Dauriya rododendronu

Dauriya rododendronu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Dəstə: Erikaçiçəklilər Fəsilə: Erikakimilər Yarımfəsilə: Ericoideae Triba: Rhodoreae Cins: Rododendron Növ: Dauriya rododendronu
Beynəlxalq elmi adı
Rhododendron dauricum L., 1753[1]
Şəkil axtarışı NCBI   880079 EOL   2891271

Dauriya rododendronu (lat. Rhododendron dauricum) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin rododendron cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Təbiətdə Şərqi Sibir, Uzaq Şərq, Monqolustanın şimal-şərq hissəsində və Şimali-Şərqi Çində rast gəlinir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 0,5-2,0 m, budaqları yuxarı istiqamətlənmiş, çoxbudaqlı, yarpağıtökülən koldur. Cavan zoğları qısa tükcüklü, qonur vəzicikli, xırda yarpaqlarla sıx örtülmüşdür, uzunluğu 5 sm, eni 2 sm-ə qədər, bəzən küt, ucu oyuqlu, bəzən isə biz, üstü parlaq yaşıldır. Yarpaqlarının uzunluğu 1,2-3,3 sm, eni 0,8-1,1 sm olub, ellipsvari və ya uzunsov-yumurtavarıdır. Payızda cavan yarpaqları tünd, burulmuş, xırda, alt tərəfində açıq-yaşıl, vəziciklərlə sıx örtülmüş olur, sonradan əksəriyyəti tökülür. Yarpaqlar açılana qədər çiçəkləyir. Çiçək saplağının uzunluğu 3-5 mm-dir. Kasacığı çox kiçikdir. Çiçək tacı açıq-çəhrayı, bənövşəyi çalarlı, bəzən ağ, uzunluğu 1,4-2,2 sm, diametri 2,2-4,0 sm, qıfvari-zəngvari 2/3 hissəsi uzunsov-yumurtavari və ya ellipsvari dilimlərə böıünmüşdür, üstdən tükcüklüdür. Erkəkcikləri 10 ədəd, bünövrəsində saplaqları tükcüklü, bənövşəyi-çəhrayıdır. Yumurtalığı qabıqlıdır. Sütuncuğu çılpaq, erkəkciklərdən uzun, al-qırmızıdır. Qutucuğu uzunsov-yumurtavari, uzunluğu 0,8-1,2 sm, saplağının uzunluğu 0,3-0,7 sm-dir. Təbii şəraitdə aprelin axırında-iyunda çiçəkləyir.

Ekologiyası

Sərt qışda çiçək tumurcuqları donur. Əsasən çınqıllı torpaqda və qayalarda bitir. İsti havada, hətta qışda çiçəkləmə müşahidə edilir.

Azərbaycanda yayılması

Mədəni şəraitdə Samux və Gəncədə rast gəlinir.

İstifadəsi

Dekorativ və dərman bitkisi kimi istifadə olunur.

İstinadlar

1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 392.

Həmçinin bax