Elizabet Badenter | |
---|---|
fr. Élisabeth Badinter[1] | |
Doğum tarixi | 5 mart 1944[2][1] (80 yaş) |
Doğum yeri | |
Uşaqları | 3 |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | filosof, tarixçi, dosent, qadın hüquqları fəalı[d], müəllif |
Elizabet Badenter (fr. Élisabeth Badinter, d. 5 mart 1944) — Fransız filosofu və tarixçisi. O, daha çox feminizm və qadınların cəmiyyətdəki rolu haqqında fəlsəfi traktatları ilə tanınır. O, liberal feminizmi və Fransada qadın miqrant işçilərin hüquqlarını müdafiə edir. "Marianne" jurnalının 2010-cu ildə keçirdiyi sorğuya əsasən ilk növbədə qadın hüquqları və analıq haqqında kitablarını əsas götürməklə onu Fransanın "ən nüfuzlu ziyalısı" adlandırdı.
Badinter, çoxmillətli reklam və ictimaiyyətlə əlaqələr şirkəti olan Publicis Groupe-un ən böyük səhmdarı və onun müşahidə şurasının sədridir. Forbes-ə görə, o, 2012-ci ildə ən zəngin iş təcrübəsi olan Fransa vətəndaşlarından biri olmuşdur (təxminən 1,8 milyard dollar).[4]
Elizabet Badinter (qız soyadı - Blyuşteyn-Blanşe) 1944-cü il 5 mart tarixində Bulon-Biyankur şəhərində (Fransa) anadan olub. Elizabet Badinter Sofi Vayyann və "Publicis"in qurucusu Marsel Blyuşteyn Blanşenin qızıdır. Sofi Vayyan Fransanın siyasi lideri və ictimai fəal Eduard Vayyanın nəvəsidir. Sofinin anası onu katolik olaraq yetişdirib və o, ail əhəyatı qurduqdan sonra yəhudiliyi qəbul edib.
Elizabet və onun iki bacısı gender bərabərliyinə inanan valideynlər tərəfindən tərbiyə edilib. Elizabet orta təhsilini Parisdəki L'école alsacienne özəl məktəbində alıb. Badinter yeniyetmə ikən Simone de Bovuarın “İkinci cins” əsərini oxumuş, bu əsər onun baxışlarına dərindən təsir etmiş və onu Sorbonnada fəlsəfə doktoru dərəcəsi almağa ruhlandırmışdır. Fransa tarixinin maarifçilik dövrü üzrə mütəxəssisdir.[5]
Təhsilini başa vurduqdan sonra Badinter Politexnik Məktəbdə dərs deyir. Onun ilk əsəri - "L'Amour en plus" (Sevgi və daha çox) 1980-ci ildə nəşr olundu. Bu əsərində o ana sevgisinin sırf təbii bir instinkt və ya analıq davranışlarının gözlənilən mədəni kontekstdə gücləndirilmiş bir tendensiya adlandırır.
Badinter 1987-ci ildə "L'un est l'autre" (Bir digəri) adlı tənqidi əsərini nəşr etdirir. Bu əsərində o gender kimliyindəki kişi və qadın xüsusiyyətlərin bir-birini tamamlamasına, bunun müəyyən təzyiq səbəbindən münaqişəyə çevrilməsindən bəhs edir. Badinter belə nəticəyə gəlir ki, gender oxşarlığının yeni dövrü gender kimliyində dəyişikliyə və mənəvi dəyərlərdə inqilaba səbəb olacaq.
Onun 2003-cü ildə yazdığı "La fausse" (Saxta) adlı traktatı fransız feministləri tərəfindən qadınların pozulması və qurban edilməsinə toxunur. “Qadın gücünün və zorakılığının sistematik şəkildə inkar edilməsi, qadınların daim məzlum və buna görə də günahsız kimi göstərilməsi parçalanmış bəşəriyyətin çatlarını daha da dərinləşdirir: bir tərəfdən kişi zülmünün qurbanları, digər tərəfdən isə hər şeyə qadir cəlladlar”.[6] O, feminist hərəkatındakı essentialistləri tənqid edərək "kişilərin düşmən olmadığını" qeyd edir.[7]
1966-cı ildə Elizabet Fransua Mitteranın prezidentliyi dövründə ədliyyə naziri olmuş vəkil Robert Badinterlə evlənmişdir. Elizabet və Robert Badinterin bir qızı və iki oğlu var.