Pax Americana

"Pax Americana"[1][2][3] (Paks Amerikana; hərf.Amerika sülhü) — 1945-ci ildə İkinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra, ABŞ dünyanın dominant iqtisadi, mədəni və hərbi gücünə çevrildiyi zaman Qərb yarımkürəsində və daha sonra dünyada nisbi sülh anlayışına tətbiq edilən termin.[4] "Pax Romana" və "Pax Britannica" terminlərindən modelləşdirilmişdir.

Bu mənada "Pax Americana" ABŞ-nin digər dövlətlərə nisbətən hərbi və iqtisadi mövqeyini təsvir etmişdir. ABŞ-nin Qərbi Avropa ölkələrinə iqtisadi bərpa proqramlarında 13,3 milyard dollar (2023-cü ildə 173 milyard dollara bərabərdir) köçürdüyü ABŞ Marşal planı "Pax Americana"nın işə salınması" kimi təsvir edilmişdir.[5]

  1. Nye, Joseph S. "The Changing Nature of World Power". Political Science Quarterly. 105 (2). 1990: 177–192. doi:10.2307/2151022. JSTOR 2151022.
  2. Kirchwey, George W. "Pax Americana". The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 72. 1917: 40–48. doi:10.1177/000271621707200109.
  3. Abbott, Lyman, Hamilton Wright Mabie, Ernest Hamlin Abbott, and Francis Rufus Bellamy. The Outlook. New York: Outlook Co, 1898. "Expansion not Imperialism" p. 465. (cf. [...] Felix Adler [states ...] "if, instead of establishing the Pax Americana so far as our influence avails throughout this continent, we should enter into' the field of Old World strife, and seek the sort of glory that is written in human blood." Here it is assumed that we have failed in establishing self-government, and propose to substitute, at least in other lands, an Old World form of government. This sort of argument has no effect on the expansionist, because he believes that we have magnificently succeeded in our problem, in spite of failures, neglects, and violations of our own principles, and because what he wishes to do is, not to abandon the experiment, but, inspired by the successes of the past, extend the Pax Americana over lands not included in this continent.")
  4. "Definition of PAX AMERICANA". merriam-webster.com. February 24, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 1, 2018.
  5. Mee, Charles L. The Marshall Plan: The Launching of the Pax Americana (ingilis). Simon and Schuster. 1984. ISBN 978-0-671-42149-6.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]