Cüneyt Arkın

Cüneyt Arkın
türk. Cüneyt Arkın
Doğum adı Fəxrəddin Cürəklibatır[1]
Doğum tarixi 7 sentyabr 1937(1937-09-07)[2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 28 iyun 2022(2022-06-28)[3] (84 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Həyat yoldaşı Gülər Mocan (1964-68)
Bətül Cürəklibatır (1970-71)
Bətül Cürəklibatır (1972-)[1]
Fəaliyyəti kinorejissor, ssenarist, film prodüseri, həkim, kino aktyoru
Fəaliyyət illəri 1963–2020
Təhsili
Mükafatları Ən yaxşı kişi aktyor (1972, 1976)
Ömür boyu şərəf mükafatı (2010)
İlin ən yaraşıqlı aktyoru (1973)[1]
IMDb ID0035067
{{{imzanın izahı}}}
cuneytarkin.com.tr

Cüneyt Arkın (türk. Cüneyt Arkın, əsl adıyla: Fahrettin Cüreklibatır; 7 sentyabr 1937[2], Odunpazarı[d], Əskişəhər ili[d] – 28 iyun 2022[3], İstanbul) — Türkiyə kino aktyoru. 500-ə yaxın filmdə rol almışdır.[1] Səhnə adı ilə Malqoçoğlu, Batdal Qazi, Qara Murad adlandırılır.[1]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əskişəhərin mərkəzində Qaraçay kəndində anadan olub. Babası Qurtuluş Müharibəsinə qatılmış Hacı Yaqub Cüreklibaturdur. Lisey təhsilini Əskişəhər Atatürk Liseyində alıb, 1961-ci ildə İstanbul Tibb Fakültəsindən məzun oldu. Əslən noqaydır.[4]

Fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əskişəhərdə ehtiyat zabit olaraq səfərbərliyini edərkən, Göksəl Arsoy-un baş rol oynadığı Şəfəq Qorumaları filminin çəkilişləri zamanı rejissor Xalid Rafiqin diqqətini cəlb edib. Hərbi xidmətini bitirdikdən sonra Adana ətrafında həkimlik edib. 1963-cü ildə "Artist" jurnalının müsabiqəsində birinci oldu. Bir müddət iş axtaran Cüneyd Arxın, 1963-cü ildə Xalid Rafiqin təklifi ilə kino aktyorluğa başlayıb və 2 il ərzində ən azı 30 filmdə çəkilib.

1964-cü ildə oynadığı Qürbət Quşları filminin finalındakı döyüş səhnəsi Arxın-ın karyerasında bir qırılma nöqtəsi oldu. Bir müddət duyğusal-romantik gənc obrazlarını oynadıqdan sonra yenə Xalid Rafiqin təklifi ilə hərəkət filmlərinə yönəldi. Bu dövrdə İstanbula gəldi və Medrano sirkində altı ay müddətinə akrobatika təhsili aldı. Burada öyrəndiklərini Malkoçoğlu və Battal Qazi filmlərində ağ pərdəyə köçürərək, Türk kinosuna daha əvvəl heç örnəyi olmayan bir tərz gətirdi. Qısa müddətdə avantür filmlərinin ən yaxşl aktyoru halına gəldi. Romantik gənc aktyor filmlərlə başladığı kino həyatını hərəkətli filmlərlə davam etdirsə də, hər obraz da can verdi. Karyerası boyu komediya, macəra filmlərindən ictimai filmlərə müxtəlif janrlarda filmlər çəkdi. Xüsusi ilə Mədən və Vətəndaş Rza filmləri, Cüneyd Arxın-ın karyerasında xüsusi bir yer tutur.

12 mart dövrü sırasında 4-cü Qızıl Barama Film Festivalında münsiflər heyətinin ilk oylamasında Yılmaz Güneyi rolu ilə ən yaxşı kişi aktyor seçilməsinə baxmayaraq daha sonra siyasi təzyiqlərlə Yılmaz Güneyin yerinə, ilk səsvermədə Yaralı Qurd filmindəki performansı ikinci olan Cüneyd Arkın-ı ən yaxşı kişi aktyor seçdi. Bu qətnaməyə reaksiya göstərən Arxın mükafatı rədd etdi.[5]

Cüneyd Arxın kinosuna ayrı bir rəng gətirən, rejissorluğunu Çətin İnancın etdiyi 1982 tarixli Dünyayı Xilas Edən Adam filmi bir kult film halına gəldi. 1980-ci illərdə Ölüm Döyüşçüsü, Döyüş, Sürgündəki adam və İki başlı div kimi hərəkət filmlərindən sonra, 1990-cı illərdə də detektiv seriallara yönəldi.

