Olimpiya andı— Olimpiya oyunlarının açılış mərasimində hər bir olimpiyada iştirakçısını və Olimpiya dərəcəli hakimləri və ya digər səlahiyyətli şəxsin nümayəndəsini təmsil edən bir idmançı və ya hakim tərəfindən təntənəli surətdə verilən vəddir. Olimpiya andı, həmçinin Olimpiya oyunlarının ən mühüm atributlarından biridir və bu idman tədbirində birliyin ideyasını ifadə edir.
İdmançıların Olimpiya andının mətni :
Bütün idmançıların adından mən söz verirəm ki, komandamızın şərəfi və idmanın zəfəri üçün əsl idman ruhunda narkotiksiz və dopinqsiz idman üçün onları nizamlayan qaydalara riayət və hörmət edərək, Olimpiya oyunlarında iştirak edəcəyik.[1]
Hakimlərin Olimpiya andının mətni:
Bütün hakimlərin və rəsmi şəxslərin adından mən söz verirəm ki, əsl idman ruhunda onları nizamlayan qaydalara riayət və hörmət edərək, tam qərəzsizliklə bu Olimpiya oyunlarında öz vəzifəmizi yerinə yetirəcəyik.[1]
2010-cu il Gənclərin Yay Olimpiya oyunlarından bəri təşkilatçı ölkənin məşqçiləri tərəfindən Olimpiya andı deyilir. Mətni:
Bütün məşqçilər və idmançıları müşaiət edən nümayəndə heyətinin digər üzvləri adından mən söz verirəm ki, Olimpiya hərəkatının fundamental prinsiplərinə uyğun olaraq, ədalətli oyun qaydalarına tam riayət olunmasını və əsl idman ruhunun təmin edilməsini özümüz təşkil edəcəyik.[2]
Olimpiya andının vacibliyi , artıq 1906-cı ildə Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin prezidenti və təsisçisi Pyer de Kuberten tərəfindən bəyan edilib.[1] Bu oyunlar zamanı ədaləti bərpa etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu.[1]
Olimpiya andı ilk dəfə 1920-ci il Antverpen Yay Olimpiya Oyunlarında qılıncoynatma və su polosu idmançısı Viktor Boin tərəfindən edilib.[3] Viktor Boinin 1920-ci ildəki andı: Biz and içirik. Biz idmanın zəfəri və ölkəmizin şərəfi üçün Olimpiya oyunlarında iştirak edəcəyik.[1]
1961-ci ildə, Olimpiya oyunlarında millətçiliyin aradan qaldırılması məqsədi ilə, and içmək sözü vəd vermək və ölkəmizin şərəfi birləşməsi isə komandamızın şərəfi birləşməsi ilə əvəz edildi.[1] Andın bir hissəsində olan dopinq sözü isə 2000-ci il Yay Olimpiya Oyunlarında əlavə olunub.
Olimpiya andının oyunların açılış mərasimində deyilməsi ənənəsi 1920-ci ildən bəri hər Yay və Qış Olimpiya oyunları zamanı təşkil olunur.[4]
İl | İdmançı | İdman növü | Dil |
---|---|---|---|
1920 | Viktor Boin | Qılıncoynatma, Su polosu | |
1924 | Jorj Andre | Yüngül atletika | Fransız |
1928 | Harri Denis | Futbol | |
1932 | Corc Kalnan | Qılıncoynatma | İngilis |
1936 | Rudolf İsmayr | Yüngül atletika | |
1948 | Donald Finlay | Yüngül atletika | İngilis |
1952 | Heyki Savolainen | İdman gimnastikası | |
1956 | Con Lendi Anri Saint Cyr |
Yüngül atletika Atçılıq idmanı |
İngilis/İsveç |
1960 | Adolfo Konsolini | Yüngül atletika | |
1964 | Takaşi Ono | İdman gimnastikası | Yapon |
1968 | Pablo Qarrido | Yüngül atletika | İspan |
1972 | Heidi Şüller | Yüngül atletika | Alman |
1976 | Pyer Sen-Jak | Ağır atletika | Fransız/ İngilis |
1980 | Nikolay Andrianov | İdman gimnastikası | Rus |
1984 | Edvin Moses | Yüngül atletika | İngilis |
1988 | Xo Çe Şon Mi-Pa |
Basketbol Həndbol |
Koreya |
1992 | Luis Doreste Blanko | Yelkənli qayıqsürmə | İspan/Katalan |
1996 | Tereza Edvards | Basketbol | İngilis |
2000 | Reçelle Hoksa | Otüstü hokkey | İngilis |
2004 | Zoya Dimosxaki | Üzgüçülük | Yunan |
2008 | Çjan İnin | Stolüstü tennis | Çin |
2012 | Sara Stivenson | Taekvondo | İngilis |
İl | İdmançı | İdman növü | Dil |
---|---|---|---|
1924 | Kamille Mandrion | Dağ xizəyi | |
1928 | Hans Eidenbenz | Dağ xizəyi | |
1932 | Cek Şi | Konkisürmə | |
1936 | Vilhelm Boqner | İkinövlü xizəksürmə | |
1948 | Bibi Torriani | Buzüstü hokkey | |
1952 | Torborn Falkanqer | Tramplindən tullanma | |
1956 | Culiana Minuzzo | Dağ xizəyi | |
1960 | Kerol Heiss | Fiqurlu konkisürmə | |
1964 | Paul Aste | Bobsley | Alman |
1968 | Leo Lakrua | Dağ xizəyi | Fransız |
1972 | Suzuki Keiti | Konkisürmə | Yapon |
1976 | Verner Delle Kart | Bobsley | Alman |
1980 | Erik Hayden | Konkisürmə | İngilis |
1984 | Boyan Kriaj | Dağ xizəyi | Serb-xorvat |
1988 | Pyer Harvi | Xizəksürmə yarışı | İngilis |
1992 | Surya Bonali | Fiqurlu konkisürmə | Fransız |
1994 | Veqard Ulvanq | Xizəksürmə yarışı | İngilis/Norveç |
1998 | Kenci Oqivara | İkinövlü xizəksürmə | Yapon |
2002 | Cimmi Şi | Skeleton | İngilis |
2006 | Corco Roqq | Dağ xizəyi | İtalyan |
2010 | Hayley Vikenxaizer | Buzüstü hokkey | İngilis/Fransız |
2014 | Ruslan Zaxarov | Şort-trek | Rus |