Hvar

Hvar
xorv. Hvar
Hvar adasında buxta
Ümumi məlumatlar
Sahəsi	299,66 km²
Hündür nöqtəsi	628 m
Əhalisi	11 103 nəfər
Yerləşməsi
43°09′05″ şm. e. 16°39′25″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Xorvatiya
Akvatoriya	Adriatik dənizi
Hvar
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hvar (xorv. Hvar, it. Lesina, lat. Pharia, yun. Χβαρ) — Xorvatiyaya məxsus ada. Ada Adratik dənizində, ölkənin cənub akvatoriyasında, Dalmatya sahillərində yerləşir. Ada yaxınlığında eyni adlı şəhər var. Ada öz adını yunan mənşəli Faros (Φάρος) (mayak) sözündən götürmüşdür.

Coğrafiyası

Adanın sahəsi — 299,66 km², uzunluğu — 68 km, eni — 10,5 km, sahil xəttinin uzunluğu — 254,2 km-dir. Adanın əhalisi — 11 103 nəfərdir (2001)^[1]. Hvar adası əsasən mezozoy yaşlı əhəndaşı və dolomit süxurlarından ibarətdir. Adanın şərq qurtaracağı materikdən 6 km məsafədə yerləşir.

Ən böyük yaşayış məntəqəsi — Hvar şəhəridir (əhalisi — 4138), Yelsa (3672) və Stari Qrad (2817). Hvar şəhəri adanın cənub-qərb hissəsində yerləşir^[2]. Hvar Adriatik dənizinin ən günəşli adası hesab olunur. İlin 349 günü günəşli olur^[3]. Adanın iqlimi mülayim olub qışı yumşaq, yayı isə isti keçir. Turistləri əsas cəlb edir — xidmət, balıqçılıq və üzümçülük. Hvar adasında lavanda becərilir və son vaxtlar adanın simvoluna çevrilib.

Tarixi

Ada qədim zamanlardan məskunlaşıb.Adadan tapılan arxeoloji tapıntılara əsasən «hvar mədəniyyəti» termini yaradılmışdər. Tarixçilərin fikrinə görə mədəniyyət təxminən 3-4-cü minilliyə aiddir. Mis-bürünc dövründə hvar mədəniyyəti şimaldan gələn illiriya mədəniyəti ilə assimiliyasiya olmuşdur.

E.ə 385-ci ildə adada yunanların Faros koloniyası yaradılmışdır^[4]. E.ə III əsrdə Hvar adası İlliriya ilə birlikdə Roma imperiyasının nəzarətinə keçmişdir.

VIII əsrdə adaya, eləcə də bütün dalmasiya sahillərinə slavyan tayfaları gəldilər. 1147-ci ildə Hvar adası venesiyalıların nəzarətinə keçdi.

1918-1921-ci illərdə ada İtaliya tərəfində işğal olunmuşdur. Sonralar ada Yuqoslaviyanın ərazisinə aid olmuş və 1990-cı ildən Xorvatiyanın ərazisi hesab olunur.

İstinadlar

1. "Центральное бюро статистики Хорватии" (PDF). 2012-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-04-03.
2. Hvar. Hrvatski Leksikon (in Croatian). Vol. II. Zagreb: Naklada Leksikon d.o.o. 1997. p. 490. ISBN 9789539672803
3. "Početna". Grad Hvar (xorvat). 2023-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-18.
4. Wilkes, J. J. The Illyrians, 1992, ISBN 0-631-19807-5, page 114,"... in the early history of the colony settled in 385 BC on the island Pharos (Hvar) from the Aegean island Paros, famed for its marble. In traditional fashion they accepted the guidance of an oracle, ..."