Elektron volt

Elektron volt
Ümumi məlumatlar
Ölçdüyü anlayış	enerji[1]
Adını daşıyır	elektron

Yuxarı kvark, onun kütləsi, yükü və spini

Elektron volt (eV) hissəciklər fizikasında istifadə olunan enerji vahididir.
Hissəciklər fizikasında kütlə də elektron volt vasitəsilə ifadə olunur.^[2] Vahid 1912-ci ildə təklif edilmişdir,^[3]
1930-cu ildən istifadə olunur.^[4]

Fizikada, kimyada və səhiyyədə istifadə olunur.

eV enerji vahidi kimi

Elektron x volt potensiala malik yerdən (x+1) volt potensiala malik yerə hərəkət etdikdə (və ya sürətləndikdə) elektronun qazandığı
potensial enerji 1 elektron volt olur.^[4]

1 elektron volt= 1.602 176 565(35) × 10⁻¹⁹ coul^[5]

Vahid çox kiçik olduğundan onun daha yüksək dərəcələrindən istifadə edilir:

• keV — (kilo yunan khilioi — min) — 10³ elektron volt
• MeV — (meqa yunan megas — böyük) — 10⁶ elektron volt
• GeV — (giqa yunan gigas — giqant) — 10⁹ elektron volt
• TeV — (tera yunan teras — monstr) — 10¹² elektron volt

eV/c² kütlə vahidi kimi

Elektron volt vahidi enerji ilə yanaşı kütlə üçün də işlənir. Bu A. Eynşteynin (A. Einstein) E =mc² formulundan alınır.
Bu formulaya görə enerji kütlə ilə işıq sürəti kvadratının hasilinə bərabərdir.

${\displaystyle E=m*c^{2}}$

Buradan

${\displaystyle m=E/c^{2}}$

Beləliklə 1 eV/c² = 1.782 661 845(39) × 10⁻³⁶ kg

Məsələn, protonun kütləsi 938.272 046(21) MeV/c² və ya 1.672 621 777(74)×10⁻²⁷ kg^[5]

Bəzən fizikaya aid ədəbiyyatda kütləni elektron volt ilə ifadə edəndə vahidin c² hissəsi nəzərə alınmır.
Belə ki, protonun kütləsi 938.272 046(21) MeV kimi də yazıla bilir.^[3]

İstinadlar

1. 6.5.6 // Quantities and units—Part 1: General (ing.). 1 ISO, 2009. P. 22. 41 p.
2. "electron volt". Encyclopædia Britannica. 2013. 2015-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-15.
3. J. Gribbin. Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics. The Free Press. 1999. ISBN 0-684-85578-X.
4. "electron volt". Merriam-Webster. 2013. 2021-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-18.
5. "PHYSICAL CONSTANTS" (PDF). Particle Data Group. İstifadə tarixi: 2013-03-18.^{[ölü keçid]}