Kraliça arı sindromu — əsasən qadın liderlər və ya rəhbər vəzifələrdə çalışan qadınlar arasında müşahidə olunan davranış modeli.
Bu termin psixologiya və təşkilat nəzəriyyəsində işlədilir və belə bir liderin digər qadınların yüksəlməsinə mane olması, onlara dəstək vermək əvəzinə rəqabət aparması ilə xarakterizə olunur. Bu sindromun aradan qaldırılması üçün qadınlar arasında həmrəyliyin artırılması, mentorluq proqramları və daha inklüziv iş mühitlərinin yaradılması tövsiyə olunur.[1][2]
Kraliça arı sindromu bir qadın liderin digər qadınlara qarşı sərt və rəqabətçi bir yanaşma sərgiləməsi ilə təzahür edir. Lider qadın, xüsusilə öz sahəsində olan digər qadınların karyera yüksəlişinə mane olur, onların inkişafına dəstək vermək əvəzinə, tənqid və sərt davranışlarla onları sıxışdırır. Bu davranış lider qadının öz mövqeyini qorumaq üçün rəqabət aparması ilə daha da güclənir. Bəzi hallarda, kraliça arı sindromu cəmiyyətdə mövcud olan stereotiplərin və patriarxal sistemin təzyiqi nəticəsində yaranır. Lider qadın öz yerini qorumaq üçün bu sistemə uyğunlaşmağa çalışır və digər qadınları öz rəqibi kimi görür.[3]
Bu sindromun yaranmasında bir neçə amil rol oynayır. Kişi üstünlük təşkil edən iş mühitlərində qadınların öz mövqelərini qorumaq üçün təzyiq altında olmaları, məhdud resurslar uğrunda rəqabət və patriarxal sistemin təsiri bu davranışın əsas səbəbləridir. Həmçinin, stereotiplərin daxili təzahürü də kraliça arı sindromunun yaranmasında mühüm rol oynayır.[4][5]