Mətbəx debatı
Mətbəx debatı (ing. Kitchen Debate) — ABŞ-ın vitse-prezidenti Riçard Nikson və SSRİ Nazirlər Şurasının sədri Nikita Xruşşov arasında 24 iyul 1959-cu ildə Moskvada "Sokolniki" parkının sərgi mərkəzində Amerika Milli Sərgisinin "ABŞ Sənaye Məhsulları"nın açılışında keçirilən bir sıra ekspromt dialoqlar.
Sərgi, təşkilatçılarının fikrincə, istənilən amerikalının əldə edə biləcəyi bir evi nümayiş etdirdi. Ev Amerika istehlak bazarının məhsullarını nümayiş etdirən yeni məişət texnikası ilə dolu idi.
Debatlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mətbəx debatı 1955-ci ildə Cenevrədə keçirilən görüşdən sonra ABŞ və SSRİ liderləri arasında ilk yüksək səviyyəli görüş idi. Sərgidə mətbuat agenti kimi iştirak edən Uilyam Lyuis Safirin dediyinə görə, dialoqlar sərginin müxtəlif yerlərində, lakin əsasən şəhərətrafı evin nümunəvi mətbəxinin ərazisində aparılıb.[1]
Nikson və Xruşşov kapitalizm və sosializmin üstünlüklərini müzakirə etdilər. Müzakirələr 1957-ci ildə “Sputnik”in buraxılması ilə 1962-ci ildəki Kuba raket böhranı arasında dünya siyasi sistemləri arasında qarşıdurma fonunda baş tutmuşdu.
Əksər amerikalılar belə hesab edirdilər ki, Niksonun ölkədəki populyarlığını artıran debatda qalib gəlməsi oldu. Müzakirə ABŞ-ın liderlik etdiyi yeni texnologiya olan rəngli videolentdə qeydə alınıb; debat zamanı Nikson bunu Amerikanın çoxsaylı texnoloji nailiyyətlərindən biri kimi göstərdi. O, həmçinin qabyuyan maşınlar, qazonbiçənlər, ərzaq məhsulları ilə dolu supermarket rəfləri, üstü açıq kadillaklar, kosmetika, dikdaban ayaqqabılar və Pepsi-Cola kimi nailiyyətləri nümayiş etdirirdi. Nikson, müzakirəyə adı verilən Amerika mətbəx texnikasını xüsusi vurğuladı.
Xruşşov isə müzakirədə vurğuladı ki, Sovet İttifaqı sənayeni dəbdəbəli malların istehsalına deyil, həqiqətən əhəmiyyətli malların istehsalına yönəldib. O, məişət texnikasının bolluğuna istehzalı bir şərhlə cavab verdi: “Bəs sizdə ağzınıza yemək qoyub onu içəri itələyən maşın yoxdur?"
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Safire, William. "The Cold War’s Hot Kitchen Arxivləşdirilib 2013-09-11 at the Wayback Machine // The New York Times, 24 июля 2009.