Ramayana

Ramayana
sanskr. रामायण
Janr epos, poeziya
Orijinal dili sanskrit
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ramayana (sanskr. रामायण)[1] — qədim Hindistanın iki əsas eposundan biridir. Digər epos isə "Mahabharata"dır[2].

Epos haqqında ümumi məlumat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rama, həyat yoldaşı Sita, qardaşı Lakşmana ilə birlikdə meşədə, əlyazma, 1780

Sanskrit dilində yazılmış bu qədim hind epik eposun müəllifi əfsanəvi şair Valmiki hesab olunur[3]. Ehtimal ki, epos təqribən e.ə. IV əsrdə Şərqi Hindistanda yaranmışdır. Orta əsrlərdə vişnuizmin (hinduizmin bir növü) müqəddəs kitablarından idi. Ramanın şücaətindən bəhs edən poemanın, gəlmə arilər və Cənubi Hindistanın yerli əhalisi arasında toqquşma ilə bağlı tarixi hadisələr əsasında yarandığı ehtimal olunur. Mahabharatadan sonra ən böyük hind epik poeması olan "Ramayana"da ictimai və mədəni inkişafın daha yüksək səviyyəsi öz əksini tapmışdır[4][5][6]. "Ramayana"hind (Kalidasa, Bhatti), habelə Cənub-Şərqi Asiya ölkələri ədəbiyyatının inkişafına güclü təsir göstərmişdir[7].

Eposun tərkibi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Ramayana" eposu 24 000 şeir (480 002 söz), 500 mahnı və yeddi kitabdan ibarətdir. "Ramayana"nın şeirləri otuz iki hecadan ibarətdir ki, bu da anuştubh adlanır. "Ramayana"nın 7 kitabı aşağıdakılardır:

  1. Bala-kanda — Ramanın uşaqlığı haqqında kitab;
  2. Ayodhya-kanda — Ayodhya kral sarayı haqqında kitab;
  3. Aranya-kanda — Ramanın meşə səhrasında həyatı haqqında kitab;
  4. Kişkindha-kanda — Kişkindha meymun kralı ilə Ramanın ittifaqı haqqında kitab;
  5. Sundara-kanda — Lanka adası — "Rama-Sita" həyat yoldaşı oğlunun qaçırdığı Rava iblisinin "padşahlığı" haqqında "gözəl bir kitab";
  6. Yuddha-kanda — Ramanın meymun ordusunun iblis Rava ilə döyüşü haqqında kitab;
  7. Uttara-kanda — "Son kitab".

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 80.
  • Махабхарата. Рамаяана, М., 1974
  • Гринцер П. А. Древнеиндийский эпос. М., 1974.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Ramayana" Arxivləşdirilib 2015-11-04 at the Wayback Machine. Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  2. ↑ "The Valmiki spell". The Hindu. İstifadə tarixi: 27 June 2017.
  3. ↑ "Ramayana By William Buck". 2022-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-08.
  4. ↑ Mukherjee, P. The History of Medieval Vaishnavism in Orissa. Asian Educational Services. 1981. səh. 74. ISBN 9788120602298. 18 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 January 2017.
  5. ↑ Living Thoughts of the Ramayana. Jaico Publishing House. 2002. ISBN 9788179920022. 21 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 January 2017.
  6. ↑ Krishnamoorthy, K.; Mukhopadhyay, S.; Sahitya Akademi. A Critical Inventory of Rāmāyaṇa Studies in the World: Foreign languages. Sahitya Akademi in collaboration with Union Academique Internationale, Bruxelles. 1991. ISBN 9788172015077. 27 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 January 2017.
  7. ↑ Uma Singh, Senu Singh. "Ramayan as a complete life of real human" (PDF). Indian Journal of Arts. 1 (1). 16 January 2013: 2. 22 February 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 20 November 2016.