Luleo

Şəhər
Luleo
isv. Luleå
65°35′01″ şm. e. 22°11′29″ ş. u.HGYO
Ölkə İsveç İsveç
Len Norbotten
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1621
Sahəsi
  • 2.845 ± 0,5 ha (31 dekabr 2020)[1]
Mərkəzin hündürlüyü 6 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 49.123 nəf. (31 dekabr 2020)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 97X XX
Digər
lulea.se
Xəritəni göstər/gizlə
Luleo xəritədə
Luleo
Luleo
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Luleo (isv. Luleå) — İsveçin şimal-şərqində, Baltik dənizi Botnik körfəzinin fyordunda yerləşən şəhər və liman. Norrbotten leninin və Luleo şəhərinin kommunasının inzibati mərkəzi.

İqlimi subarktikdir, iyulun orta temperaturu 15 °C, orta maksimum 18 °C, yanvar ayının orta temperaturu −10 °C, minimum −14 °C.

Bu adlı bir yaşayış yeri 13-cü əsrdən bəri bilinir, 1621-ci ildə bir şəhər elan edilmişdir. Ancaq 1649-cu ildə buzlaqozostatik proseslərlə əlaqəli dənizin geri çəkilməsi səbəbindən şəhər cənub-şərqə 10 km köçürüldü və köhnə yerdəki qəsəbə Qammelstad adı ilə tanındı.

1887-ci ildə şəhərdə güclü bir yanğın baş verdi, binaların çoxunu məhv etdi. Bundan sonra şəhər yenidən qurulmalı idi. Buraya şəhərin mərkəzində təqdis zamanı hökmranlıq edən monarx Oskar-Frederik adını verən bir neoqotik kilsə inşa edildi. 1904-cü ildə Luleo yeparxiyasının (İsveçin ən şimalı və ən yenisi) yaranmasından sonra kilsə bir kafedra oldu. Kilsə şpilinin uzunluğu 67 metrdir ki, bu da şəhərin ən hündür binasıdır.

İkinci Dünya müharibəsi illərində İsveçin Luleo limanı, Baltik suları ilə Almaniyaya dəmir filizi tədarükü üçün xüsusi bir yerə çevrildi. Şəhər Malmbanan dəmir yolu xətti ilə çatdırılan Laplandiyadakı mədənlərdən dəmir filizi (Kiruna və Ellivare kimi) daşınması üçün bir liman kimi xidmət edir, qara metallurgiya, maşınqayırma, piloamaterial və sellüloz istehsalı inkişaf etdirmişdir. Şəhərdə bir hava limanı var.

Qardaşlaşmış şəhərlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. 1 2 Statistiska tätorter 2020, befolkning, landareal, befolkningstäthet per tätort. Statistics Sweden, 2021.
  2. "Международное сотрудничество города Мурманска". 2017-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-31.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2020-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-31.