Skabioza

Skabioza
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Fırçaotuçiçəklilər Fəsilə: Doqquzdonkimilər Yarımfəsilə: Fırçaotukimilər Cins: Skabioza
Beynəlxalq elmi adı
Scabiosa L., 1753[1][2]
Şəkil axtarışı ITIS   35409 NCBI   87007 EOL   49101

Skabioza (lat. Scabiosa) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin doqquzdonkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Keçmişdə skabiozanın yarpaqları ilə qoturluq xəstəliyini sağaldırdılar. Buna görə bu bitkinin adı yunancadan tərcümədə skabioza "qotur" deməkdir. Bitkinin təxminən 100-ə yaxın növü məlumdur ki, onlardan 12-si Azərbaycanda geniş yayılmışdır. Bu cinsə daxil olan növlər birillik, ikiillik və çoxillik qruplara bölünür. Bəzi növlər kolşəkillidir. Gülçülükdə əsasən 20 növdən istifadə olunur. Onların ikisindən parkların, bağların, ofis interyerlərinin bəzədilməsində geniş istifadə edilir. Tünd-qırmızı skabioza (S.atropurpurea) birillik növ kimi yetişdirir. Bu 60 sm hündürlüyü olan, dik dayanan bitkidir. Şarşəkilli hamaşçiçəkləri müxtəlif: çəhrayı, bənövşəyi, ağ, al-qırmızı rəngdə ola bilər. Hündür bitkilərdən əlavə alçaqboylu formaları da vardır. Yabanı halda bitki Cənubi Avropada bitir. Skabioza əsasən toxumla çoxaldılır. Cücərtiləri bir-birindən 30 sm məsafədə seyrəldilir. Skabiozanı gül açan müddətdə də köçürmək olar. Dərilmiş skabioza suda uzun müddət qalır.

İstinadlar

1. Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 43. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
2. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 98.

Həmçinin bax