Müqəddəs dil
Müqəddəs dil — başqa dildə danışan insanların dini məqsədlər üçün istifadə etdikləri dil. Dilin işləkliyi, ancaq dini kitab və mətnlərin oxunması, öyrənilməsi və dinin ardıcılları üçün bəzi ritual və duaların o dildə istifadəsinin mövcudluğu ilə məhdudlaşır. Bu gün bu dillərin bir çoxu ölü dil halına gəlib.
- Avesta dili — Müqəddəs dil kimi zərdüştilər işlədirdilər. Avesta bu qədim dildə yazılmışdır. Bu dil iki min il bundan əvvəl tərk edilmişdir.
- Klassik Ərəb dili (VII əsr) — Müsəlmanlar üçün. Quranın mətni və hədislər orijinalda bu dildədir. Bəzən müsəlmanlar duaları da bu dildə əzbərləyib istifadə edirlər.
- İbrani dili — yəhudilər üçün olan və xristianların da müqəddəs hesab etdiyi Əhdi-ətiq və başqa yəhudi dini qaynaqların dili.
- Arami dili — İsa Məsihin ana dili olmuş, on iki həvari arasında bu dildən istifadə etmişdir və Əhdi-Ətiqin də çox cüzi hissəsi bu dildədir.
- Koine Yunancası — Əhdi-Cədid bu dildə yazılmışdır. Əhdi-Ətiqin də bu dildə e.ə III əsrə aid Septuaginta adlanan tərcüməsi var. Dil hazırda dini məqsədlər üçün Yunan Katolik və Yunan Ortodoks kilsələrində istifadə olunur.
- Süryani dili — bu dil xristianlığın yeni yarandığı dövrlərdə əhəmiyyətə malik olmuşdur. Bu gün də xristian dini xidmətlərində Şərq Assuriya Kilsəsi, Assuriya Pentekost kilsəsi, Suriya Pravoslav kilsəsi, Maruni kilsəsi və başqaları tərəfindən istifadə olunur.
- Qibti dili — ölü dil olsa da, bu gün Qibti Pravoslav Kilsəsi və Qibti Katolik Kilsələrində aktiv istifadədədir.
- Geez dili — Efiopiyada müqəddəs dil. Efiopiyalı xristianlar istifadə edirlər. Həmçinin Efiopiya monoteist pravoslav kilsəsi bu dili dini mərasimlər üçün istifadə etmişlər.
- Sanskrit dili — Vedalar bu dildə yazılmışdır. Hinduizm və buddizm üçün önəmli hesab olunur.
- Pali — Erkən buddist ənənəsi olan Theravada Buddizminin dini əsərləri bu dildədir və ardıcılları arasında linqva franka əhəmiyyəti daşıyır.
- Yeni Mandayi dili — Bu Cənubi İraqda və İranın Xuzistan əyalətində azlıqda yaşayan etno-dini qrup olan Mandayların işlətdiyi dini dildir.
Ayrıca bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qaynaqlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Dil sosiologiyası، Yəhya Sxolastik Tehran: Humanitar institutu elmlər ۱ ۱۰۰۰