Rəngli inqilab

2000-ci ildən 2005-ci ilə kimi rəngli inqilabların baş verdiyi regionlar

Rəngli inqilab (ing. Colour revolution) — Dünya KİV-ləri tərəfindən Postsovet məkanıBalkan yarımadasında erkən 2000-ci illərdə müxtəlif əlaqəli hərəkatları xarakterizə etmək üçün istifadə olunan termindir.[1] Termin həmçinin Yaxın Şərq daxil olmaqla bir sıra başqa inqilablara da tətbiq edilmişdir.

Rəngli inqilabların siyahısı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İnqilab Yer Başlanğıc tarixi Bitmə tarixi Təsviri
Qərənfil inqilabı Portuqaliya Portuqaliya 25 Aprel 1974 İnqilab qərənfil rəngi ilə əlaqədardır, çünki qərənfillər geyinilirdi.
Sarı inqilab Filippin 22 Fevral 1986 25 Fevral 1986
Kokos inqilabı Papua-Yeni Qvineya Papua-Yeni Qvineya 1 Dekabr 1988 20 Aprel 1998
Məxməri inqilab Çexoslovakiya Çexoslovakiya 17 Noyabr 1989 29 Dekabr 1989
Bulldozer inqilabı Yuqoslaviya 5 Oktyabr 2000
Qızılgül inqilabı Gürcüstan 3 Noyabr 2003 23 Noyabr 2003 2003-cü ilin noyabr ayında uzun sürən küçə etirazlarından sonra Mixail Saakaşvili bir qrup tərəfdarı ilə Gürcüstan parlamenti binasına daxil olaraq, özünü itirmiş Eduard Şevardnadzeni iclas zalını tərk etməyə məcbur edir.[2] Şevarnadzenin tribunada tələsik qoyub getdiyi çayı tribunaya qalxan Saakaşvili bir göz qırpımına içərək nitq edir. Həmin səhnə Gürcüstanda hakimiyyətin dəyişməsinin və Qızılgül inqilabı qələbəsinin rəmzinə çevrildi.
Narıncı inqilab Ukrayna Ukrayna 22 Noyabr 2004 23 Yanvar 2005 2004-cü il noyabrın 22-də Kiyevin mərkəzi meydanında prezident seçkilərinin nəticələrinə etiraz olaraq kütləvi nümayişlər başladı. Sonda Ali məhkəmə təkrar seçki təyin etdi və nəticədə prezident Viktor Yuşşenko qalib gəldi.[3]
Bənövşəyi inqilab İraq Yanvar 2005
Zanbaq inqilabı Qırğızıstan Qırğızıstan 27 Fevral 2005 11 Aprel 2005
Sidr inqilabı Livan Livan 14 Fevral 2005 27 Aprel 2005
Mavi inqilab Küveyt Küveyt Mart 2005
Cins inqilabı Belarus 19 Mart 2006 25 Mart 2006
Zəfəran inqilabı Myanmar 15 Avqust 2007 26 Sentyabr 2007
Üzüm inqilabı Moldova Moldova 6 Aprel 2009 12 Aprel 2009
Yaşıl inqilab İran İran 13 İyun 2009 11 Fevral 2010
Yasəmən inqilabı Tunis Tunis 18 Dekabr 2010 14 Yanvar 2011
Lotus inqilabı Misir Misir 25 Yanvar 2011 11 Fevral 2011
Mirvari inqilabı Bəhreyn Bəhreyn 14 Fevral 2011 22 Noyabr 2014
Qəhvə inqilabı Yəmən Yəmən 27 Yanvar 2011 24 Noyabr 2011
Yasəmən inqilabı Çin Çin 20 Fevral 2011 20 Mart 2011
2015-ci il Qvatemala etirazları Qvatemala Qvatemala 16 Aprel 2015 3 Sentyabr 2015
Rəngli inqilab Şimali Makedoniya Makedoniya 12 Aprel 2016 20 İyul 2016
Məxməri inqilab (Ermənistan) Ermənistan Ermənistan 31 Mart 2018 8 May 2018 12 aprel 2018-ci il tarixində Ermənistan Respublikasının müxtəlif şəhərlərində başlayan və Ermənistan millət vəkili Nikol Paşinyanın rəhbərlik etdiyi hökumət eleyhinə olan etiraz aksiyaları dalğası.[4]
  1. "Government's preoccupation with 'colour revolution' reveals misunderstandings". www.phnompenhpost.com. www.phnompenhpost.com. 2022-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2018.
  2. "Gürcülər Saakaşvilini necə xatırlayacaq?". www.bbc.com. BBC. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2018.
  3. "Ukraynada "Narıncı İnqilab"-ın ildönümüdür". www.azadliq.org. www.azadliq.org. 2021-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2018.
  4. "Why Armenia 'Velvet Revolution' won without a bullet fired". www.bbc.co.uk. www.bbc.co.uk. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2018.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]