Kandık

Kandık
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Dəstə: Zanbaqçiçəklilər Fəsilə: Zanbaqkimilər ???: Kandık
Beynəlxalq elmi adı
Erythronium L., 1753[1][2]
Şəkil axtarışı ITIS   42926 NCBI   49641 EOL   44484

Eritronium cinsi yunancadan tərcümədə "qırmızı" deməkdir. "Kandık" isə soğanağının formasının it dişinə oxşadığına görə (lat. canis- it deməkdir) adlandırılmışdır. Bitkilər yabanı halda Cənubi Avropada, Qafqazda, Asiyada və Şimali Amerikanın mülayim iqlimli rayonlarında bitir. Onların gülçülükdə 15 növündən istifadə olunur və 2 növ bağ forması xüsusilə geniş yayılmışdır: Sibir eritroniumu (E. sibiricum) yarpaqlarında qırmızı-qonur xalları olan çoxillik bitkidir. Çiçəkləri sallaq, tək, bənövşəyi - çəhrayı, bəzən ağ rənglidir. Avropa eritroniumu (İt dişi) (E. denscanis) hündürlüyü 30 sm, çəhrayı gövdəli və yarpaqlarında al-qırmızı xalları olan bitkidir. Çiçəkləri çəhrayı, bənövşəyi, bəzən ağdır. Kandık yarımkölgəli, daşlıq yerlərdə yaxşı bitir. Yüngül, nəm torpaqlar yararlıdır. Bitkini əkməzdən əvvəl torpağa iri, dənəvər qum tökülməlidir. Bitkinin ətrafındakı torpağı vaxtaşırı yumşaltmaq və alaqlardan təmizləmək lazımdır.

Növləri

• Erythronium albidum Nutt.
• Erythronium americanum Ker Gawl.
  • Erythronium americanum subsp. americanum
  • Erythronium americanum subsp. harperi (W.Wolf) C.R.Parks & Hardin
• Erythronium californicum Purdy
• Erythronium caucasicum Woronow
• Erythronium citrinum S.Watson
• Erythronium dens-canis L.
• Erythronium elegans P.C.Hammond & K.L.Chambers
• Erythronium grandiflorum Pursh
  • Erythronium grandiflorum subsp. grandiflorum
• Erythronium helenae Applegate
• Erythronium hendersonii S.Watson
• Erythronium howellii S.Watson
• Erythronium idahoense H.St.John & G.N.Jones
• Erythronium japonicum Decne.
• Erythronium klamathense Applegate
• Erythronium mesochoreum Knerr
• Erythronium montanum S.Watson
• Erythronium multiscapideum (Kellogg) A.Nelson & P.B.Kenn.
• Erythronium oregonum Applegate
• Erythronium pluriflorum Shevock, Bartel & G.A.Allen
• Erythronium propullans A.Gray
• Erythronium purpurascens S.Watson
• Erythronium pusaterii (Munz & J.T.Howell) Shevock, Bartel & G.A.Allen
• Erythronium quinaultense G.A.Allen
• Erythronium revolutum Sm.
• Erythronium rostratum W.Wolf
• Erythronium sibiricum (Fisch. & C.A.Mey.) Krylov
• Erythronium taylorii Shevock & G.A.Allen
• Erythronium tuolumnense Applegate
• Erythronium umbilicatum C.R.Parks & Hardin

Məlumat mənbəsi

1. Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine

İstinadlar

1. Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 145. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
2. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 305.

Kandık:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)