Skott Morrison

Skott Con Morrison
ing. Scott John Morrison
Avstraliya Birliyinin Baş naziri
24 avqust 2018 – h.h
Əvvəlki	Malkolm Törnbul
Liberal Partiyanın sədri
24 avqust 2018 – h.h
Əvvəlki	Malkolm Törnbul
Avstraliya Birliyinin İctimai Xidmətlər Naziri
26 may 2019 – h.h
Əvvəlki	Matias Korman
Avstraliya Birliyinin xəzinədarı
21 sentyabr 2015 – 24 avqust 2018
Əvvəlki	Co Hokkey
Sonrakı	Coş Fridenberq
Avstraliya Birliyinin Sosial Xidmətlər Naziri
23 dekabr 2014 – 21 sentyabr 2015
Əvvəlki	Kevin Endryus
Sonrakı	Kristian Porter
Avstraliya Birliyinin İmmiqrasiya və Sərhəd Mühafizəsi Naziri
18 sentyabr 2013 – 23 dekabr 2014
Əvvəlki	Toni Berk
Sonrakı	Piter Datton
Avstraliya Birliyi Parlamentinin Kuk bölgəsi üzrə üzvü
24 noyabr 2007 – h.h
Əvvəlki	Bryus Berd
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı	Scott John Morrison
Doğum tarixi	13 may 1968(1968-05-13)[1] (56 yaş)
Doğum yeri	Sidney, Yeni Cənubi Uels, Avstraliya
Partiya	Avstraliya Liberallar Partiyası
Təhsili	Yeni Cənubi Uels Universiteti
Fəaliyyəti	siyasətçi
Həyat yoldaşı	Cenni Morrison (1990–h.h)
Uşağı	2
Təltifləri
scottmorrison.com.au
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Skott Con Morrison (ing. Scott John Morrison; 13 may 1968^[1], Sidney) — avstraliyalı siyasətçi, Avstraliyanın Baş naziri.

Morrison Sidneydə anadan olub və Yeni Cənubi Uels Universitetində iqtisadi coğrafiya təhsili alıb. 1998–2000-ci illərdə Yeni Zelandiya Turizm və İdman İdarəsinin direktoru vəzifəsində çalışmış və 2004–2006-cı illərdə Avstraliya Turizm Şirkətinin İdarəedici direktoru olmuşdur. İlk dəfə 2007-ci il seçkilərində Yeni Cənubi Uels Kuk Departamentindən Nümayəndələr Palatasına seçildi.

Koalisiyanın 2013-cü il seçkilərindəki qələbəsindən sonra Morrison Suveren Sərhədlər Əməliyyatına rəhbərlik etdiyi Abbot hökumətində İmmiqrasiya və Sərhəd Mühafizəsi Naziri seçildi. Növbəti il dəyişiklikdən sonra Sosial Xidmətlər Naziri oldu. Malkolm Törnbul Abbotun Baş nazir vəzifəsini yerinə yetirməsindən sonra 2015-ci ilin sentyabrında xəzinədar təyin edildi.^[2]

2018-ci ilin avqust ayında Daxili İşlər Naziri Piter Datton Törnbulu Liberal Partiyaya rəhbərlik etməyi bacarmamaqda günahlandırdı. 24 avqust tarixində isə partiyaya yeni rəhbər seçmək üçün səsvermə təşkil olundu. Bu səsvermədə Morrison qətiyyətli namizəd kimi göründü və Liberal Partiyanın lideri olaraq həm Dattonu, həm də Xarici İşlər Naziri Culi Bişopu məğlub etdi. Günün sonunda qubernator onu Baş nazir olaraq təsdiq etdi.

Morrison 2019-cu il seçkilərində koalisiyanı qələbəyə apardı. 2021-ci ildə 2019–2020 yanğınları və parlamentə təzyiq ittihamlarına verdiyi cavaba görə tənqid olunarkən, Morrison hökumətinin COVID-19 pandemiyasını, o cümlədən Milli Kabineti necə idarə etdiyini göstərərək ittihamları susdurdu.

