək, qlobal neft bazarı və enerji sektoru haqqında məlumat və statistika təqdim etmək, enerjiyə qənaət və qənaəti təşviq etmək və beynəlxalq texniki əməkdaşlıq qurmaq məqsədilə yaradılmışdır.[3] Yarandığı gündən bəri, BEA, üzvlərinin saxlaması tələb olunan neft ehtiyatlarının istifadəsini də koordinasiya etmişdir.

Sonrakı onilliklərdə BEA-nın rolu qaz və kömür kimi ənənəvi yanacaq növləri, eləcə də bərpa olunan enerji mənbələri də daxil olmaqla daha təmiz və sürətlə inkişaf edən enerji mənbələri, günəş fotovoltaikləri, külək enerjisi, bioyanacaq, həmçinin nüvə enerjisi və hidrogen və bu texnologiyalar üçün lazım olan kritik mineralları əhatə etməklə bütün qlobal enerji sistemini əhatə etmək üçün genişlənmişdir.

BEA-nın əsas fəaliyyəti üzv dövlətlərə və assosiasiya olunmuş ölkələrə enerji təhlükəsizliyini dəstəkləmək və onların təmiz enerjiyə keçidini sürətləndirmək üçün siyasi məsləhətlər verməkdir.[3] Bu yaxınlarda o, xüsusilə təmiz enerji keçidini sürətləndirmək, iqlim dəyişikliyini yumşaltmaq, xalis sıfır emissiyaya nail olmaq və qlobal temperaturun 1,5 °C-dən yuxarı qalxmasının qarşısını almaq üçün qlobal səyləri dəstəkləməyə xüsusi diqqət yetirmişdir.[4][5] BEA-nın bütün üzv ölkələri istiləşməni 1,5 °C-ə qədər məhdudlaşdırmağı hədəfləyən Paris Sazişini imzaladılar və BEA üzv hökumətlərinin üçdə ikisi 2050-ci ilə qədər emissiyaların azaldılmasına dair öhdəliklər götürdülər.

BEA-nın hazırkı icraçı direktoru 2015-ci ilin sonunda vəzifəyə başlayan Fatih Biroldur.[6][7] IEA illik World Energy Outlook, həmçinin 2050-ci ilə qədər Net Zero hesabatı kimi bir sıra hesabatlar və digər məlumatları dərc edir.[8][9][10]

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ "Kenya and Senegal to join the IEA – News". IEA (ingilis). 22 June 2023. İstifadə tarixi: 2023-06-30.
  2. ↑ International Energy Agency. "History – About". IEA (ingilis). İstifadə tarixi: 2022-07-23.
  3. ↑ 1 2 International Energy Agency. "Membership – About". IEA (ingilis). İstifadə tarixi: 2022-07-23.
  4. ↑ "IEA pins climate change goals on developing world transition". IEA. 27 January 2021.
  5. ↑ Green, Matthew; Ekblom, Jonas. "Investors step up pressure on global energy watchdog over climate change". Thomson Reuters. 2019-11-18. İstifadə tarixi: 2019-12-18.
  6. ↑ International Energy Agency. "Leadership". Paris: IEA. 7 March 2022. İstifadə tarixi: 19 May 2022.
  7. ↑ International Energy Agency. "IEA reappoints Fatih Birol for new term as Executive Director". Paris: IEA. 25 March 2022. İstifadə tarixi: 19 March 2022.
  8. ↑ International Energy Agency. "2022 IEA Ministerial Communiqué – News". IEA (ingilis). 24 March 2022. İstifadə tarixi: 2022-07-23.
  9. ↑ International Energy Agency. "Press release". IEA (ingilis). 24 March 2022. İstifadə tarixi: 2022-07-23.
  10. ↑ "World Energy Outlook 2020". International Energy Agency. Paris: IEA. 2020. İstifadə tarixi: 8 March 2021.