Kuybışev su anbarı
| Kuybaşev su anbarı | |
 | |
| Kuybaşev su anbarı | |
| 53° şm. e. 49° ş. u.HGYO | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Yerləşməsi | Tatarıstan, Çuvaşıstan |
| Rayon | əyalətləri |
| Dəniz səviyyəsi | 53 m |
| Uzunluğu | 500 m |
| Eni | 40 m |
| Sahəsi | 6.450 m² |
| Həcmi | 58 m³ |
| Orta dərinliyi | 8 m |
| Tökülən çaylar | Volqa, Kama,Kazanka |
| Axan çaylar | Volqa |
Kuybışev su anbarı (bəzən Juqulev dənizi adlanır) — Volqa çayının ən böyük su anbarıdır. Bu su anbarı 1955-1957-ci illərdə Juqulev SES-in tikintisi bitəndən sonra Stavropol şəhəri yaxınlığında yaradılmışdır. Sahəsinə görə dünyada üçüncü ən iri su anbarı hesab edilir. Su anbarının adı Kuybışev şəhərinin adından götürülmüşdür. Su anbarının uzunluğu 500 km, ən enli yeri Kama çayı yaxınlığında 40–44 km-dir. Su səthinin sahəsi-6,45 min km²-dir. Suyun ümumi həcmi-58 kv km, bunun 34 kv km-i faydalıdır. Su anbarının iri körfəzləri Kama, Sviya, Kazanka və digər çayların vadilərində formalaşır. Su anbarı Volqanın axımını da dəyişmişdir. Su anbarının tikilişindən sonra burada su əvvəlkinə nisbətən 3-5 gün əvvəl donma, və buzdan daha gec azad edilmə müşahidə edilmişdir.
Balıq resursları
[redaktə | vikimətni redaktə et]Araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki, su anbarında 49 balıq növü yaşamışdır. Kuybışev SES-nin tikintisindən sonra onların sayında azalma müşahidə edilmişdir. Belə ki, bu rəqəm 39-40 arasında olmuşdur. Süni vətəqələrin yaradılması ilə bəzi növlərin sayında artım müşahidə edilmişdir.
1980-cı illərin ortasından başlayaraq su anbarının canlılar aləminə antropogen təsirin gücü artmışdır. Su anbarında ağır metalların miqdarı o qədər çoxalmışdır ki, hətta balıqlarda onların miqdarı müəyyən edilmişdir. Belə ki, sinkin, xromun və qurğuşunun miqdarı YVH-dən 2 dəfə artıq olmuşdur. Texnogen təsirlərin yüksək olduğu ərazilərdə bu göstəricilər daha yüksək həddə olmuşdur. Pestesidlərin və ağır metalların duzlarının toplanması balıqların bioloji göstəricilərinə mənfi təsir etmişdir. Onların boyları uzanmamış və bir çox xəstəliklərə tutulmuşlar.
Körfəzləri və çayları
[redaktə | vikimətni redaktə et]Usiy körfəzi
- 45 km-Muranka çayı
- 49 km-Tışirok çayı
- Taydakov (sağ)
- Maza-1502 km (sağ)
- Beketov-1536 km (sağ)
- Elaurka-1541 km (sağ)
- Böyük Çeremşan-1551 km (sol)
Çeremşan körfəzi
- 25 km- Birla
- 31 km- Eriqla
- 38 km- Sosnovka
- 49 km- Erikla
- 52 km- Melekes
- 1569 km: Senqileyka (sağ)
- 1570 km: Тuşenka (sağ)
- 1585 km: Кalmayur (sol)
- Аrbuqa (sağ)
- 1593 km: Аtça (sağ)
- 1657 km: Uren (sol)
- 1669 km: Мayna (sol)
16 km: Маyniy körfəzi: Qırmızı
- 1685 km: Utka (sol)
- 1732 km: Мordov (sağ)
- 1735 km: İşimov (sağ)
- 1741 km: Bezdna (sol)
- 1744 km: Каramalka (sağ)
- 1787 km: Моrdovka (sağ)
- 1804 km: Kama (sol)
Kam körfəzi
- 8,6 km: Аktay (лв)
- 11 km: Мeşa (пр)
- 17 km: Nikol (пр)
- 24 km: Brıssa (пр)
- 32 km: Şuranka (пр)
- 45 km: Кurliyanka (лв)
- 52 km: Оşnak (пр)
- 55 km: Betka (пр)
- 59 km: Urayka (пр)
- 67 km: Şentala (лв)
- 68 km: Böyük Baxta (лв)
- 74 km: Suşa (пр)
90 km: Şumbut (пр)
- 106 km: Bersut (пр)
- 120,7 km: Şeşma (лв)
- 120,9 km: Zabor (пр)
- 131 km: Оmarka (пр)
- 135 km: Pakşin (лв)
- 146,5 km: Vyazovka (пр)
- 146,8 km: Uratma (лв)
- 1826 km: Qazanka (лв)
- 1851 km: Sviyaqa (пр)