Həyatı

Morrison Yeni Cənubi Uelsin Sidneydə yerləşən Ueveli səmtində anadan olub. Atası bir müddət bələdiyyə başçısı vəzifəsi də daxil olmaqla Ueveli şəhər şurasında işləyən polis məmuru idi. Morrisonun ana babası Yeni Zelandiyada anadan olub. Atasının nənəsi məşhur Avstraliya şairəsi Meri Gilmorun qardaşı qızı idi. 2012-ci ildə ölümünün 50-ci ildönümündə federal parlamentdəki xatirəsi hörmətlə yad etilib. Morrisonun Avstraliyadakı əcdadı Birləşmiş Krallıqda dondurma oğurluğuna görə 1788-ci ildə Avstraliyaya göndərilən Uilyam Robertsdir.^[3]

Morrison Bronte şəhərində böyüdü. Bir neçə reklam çarxında və yerli şoularda kiçik rollarda rol alan uşaq aktyoru kimi qısa karyerası var. Bəzi xəbərlərdə onun 1970-ci illərin ikonik Viks "Love Rub" sevgilisi olduğu irəli sürüldü, lakin bunu təsdiqləyən və ya təkzib edən bir görüntü tapılmadı. Sidney Oğlanlar Liseyində təhsil aldı və sonra Yeni Cənubi Uels Universitetindən Tətbiqi İqtisadi Coğrafiya Elmləri üzrə bakalavr dərəcəsi aldı. Kanadanın Vankuver şəhərindəki Regent Kollecində ilahiyyat təhsili almaq niyyətində olsa da, atasının razılığı olmadığı üçün bu fikrindən vaz keçdi.

Morrison "Cronulla-Sutherland Sharks" reqbi komandasının pərəstişkarıdır və 2016-cı ildə klubun bir nömrəli bilet sahibi seçildi.

Evliliyi və uşaqları

Morrison 16 yaşında ikən Cenni Uoren ilə görüşməyə başladı. Morrison 21, Uoren 22 yaşında olarkən 14 yanvar 1990-cı ildə evləndilər. Onun bu nikahdan iki qız övladı var. Qızları baptist məktəbində oxuyurlar. Morrison bu seçimin səbəblərindən birinin "başqalarının dəyərlərini övladlarıma tətbiq etməkdən" qaçınmaq olduğunu deyir.^[4]

Dini inancları

Morrison uşaq ikən Birləşmiş kilsə ilə qismən birləşən Avstraliyanın Presviterian kilsəsində dini görüşlərə yiyələndi. Daha sonra isə pentikostal oldu.^[5]

Morrison Avstraliyanın ilk pentikostal Baş naziridir.

İlk fəaliyyəti

Məzun olduqdan sonra Morrison 1989–1995-ci illərdə Avstraliya Əmlak Şurasında Milli Siyasət və Araşdırma Meneceri vəzifəsində çalışdı. Daha sonra Avstraliya Turizm Xüsusi Qrupunun baş menecerinin müavini və sonra Avstraliyanın Turizm Şurasının baş meneceri vəzifələrində çalışaraq turizmə keçdi.^[6]

1998-ci ildə Morrison yeni yaradılan Turizm və İdman İdarəsinin direktoru olmaq üçün Yeni Zelandiyaya köçdü. Yeni Zelandiya Turizm Naziri Murrey Makkalli ilə yaxın əlaqələr qurdu və uzunmüddətli "100% Saf Yeni Zelandiya" kampaniyasının yaradılmasında iştirak etdi. Bu vəzifəsindən 2000-ci ildə, müqaviləsindən bir il əvvəl ayrıldı.^[7]

Morrison Avstraliyanın Liberal Partiyasının dövlət direktoru olmaq üçün 2000-ci ildə Avstraliyaya qayıtdı. Partiyanın 2001 federal seçkilərdə və 2003 YCU seçkilərindəki kampaniyalarına nəzarət etdi.^[8]

