Janr rəssamlığı

Janr rəssamlığı (ing. Genre Painting) — rəssamların, xüsusən də gündəlik həyatda müəyyən bir sahə və ya bir janr mövzusundakı rəsmləri. Bu janrın sənətçiləri bazar yerlərindən, interyerlərdən, meyxanalardan, partiyalardan və küçələrdən insan mənzərələrini təsvir etdilər. Rəssamın sözlərinə görə, rəsmlər real, xəyali və ya romantik ola bilər.

Tarixi

Janr rəssamlığı nümunələri vermiş ən vacib rəssamlardan biri də həyatı haqqında kiçik təfərrüatları bilinən Flamand rəssamı Pieter Bruegeldir (1525–1569). Ernst Hans Gombrich, Bruegel'in bir vətəndaş olduğunu iddia etdi, çünki kəndlər və kəndlilər mövzusunda hazırcavab əsərlər hazırladı. Bunun səbəbi, sənətkarın çağında cahil ölkə insanlarını əyləncə vasitəsi olaraq görmək ənənə olması idi. Gombrichin fikrincə, Bruegelin kəndlilərə baxışı Şekspirin fikirlərinə çox bənzəyirdi.

Bruegel kənd həyatını və orada yaşayan insanları açıq şəkildə izah edə bildi, beləliklə şən, lakin ağlasığmaz rəsmləri ilə onu izləyən Flamand rəssamları üçün yeni bir yer açdı. XVII əsrdə dini islahatı həyata keçirən Hollandiya böyük rifaha qovuşdu. Rəssamlıqda da böyük tələbat və istehsal var idi. Rəsm sifarişləri qaldırmağa çalışmaqla yanaşı, sənətkarlar da savadlı kəndlilərin, zəngin burjua və savadlıların istəklərinə cavab verməyə çalışırdılar. Bu tələblər Rembrandt kimi bir sıra yaradıcı və böyük adların, eləcə də ciddi texniki və texniki bacarıqlara sahib çox sayda kiçik güc ustasının sahipinin ortaya çıxmasına səbəb oldu. Bu ustalar, eyni əsrdə sənətə yiyələnən italyanların gündəlik həyatı və məişətini əks etdirən əsərlər də hazırlamışdılar. Holland sənəti, Rembrandtdan başqa tarix boyasından uzaqlaşdı.

XVII əsrdə bu üslubun ən vacib simalarından biri Jan Steen idi. Rəssam kimi qazandıqlarından qazanc əldə edə bilməyən Steen bir meyxanada işləyib. Bu iş sayəsində tez-tez həyatdan zövq alan şən atmosferlə əsərləri əyləndirən və çəkən insanları və əyləncəli növlərini müşahidə etmək fürsəti tapdı. Rembrandtdan sonra bir nəsil anadan olan Yan Vermeer (1632–1675) adi fiqurlar üzərində işləyirdi, tez-tez tipik bir Hollandiya evində dayanırdı. Vermeer ilə birlikdə, janr rəsmisi artıq yumorlu deyildi. XVII əsrdə janrları boyayan digər Holland rəssamları arasında Adrian və Isak van Osted, David Tenyers, Albert Kup və Peter De Hok var.

Louis le Nain, XVII əsrdə Fransada janr rəssamlığı inkişaf etdirən əhəmiyyətli bir şəxs idi. XVIII əsrdə ölkədə bu üsluba olan maraq Vatto və Fraqonarın romantik rəsmləri və Şardenin realist rəsmləri ilə canlandı.

İngiltərədə Vilyam Hoqart (1697–1764) adi insanların hekayələrini izah edən sosial tənqid və etikanı birləşdirən bir sıra rəsm çəkdi. Uliyam Povel Fröz janrın ən məşhur rəssamlarından biri idi və bir çox müasirləri tərəfindən heyran qaldı. İngilis janrının digər rəssamları Aqustos Leopold Eqq, George Elgar Hiks, Uliyam Holman Hant və Dante Qabriel Rossetti idi.ABŞ-də ilk janr rəssamı alman immiqrant Yon Levis Krimmel idi. Krimmel 1812–1821-ci illərdə Vilk və Hoqart-an öyrəndiklərini Filadelfiyanın gündəlik həyatını zarafatla təsvir etmək üçün istifadə etdi.

Qalereya

Böyük Piter Breygel, Kəndli rəqsi, 1568
Yan Vermeer, Süd süzən qadın, 1658-1660
Jan Vermeer, Məktub oxuyan qadın, 1664'ten sonra
Yan Stin, Kənd toyu, 1670
Vilyam Hoqart, Keçmiş bir xidmətçiylə evlilik, 1732-1735
Pieter de Hooch, Qucağında uşaqlı qadın, 1658
Şehirli halkın güncel yaşamı Ukiyo-e'nin de ana temalarından biri oldu: Onna Yu no Zu Qadın hamamı
İtalyan tarafından, qız ve üzüm Antonio Rotta

Mənbə

Gombrich, E.H., Sanatın Öyküsü, Remzi Kitabevi, 2004, 975-14-0695-1
Théma, Larousse, Tematik Ansiklopedi, Milliyet, 1994