Derəfş Kavyani

"Derəfş Kavyani" bayrağının bədii təsviri.

Derəfş Kavyani[1] (fars. درفش کاویانی‎) — qədim zamanlardan Sasani imperiyası süqutuna qədər istifadə edilən İran kral derəfşi. Ərəblərin İranı zəbt etməsi prosesində Sasanilərin məğlubiyyətindən sonra bayraq müəyyən bir Zerər bin Xəttab tərəfindən bərpa edilmiş, bunun üçün 30 min dinar almışdır. Xəlifə Ömər bayraqdan bütün qiymətli daşlar çıxarıldıqdan sonra onun yandırılmasını əmr etmişdir. Bayraq həmçinin, "Cəmşid ştandartı" (Drəfş-i Cəmşid, درفش جمشید), "Firidun ştandartı" (Drəfş-i Freydun, درفش فریدون) və "Kral ştandartı" (Drəfş-i Kəyi, درفش کیی) adlandırılmışdır.

İsveç tarixçisi Stiq Vikander bayrağın həm də zərdüştilik dininə mənsub bir qrup "Avesta" döyüşçüləri və rahibləri tərəfindən daşındığını iddia etmişdir. "Derəfş Kavyani"nin Parfiya dövründə İranın dövlət bayrağı olduğunu da sübut etmişdir.

Ştandartın şər hökmdarı Zəhhaka qarşı üsyan edən mifik qəhrəman Dəmirçi Kave ilə əlaqəsi də qeyd olunur. "Şahnamə" dastanında Zəhhak qəddar ərəb tiran hökmdarı kimi bəhs edilir, Kave xalqı üsyana çağırır, dəridən hazırlanmış öz dəmirçi önlüyündən bayraq kimi istifadə edir və onu nizəyə bağlayır. Müharibə başa çatdıqdan sonra Zəhhak devrilir və taxt padşah Firiduna keçmişdir. Bayraq qiymətli daşlarla bəzədilmiş, İran milliyətçiliyinin və xarici zülmə müqavimətin simvoluna çevrilmişdir.[2]

Tacikistan Prezidentinin ştandartı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tacikistan Prezidentinin ştandartı.

Tacikistan Prezidentinin ştandartı 2006-cı ildə dövlət başçısı Emoməli Rəhmonun üçüncü müddətinə inauqurasiya mərasimində təqdim edilmişdir. Ştandartın mərkəzində milli dövlətçiliyin uzunömürlülüyünün və davamlılığının rəmzi olan "Derəfş Kavyani" təsvir edilmişdir.[3]

  1. Rəsulzadə, Məhəmməd Əmin. "Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Yazar: Şirməmməd". Açıq söz (az.) (245). 29 iyul 1916. 2022-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.
  2. Khaleghi-Motlagh, Djalal. Derafš-e Kāvīān // Encyclopedia Iranica. 7. Costa Mesa: Mazda. 1996. 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-28.
  3. Based on a Russian-language description of the flag posted at president.tj in 2006 (archived version from 2007).