Dörd sadiq səhabə

İraqın Mədain şəhərindəki Salman əl-Farisinin məzarı üzərində zərih.

Dörd sadiq səhabə — İslamın Şiə məzhəbinə görə İslam peyğəmbəri Məhəmmədin vəfatından sonrakı xilafət ixtilafında Peyğəmbərin əmisi oğlu və kürəkəni, Əhli-Beyt imamlarının birincisi olan Əli ibn Əbu Talibi dəstəkləyən dörd sadiq səhabə nəzərdə tutulur. Bunlar aşağıdakılardır:[1][2]

Salman ümumiyyətlə şiə ilahiyyatında bu dörd elit arasında ən uca şəxs hesab olunur. Məhəmməddən belə nəql olunur:[3]

İmanın on dərəcəsi var, Salman onuncu (yəni ən yüksək), Əbuzər doqquzuncu, Miqdad isə səkkizinci dərəcədir.

Məhəmmədin səhabələri arasında Əliyə ən yaxın olanlara Məhəmmədin sağlığında şiət-Əli ("Əlinin tərəfdarları") deyilirdi.[4] Cabir əl-Ənsaridən onlar haqqında aşağıdakı hədis rəvayət edilmişdir:[5]

Allah Rəsulu buyurdu: "Müjdələr olsun ey Əli! Həqiqətən, sən, səhabələrin və şiələrin cənnətdə olacaqlar."[6][7][8][9][10][11][12]

Bu səhabələr daha sonra “Əsl şiə” adlandırıldı.[13] Abdullah ibn Abbas,[5] Ubeyy ibn Kəb,[14] Bilal ibn Rəbə,[4] Məhəmməd ibn Əbu Bəkr,[14] Malik Əştər[15] və Hüzeyfə ibn əl-Yəman[16][17] digər belə tərəfdarlar var idi. Bununla belə, yalnız dörd səhabə Əliyə sədaqətdə fərqlilik qazanmış olmalıdır.[2][13]

Həmçinin bax

[redaktə | vikimətni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ Ali, Abbas (redaktor). Respecting the Righteous Companions // A Shi'ite Encyclopedia. Ahlul Bayt Digital Islamic Library Project. 3 June 2020 tarixində arxivləşdirilib – al-islam.org vasitəsilə.
  2. ↑ 1 2 Ja'fariyan, Rasul. Umars Caliphate // History of the Caliphs. CreateSpace Independent Publishing Platform. 2014. səh. 290. ISBN 9781312541085. Abu Hatin al-Razi says, "It is the appellation of those who were attached to Ali during the lifetime of the Messenger of Allah, such as Salman, Abu Dharr Ghifari, Miqdad ibn al-Aswad and Ammar ibn Yasir and others. Concerning these four, the Messenger of Allah had declared, 'The paradise is eager for four men: Salman, Abu Dharr, Miqdad, and Ammar.'"[ölü keçid]
  3. ↑ Rizvi, Saeed Akhtar. Slaves in the History of Islam // Slavery: Islamic & Western Perspectives. South Africa: Ahlul Bait (a.s.) Foundation of South Africa. 2001. səh. 24. 2023-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-25.
  4. ↑ 1 2 Dabashi, Hamid. The foundations of Sunnite Authority: The Routinization of Charisma // Authority in Islam: From the Rise of Mohammad to the Establishment of the Umayyads. Routledge. 2017. səh. 102. ISBN 9781351317108 – books.google.com vasitəsilə.
  5. ↑ 1 2 Ali, Abbas (redaktor). The Term Shi'a in Qur'an and Hadith // A Shi'ite Encyclopedia. Ahlul Bayt Digital Islamic Library Project. 18 January 2020 tarixində arxivləşdirilib – al-islam.org vasitəsilə.
  6. ↑ Arabic: قَالَ رَسُولُ ٱللَّٰهِ ﷺ: يَا عَلِيُّ أَبْشِرْ فَإِنَّكَ وَأَصْحَابُكَ وَشِيعَتُكَ فِي ٱلْجَنَّةِ. See Ahmad ibn Hanbal, Fadha'il al-Sahaba, (Beirut) vol. 2, p. 655
  7. ↑ Abu Nu'aym al-Isfahani, Hilyat al-Awliya, vol. 4, p. 329
  8. ↑ Al-Khatib al-Baghdadi, Ta'rīkh Baghdād, (Beirut) vol. 12, p. 289
  9. ↑ Al-Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, vol. 1, p. 319
  10. ↑ Nur al-Din al-Haythami, Majma al-Zawa'id, vol. 10, pp. 21-22
  11. ↑ Ibn Asakir, Ta'rikh Dimashq, vol. 42, pp. 331-332
  12. ↑ Ibn Hajar al-Haytami, Al-Sawa'iq al-Muhriqah, (Cairo) Ch. 11, section 1, p. 247
  13. ↑ 1 2 Ja'fariyan, Rasul. "Shi'ism and Its Types During the Early Centuries". alseraj.net. 1996. 3 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 Jun 2020.
  14. ↑ 1 2 Shomali, Mohammad A. Origins of Shi'ism // Shi'i Islam: Origins, Faith and Practices. ICAS Press. 2003. səh. 25. ISBN 9781904063117 – books.google.com vasitəsilə.
  15. ↑ al-Sayyid, Kamal. Malik al-Ashtar. Alyawy, Jasim tərəfindən tərcümə olunub – al-islam.org vasitəsilə.
  16. ↑ ibn Muhammad al-Daylami, Hasan. The Narration by Hudhayfah ibn al-Yamani. Abu Shahaba, Jerrmein tərəfindən tərcümə olunub. 11 May 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 May 2020 – al-islam.org vasitəsilə.
  17. ↑ "Hudhayfah ibn al Yaman, the famous companion of the Prophet". 11 May 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 May 2020.