Məhəmməd şah Qacar

Məhəmməd şah Qacar
Məhəmməd şah Abbas Mirzə оğlu Qovanlı-Qacar
Qacar dövlətinin III şahı
1834 – 1848
Əvvəlki	Fətəli şah Qacar
Sonrakı	Nəsrəddin şah Qacar
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	5 yanvar 1808(1808-01-05)
Doğum yeri	Təbriz, Təbriz şəhristanı, Şərqi Azərbaycan ostanı, İran
Vəfat tarixi	5 sentyabr 1848(1848-09-05) (40 yaşında)
Vəfat yeri	Tehran, Tehran şəhristanı, Tehran ostanı, İran
Vəfat səbəbi	podaqra, Qızıl yel xəstəliyi
Dəfn yeri	Xanım Məsumə türbəsi, Qum
Fəaliyyəti	siyasətçi
Atası	Abbas mirzə Qovanlı-Qacar
Həyat yoldaşı	Məlikcahan xanım
Uşaqları	Nasirəddin şah Qacar, Əbdüssəməd mirzə Salur
Ailəsi	Qacarlar
Dini	Şiə (İslam)
Rütbəsi	marşal
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məhəmməd şah Qacar (Məhəmməd Mirzə Abbas Mirzə oğlu; 5 yanvar 1808, Təbriz – 5 sentyabr 1848, Tehran) — Qacar dövlətinin III şahı. Atası Abbas Mirzə Herat mühabirəsi zamanı öldüyünə görə 1834-cü il iyunun 20-də babası Fətəli Şahın vərəsəsi elan edildi. 8 noyabr 1834-cü ildə Fətəli Şah özü də öldükdən sonra Təbrizdə Məhəmməd Qacar Şahı elan edildi. Babası Fətəli Şah ölkənin müxtəlif yerlərində işləyən böyük oğlunu da tanımadığı üçün hakimiyyət onun vərəsəsinə uyğun babadan nəvəyə ötürüldü.^[1]

Məhəmməd Şahın dövründə Osmanlı-Qacar sərhədinin müəyyənləşdirilməsi üçün Osmanlı dövləti ilə gərginliklər yarandı. Bu gərginliklər Osmanlı Dövləti ilə Qacarlar arasında təşkil olunmuş komissiyanın işi nəticəsində 1847-ci ildə Ərzurumda sülh müqaviləsinin imzalanması ilə sona çatdı.^[2] Osmanlı dövləti artıq bitmiş müharibəyə görə üzüldüyünü bildirmiş və Qacar dövlətinə təzminat ödəməyə razı olmuşdu.

Məhəmməd Şah 1848-ci il sentyabrın 5-də Tehranda vəfat etmişdir. Onun ölümündən sonra hakimiyyətə oğlu Nəsirəddin şah Qacar gəldi.^[3]

Həyatı

Məhəmməd şah Abbas mirzə oğlu 1808-ci ildə Təbriz şəhərində doğulmuşdur. Saray təhsili almışdır. Hələ atasının sağlığında vəliəhd olmuşdur. 1834-cü ildə taxta çıxmışdır.1837-ci ildə Herat müharibəsini başlatmışdır.

Məhəmməd şah 1848-ci ildə vəfat etmişdir.^[4]

Övladları

Oğulları

• Şahzadə Nəsrəddin mirzə, sonra Nasirəddin şah kimi tanındı.(16 iyul,1831–1 may, 1896)
• Şahzadə Abbas mirzə II Abbas mirzə Qovanlı-Qacar kimi tanındı. (27 noyabr,1839–14 aprel,1897)
• Şahzadə Məhəmmədtağı mirzə II Məhəmmədtağı mirzə Qovanlı-Qacar kimi tanındı (1840–1901).
• Şahzadə Əbdüssəməd mirzə Əbdüssəməd mirzə Salur kimi tanındı. (1843–1929).

Qızları

• Şahzadə Mələkzadə xanım Qovanlı-Qacar (1830–1905) Əmir Kəbir ilə ailə qurmuşdu.

İstinadlar

1. "Qacar Dövlətinin 3-cü hökmdarı: Türklüyü ilə fəxr edən Məhəmməd Şah Qacarı necə tanıyırıq?". Yeni Çağ Media (az.). 2019-03-07. 2023-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-24.
2. "Иран в середине XIX века | Историческая география". geohyst.ru. İstifadə tarixi: 2025-01-24.
3. "Каджары - Iranistica | Eurasia". Iranistica | Eurasia (rus). 2023-08-19. 2024-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-24.
4. "Мохаммед-шах Каджар – Numista". ru.numista.com. İstifadə tarixi: 2025-01-24.

Xarici keçidlər