Turizm Avstraliya

2004-cü ildə Morrison YCU Liberal Partiyasından istefa edərək Hovard hökuməti tərəfindən qurulan şirkət olan "Tourism Australia"-ın ilk rəhbər direktoru oldu. Onun təyinatı açıq siyasi mahiyyəti üzündən mübahisəli oldu.^[9]

2018-ci ilin avqust ayında "The Betoota Advocate" satirik jurnalında "Scotty of Marketing" ləqəbi ilə haqqında paylaşım edildi. 2019-cu ilin əvvəlində Twitter-də toplantı etdi və kütlə qazandı.^[10]

Siyasi fəaliyyəti

Müxalifət fəaliyyəti

Morrison 1998-ci ildən siyasi fəaliyyət göstərir. Bryus Berdin təqaüdə çıxmasından sonra 2007 seçkilərində Kronulla, Karinqbax və Mirandanı da əhatə edən Sidneyin cənub bölgələrindən biri olan Kukdan öz namizədliyini irəli sürdü. Yetəri qədər səs toplayan Skott bununla da öz siyasi fəaliyyətinə başladı.^[11]

Lakin Tauk onun haqqında ittiham irəli sürdü. Sonradan ittihamların yalan olduğu sübut olundu və "Daily Telegraph" Tauk tərəfindən qaldırılan böhtan iddiasını həll etmək üçün açıqlanmayan məbləğ ödəmək məcburiyyətində qaldı. Ümumi seçkilərdə Morrison namizəd Mark Buticiçə qarşı yüzdə altıdan çox səs toplamağa nail oldu, lakin ilk turun nəticələri ilə cəmdə 52%-lik səsi qoyura bilmədi.

Morrison 2009-cu ildə

2008-ci ilin sentyabrında Morrison Malkolm Törnbul koalisiyasının Yerli İdarəetmə Naziri təyin edildi. Daha sonra isə Sərhəd Mühafizəsi üzrə Hökumət Komitəsində çalışdı.

2010-cu ilin dekabrında qırx səkkiz sığınacaq axtaran Milad adası yaxınlığında qayığın aşması nəticəsində həyatını itirdi. 2011-ci ilin fevralında Morrison Gillard İşçi Hökumətinin qurbanların yaxınlarının Sidneydə dəfn mərasiminə gediş haqqını ödəmək qərarına açıq şəkildə etiraz etdi və eyni imtiyazın Avstraliya vətəndaşlarına verilmədiyini iddia etdi.

Morrison 2013-cü ilin fevralında hər hansı bir anti-sosial davranış meydana gəldiyi təqdirdə, sığınacaq axtaranların harada yaşadıqları barədə polisə məlumat verilməsinin vacibliyini və oturma icazəsi üçün gözləmədə olanların sosial qaydalara əməl etməsinin vacibliyini vurğuladı. Bölgədə müvəqqəti vizalarla yaşayan 20 mindən çox şəxs üçün immiqrasiya naziri tərəfindən yeni davranış qaydalarının artıq tərtib edildiyini də eyni çıxışında bildirdi.^[12]

Abbot hökuməti fəaliyyəti

Morrison general-qubernator Ser Piter Kosqrovun qarşısında 2014-cü ildə Sosial Xidmətlər Naziri olaraq and içdi.

