Kredit derivativi

Kredit derivativi (ing. Credit derivative) — kredit risklərinin idarə olunması və ya ötürülməsi üçün istifadə edilən maliyyə alətləridir. Bu derivativlər bir tərəfin kredit riskindən qorunmasını təmin edərkən, digər tərəfə bu riskə məruz qalmaq müqabilində kompensasiya təklif edir.[1] Kredit derivativləri borc öhdəliklərindən (kreditlər, istiqrazlar və s.) yaranan risklərin maliyyə bazarlarında daha çevik və effektiv idarə olunmasına imkan verir.[2]

Kredit derivativlərinin istifadə sahələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Kredit risklərinin idarə edilməsi[3]
    • Banklar və maliyyə qurumları kredit risklərini öz portfellərindən çıxarmaq üçün kredit derivativlərindən istifadə edirlər.
  2. Likvidliyin artırılması
    • Kredit derivativləri investorların aktivlərini daha likvid formada satmasına və ya riskləri ötürməsinə imkan verir.[4]
  3. Spekulyativ fəaliyyətlər
    • İnvestorlar kredit derivativlərindən bazar hərəkətlərindən mənfəət əldə etmək üçün istifadə edirlər.
  4. Portfel diverifikasiyası
    • Maliyyə qurumları müxtəlif kredit risklərini paylaşaraq portfellərini tarazlaşdırırlar.[5]

Kredit derivativlərinin iqtisadiyyata təsiri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kredit derivativləri maliyyə sistemindəki risklərin daha effektiv paylanmasına kömək edir.[6] Lakin həddindən artıq istifadəsi və ya qeyri-şəffaf idarəetmə halları maliyyə böhranlarının yaranmasına gətirib çıxara bilər. Bu səbəbdən, kredit derivativlərinin tənzimlənməsi və şəffaflığı təmin edən mexanizmlərin olması vacibdir.[7]

  1. The Economist Passing on the risks 2 November 1996
  2. Das, Satyajit. Credit Derivatives: CDOs and Structured Credit Products, 3rd Edition. Wiley. 2005. ISBN 978-0-470-82159-6.
  3. Bruyere, Richard; Cont, Rama. Credit Derivatives and Structured Credit: A guide for investors. Wiley. 2006. ISBN 978-0470018798.
  4. "British Banker Association Credit Derivatives Report" (PDF). 2006. 2010-06-02 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-07-06.
  5. "AIG: America's Improved Giant". The Economist. London. February 2, 2013. May 28, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 30, 2015.
  6. "Liquidity Risk and the Global Economy: Remarks at the Federal Reserve Bank of Atlanta's 2007 Financial Markets Conference - Credit Derivatives, Sea Island, Georgia". May 15, 2007. September 28, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 21, 2024.
  7. "ISDA". April 2007. 2019-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-21.