Otar İosseliani

Otar İosseliani
gürc. ოთარ იოსელიანი
Doğum tarixi 2 fevral 1934(1934-02-02)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 17 dekabr 2023(2023-12-17)[3][4][…] (89 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti ssenarist, montajçı[d], aktyor, rejissor, bəstəkar, dirijor, pianoçu, kinorejissor, pedaqoq
Fəaliyyət illəri 1958–2015
Təhsili
Mükafatları "Fəxri legion" ordeni kavaleri
IMDb ID0409646
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Otar İosseliani (gürcü: ოთარ იოსელიანი, 2 fevral 1934[1][2][…], Tiflis, ZSFSR, SSRİ[5][6][…] – 17 dekabr 2023[3][4][…], Tbilisi, Gürcüstan[4]) — Gürcüstan rejissoru. O, Tbilisi Dövlət Konservatoriyasında oxumuş və 1952-ci ildə bəstəkarlıq, dirijorluq və fortepiano diplomu ilə məzun olmuşdur.

Tərcümeyi-hal

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1953-cü ildə riyaziyyat fakültəsində oxumaq üçün Moskvaya getdi, ancaq iki ildən sonra işdən ayrıldı və müəllimləri Aleksander Dovjenko və Mixail Çiaureli olduğu Dövlət Film İnstitutuna daxil oldu. Tələbə olduğu müddətdə Tbilisidəki Gruziafilm studiyalarında əvvəl rejissor köməkçisi, daha sonra sənədli filmlərin redaktoru kimi işləməyə başladı.

1958-ci ildə "Akvarel" adlı ilk qısametrajlı filmini çəkdi. 1961-ci ildə Dövlət Film İnstitutunu film rejissorluğu diplomu ilə bitirmişdir. Aprel (1961) adlı orta uzunluqlu filminin yayımlanmasından imtina edildiyi zaman, İosseliani film çəkilişindən imtina etdi və 1963–1965-ci illərdə əvvəlcə balıqçı gəmisində, daha sonra Rustavi metallurgiya fabrikində çalışdı. Aprili nəhayət yalnız 1972-ci ildə sərbəst buraxıldı.

1966-cı ildə 1968 Cannes Film Festivalında Tənqidçilər Həftəsində təqdim olunan və orada FIPRESCI mükafatını qazanan ilk bədii filmi Giorgobistve-yə rəhbərlik etmişdi. 1976-cı ildə çəkdiyi "Pastorali" filmi bir neçə il rəfdə qaldıqdan və sonra yalnız məhdud bir sayda verildikdə, İosseliani vətənində hər hansı bir sənət azadlığının əldə edilməsinə şübhə ilə yanaşdı. Pastorali'nin 1982 Berlin Film Festivalında qazandığı müvəffəqiyyətdən sonra, rejissor 1984-cü ildə Les Favoris de la Lune filmini çəkərək Fransaya köçdü. Film Venesiya Film Festivalında Xüsusi Münsiflər Mükafatı ilə fərqləndi və o vaxtdan bəri Venesiyada bütün sonrakı filmləri üçün bir vitrin oldu.

1986-cı ildə 36-cı Berlin Beynəlxalq Film Festivalında münsif üzvü oldu.[8] 1989-cu ildə yenidən Et la Lumiere Fut üçün Xüsusi Münsiflər Mükafatını və 1992-ci ildə La Chasse aux Papillons üçün Ən Yaxşı Rejissorluq üçün Pasinetti Mükafatını aldı. Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra Fransada işləməyə davam etdi və burada sardonik və Seule Georgie (1994) sənədli filmini çəkdi.

1995-ci ildə 19-cu Moskva Beynəlxalq Film Festivalında münsiflər heyətinin üzvü olmuşdur.[9]

2011-ci ildə Otar İosseliani Münhen Beynəlxalq Film Festivalında ömürlük bir müvəffəqiyyət fəxri adına — CineMerit Mükafatına layiq görüldü. Bunu keçmiş şagirdi, gürcü rejissoru Dito Tsintsadze verdi.[10][11]

Siyasi Baxış

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İosseliani bəzi müşahidəçilər tərəfindən rusofobiya sayılan siyasi fikirlərə malikdir.[12] Xüsusilə, 2008-ci il Rus-Gürcüstan müharibəsindən sonra siyasi fikirlərini Ukrayna Həftəlik 2000 xəbər agentliyinə verdiyi müsahibədə bildirdi:

Biz (gürcülər) bir daha Rusiya ilə barışmayacağıq. Əvvəllər buna hörmətsizlik hiss edirdik, indi hiss etdiyimiz şey nifrətdir və bu çox ciddidir. Beləliklə, ruslarınızla istədiyiniz kimi yaşayın. […] Ancaq geriyə yol olmayacaq! (gürcülər üçün) İki yüz illik səbir və nifrət artıq bitdi![13]

(Gürcüstan 1801-ci ildən Rusiya imperiyasının, daha sonra isə 1991-ci ilə qədər SSRİ-nin bir hissəsi olmuşdur.) 2011-ci ildə İosliani Moskvanın Yankı kanalına çıxarkən jurnalistlərin qəsdən ruslar haqqında dediklərini təhrif etdiklərini və bu sözləri heç vaxt söyləmədiyini iddia etdi.[14]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Otar Iosseliani // filmportal.de. 2005.
  2. ↑ 1 2 Otar Ioseliani // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (xorv.). 2009.
  3. ↑ 1 2 Умер Отар Иоселиани (rus.). 2023.
  4. ↑ 1 2 3 4 Le cinéaste géorgien Otar Iosseliani, chantre des plaisirs simples, est mort. Le Monde.
  5. ↑ 1 2 Who's Who in France (fr.). Paris: 1953. ISSN 0083-9531; 2275-0908
  6. ↑ 1 2 Catalog of the German National Library (alm.).
  7. ↑ 1 2 Chant d'hiver, ou le goût de l'irrévérence. Cineuropa.
  8. ↑ "Berlinale: 1986 Juries" Arxivləşdirilib 2022-09-22 at the Wayback Machineberlinale.de.
  9. ↑ "19th Moscow International Film Festival (1995)" MIFF.
  10. ↑ "John Malkovich, Otar Iosseliani to Receive Lifetime Achievement Awards at Munich Film Festival" Arxivləşdirilib 2022-01-20 at the Wayback MachineHollywood Reporter.
  11. ↑ ""Lifetime achievement honor for John Malkovich at Munich"". 2016-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-03.
  12. ↑ "200 Years of Contempt and Hatred Arxivləşdirilib 2021-07-25 at the Wayback Machineby Argumenty i Fakty
  13. ↑ "Before and after Ioseliani" Arxivləşdirilib 2013-05-15 at the Wayback Machine. Interview with A. Rutkovsky (in Russian)
  14. ↑ "Без дураков" Arxivləşdirilib 2020-12-04 at the Wayback Machine"Эхо Москвы" от 19 апреля 2011

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]