Milçəkqapan
| Milçəkqapan | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Milçəkqapan |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Milçəkqapan (lat. Dionaea muscipula) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin şehçiçəyikimilər fəsiləsinin dionaea cinsinə aid bitki növü.
Milçəkqapanın vətəni Şimali Karolina və Cənubi Karolinadır. Milçəkqapan bitkisi çevikliyi və manevr qabiliyyəti yuxarı olan milçək və böcəkləri tuta bilən möcüzəvi bir sistemə sahibdir. Əzələsi olmadığı halda göz qırpma qədər çox qısa bir müddətdə, saniyənin onda birində yarpaqlarını bağlayaraq milçəyi həbs edən bu bitkilərin cəldliyi tədqiqatçıların nəzərini cəlb etmişdi. Bu cəldliyin yarpağın həndəsəsi ilə əlaqəli olduğu və yay hərəkətinə bənzər bir təsirin nəticəsində meydana gəldiyi axır vaxtlarda irəli sürülmüşdür. Bitki hərəkətləri ümumiyyətlə yavaşdır və bir çox hərəkət bitkinin daxili sisteminin suyu hüceyrələr arasında yavaş-yavaş paylaması ilə meydana gəlməkdədir. Milçəkqapanın hərəkəti isə bu cür bir hərəkətin təqribən 10 qatı sürətinə malikdir. Tədqiqatçılar bu sürətli hərəkəti təqib edə bilmək üçün bitkinin yarpaqları üzərinə işıqlı referans nöqtələri yerləşdirdilər və sürətli video kameralar ilə hərəkəti yazdılar. Bundan başqa yarpaqlardakı uzanmanı dəqiq ölçə bilmək üçün mikroskopdan istifadə etdilər. Video görüntülərin tədqiq edilməsindən yarpaqların əyriliyinin, qapanma əsnasında, xarici bükülmədən qəflətən daxili bükülməyə çevrildiyini fərq etdilər. Bu hadisə mühəndislikdə burxulma texnologiyası ilə ifadə edilir. Alimlər bu yarpaq hərəkətinə aid riyazi model də düzəltdilər.