Cüneyd Arxın, at minməkdə və karatede idmançı adına sahibdir.[6] Aktyorluğu ilə yanaşı, televiziyada təqdim edilmiş və qısa bir müddət qəzetlərdə sağlamlıqla bağlı guşə dramaturgiya da aparıb. 2009-cu ildə onurğasında olan xəstəliy üçün dolayı təxminən üç ay xəstəxanada müalicə gördü.[7]

7 avqust 2018-ci ildə tənəssüf alması ilə bağlı problem yaşamış, bağ evində halı gərginləşərək xəstəxanaya qaldırılmışdır. Lakin bir müddət sonra həkimlərin müalicəsindən sonra yenidən özünə gəlmişdir. Oğlu Murad "İnstagram" sosial şəbəkəsində atasının sağaldığını və yaxşılaşdığını bildirdi.

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cüneyd Arkın ilk evliliyini 1964-cü ildə özü kimi həkim olan Gülər Mocan ilə keçirib. 1966-cı ildə qızları Filiz anadan olub. 1968-ci ildə boşandıqdan bir il sonra Betül Cüreklibatur[1] ilə evlənən Cüneyd Arkının bu evlilikdən də Kaan və Murad adlarında iki uşağı var. Qızı bir şirkətdə baş idarəçi, Arkın-ın oğullarından Murad da seriallarda aktyorluq edir. Bir vaxt alkoqolizm müalicəsi görmüş olan Arkın, alkoqol, narkotik və gənclərin problemləri mövzulu saysız-hesabsız konfrans vermiş, bunlarla bağlı təşəkkür patentləri və şərəf mükafatları almışdır.[8]

Siyasi həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türk millətçisi kimliyi məlum olan Cüneyd Arkın 2002 Parlament seçkilərində Ana Vətən Partiyasından Əskişəhər millət vəkili namizədi olması üçün Məsud Yılmaz tərəfindən təklif götürüldü.[9] Sonraki illərdə isə İşci Partiyası adından təşkil olunan və bir qrup elm adamı, ziyalı və ifaçının iştirak etdiyi "Fəhlə Partiyası" kampaniyasında yeni siyasət səhnəsində adını eşitdirdi.[10]

Filmoqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Cüney Arkının filmoqrafiyası
  1. Koroğlu (film, 1968)
  2. Malqoçoğlu Cem Sultan (film, 1969)
  3. Haqq yolu (film, 1971)
  4. Dəli Yusif (film, 1975)
  5. Dünyanı xilas edən adam (film, 1982)
  6. Quruluş: Osman (teleserial, 2019)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 "Arxivlənmiş surət". 2009-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-02. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  2. ↑ 1 2 IMDb (ing.). 1990.
  3. ↑ 1 2 https://www.ntv.com.tr/n-life/kultur-ve-sanat/usta-sanatci-cuneyt-arkin-hayatini-kaybetti,V6GVgvXO5UiS96l7CsISeQ.
  4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2008-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-02. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  5. ↑ Barama Qara Festival Oldu Arxivləşdirilib 2020-09-28 at the Wayback Machine, Milliyyət, 6 oktyabr, 1972.
  6. ↑ Cüneyt Arkının idmanla məşğuliyyəti Arxivləşdirilib 2008-01-30 at the Wayback Machine Hürriyət qəzeti xəbəri
  7. ↑ Cüneyt Arkın ölümlə üz üzə oldu Arxivləşdirilib 2023-07-05 at the Wayback Machine.
  8. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-02. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  9. ↑ Cüneyt Arkın millət vəkili olacaq? Arxivləşdirilib 2013-10-19 at the Wayback Machine Zaman qəzeti
  10. ↑ "Cüneyt Arkın İşçi Partiyasına qatıldı". 2016-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-02. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]