Böyük Sülh Qanunu

İrokez bayrağı.

Böyük Sülh Qanunu və ya qayanaşaqova — İrokez Konfederasiyasının (mohak, onondaqa, oneyda, kayuqa, seneka və tuskarora xalqlarından ibarət "Altı millət") şifahi konstitusiyası. Qanun Böyük sülhməramlı kimi tanınan Dekanavida və onun sözçüsü Havata tərəfindən hazırlanmış vampum kəmərləri üzərində yazılmışdır. Orijinal beş üzv millət bu konstitusiyanın müasir Viktor yaxınlığında ratifikasiya etmiş və altıncı millət (tuskarora) 1722-ci ildə əlavə edilmişdir.

Qanunlar əvvəlcə muncuq kəmərlər olan vampum üzərində piktoqramlar ardıcıllığında kodlaşdırılaraq qeydə alınmış və ötürülmüşdür. Daha sonra ingilis və digər dillərə tərcümə edilmişdir. Böyük Sülh Qanunu müəyyən edilmiş vaxtlarda yerinə yetirilməli olan qanunları və mərasimləri qeyd edən bir hekayənin bir hissəsi kimi təqdim olunur. Konstitusiya adlanan qanunlar 117 maddəyə bölünür. Birləşmiş İrokez xalqları "Sülh ağacı" adlanan şərq ağ şam ağacı ilə simvollaşdırılır. Hər bir xalq və ya tayfa hökumətin həyata keçirilməsində müəyyən edilmiş rol oynayır.

Hadisələrin dəqiq tarixi məlum deyil, lakin XII əsrin sonlarına aid olduğu güman edilir (təq. 1190-cı il).^[1]

İstinadlar

1. "Cayuga Nation". Cayuga Nation. January 11, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 24, 2020.

Əlavə ədəbiyyat

• Mann, Charles C. 1491: New Revelations of the Americas Before Columbus. New York: Alfred A. Knopf, 2005. ISBN 978-1-4000-4006-3ISBN 978-1-4000-4006-3
• Buck, Christopher. "Deganawida, the Peacemaker". American Writers: A Collection of Literary Biographies. Farmington Hills, MI: Cengage Gale. XXVI. 2015: 81–100.
• Morgan, Lewis H. Systems of Consanguinity and Affinity of the Human Family. 1870.
• Morgan, Lewis H. League of the Ho-dé-no-sau-nee or Iroquois. New York: Dodd, Mead. 1904.
• Parker, Arthur C. The constitution of the Five nations. Albany, The University of the State of New York. 1916.

Xarici keçidlər

• U.S. Congress, H.Con.Res.331 "A concurrent resolution to acknowledge the contribution of the Iroquois Confederacy of Nations to the development of the United States Constitution and to reaffirm the continuing government-to-government relationship between Indian tribes and the United States established in the Constitution."
• Text of U.S. Congressional Statute "Iroquois Confederacy and Indian Nations--Recognizing Contributions to the United States" PDF
• The Iroquois Confederacy: Our Forgotten National Heritage Arxivləşdirilib 2008-08-08 at the Wayback Machine (Interview w/ Dr. Donald Grinde Jr.)
• Exemplar of Liberty: Native America and the Evolution of Democracy by Donald Grinde & Bruce Johansen - see esp. Chapter 2 for a detailed description of Kaianerekowa or Great Law of Peace at the end of all this all the creators had a celebration to show it really was peace