Koalisiyanın 2013-cü il federal seçkilərindəki qələbəsindən sonra Morrison Abbot hökumətində İmmiqrasiya və Sərhəd Mühafizəsi Naziri seçildi və kabinetə daxil edildi.^[13]

Bir sıra qeyri-rəsmi müsahibələrə əsaslanaraq, 2014-cü ilin iyun ayında "Fairfax Media" Morrisonu Qreq Hant, Stüart Robert və Coş Fridenberqin də daxil olduğu "iqtisadi cəhətdən orta və ya yaş" hökumət müavinlərindən ibarət qeyri-rəsmi qrupun lideri olduğunu yayımladı və Kristofer Paynın rəhbərlik etdiyi başqa bir mötədil qrupla əlaqələndirildi. Daha sonra Morrisonun kabinetdə SPC Ardmonaya 25 milyon dollar maliyyə yardımını təklif etdiyini bildirdi.^[14]

İmmiqrasiya

18 sentyabr 2013-cü ildə Morison yeni hökumətin Avstraliya sularına icazəsiz gəmilərin girməsinin qarşısını almaq strategiyası olan Suveren Sərhədlər Əməliyyatına başladı. O dövrdəki kabinet sənədləri 2018-ci ildə Morrisonun 700 qaçqına daimi viza verilməməsi üçün azaldılması strategiyaları istəməsini göstərdi. BMMM bu yanaşmanın Qaçqınlar Konvensiyasını poza biləcəyindən narahat olduğunu bildirdi. 2014-cü ilin sentyabrında 2013-cü ilin dekabrından bəri dənizdə sığınacaq axtaranların ölmədiyini, 2008–2013-cü illər arasında bu rəqəmin 1.100-dən çox ölümlə nəticələndiyi bildirdi. Öncəki hökumət tərəfindən 2012–2013-cü illərdə 20.000-ə çatdırılan illik qaçqın qəbulu 2011–2012-ci illərdə 13.750-ə bərabər idi.^[15]

Morrison "qanunsuz giriş" və "qanunsuz qayıqlar" ifadələrindən istifadə etdiyini müdafiə edərək "Mən həmişə qanunsuz giriş nəzərdə tuturdum. Mən heç vaxt sığınacaq müraciətinin qanunsuz olduğunu müdafiə etməmişəm." fikrini öz müsahibəsində bildirib.^[16]

İmmiqrasiya Naziri olduğu dövrdə Morrisonun media ilə əlaqəsi olan, ictimaiyyətə bildirməli məsələlərə dair detalları verməkdən imtina etdiyi üçün jurnalistlər, leyboristlər, yaşıl senatorlar və digərləri tərəfindən çox tənqid olundu. Morrison əməliyyatların təfərrüatlarının açıqlanmasının bu məlumatları qanunsuz qaçaqçılıq əməliyyatları planlaşdırmaq üçün istifadə edən qaçaqmalçılara fayda gətirəcəyinə inanır. Morrison bir çox hallarda Avstraliyaya daxil olan və xaricdən gələn sığınacaq axtaranların və ya qayıqların vəziyyəti ilə bağlı sualları cavablandırmaqdan imtina edir, əksər hallarda "suda" və ya "işləmə" məsələlərini bununla əlaqələndirir.^[17]

2014-cü ilin noyabr ayında Avstraliya İnsan Hüquqları Komissiyası hökumətə Morrisonun nazir olduğu dövrdə həbsdə olan uşaqların mənafeləri naminə hərəkət etmə məsuliyyətini yerinə yetirmədiyini aşkar edən hesabat təqdim etdi. İstintaqın ümumi nəticəsi sığınacaq axtaran uşaqların uzun müddət məcburi həbsdə saxlanılmasının, Avstraliyanın beynəlxalq öhdəliklərini pozaraq ağır ruhi, fiziki xəstəlikləri və inkişaf geriləmələri ilə nəticələnməsi idi. Toni Abbot hesabatı Abbot hökumətinin hakimiyyətə gəlişindən sonra hesabatın yayımlanması vaxtı ilə əlaqədar siyasi motivli olduğunu tənqid etdi. Hökumət hesabatı 2015-ci ilin fevralında yayımladı.^[18]

2014-cü il dekabr ayının əvvəlində Morrison Avstraliya Parlamentindən keçən Miqrasiya və Dəniz Dəyişiklikləri Qanunu 2014-cü ildə təsdiqlədi. Qanun layihəsi müvəqqəti viza sahiblərinin iş üçün müraciət etməsinə və qaçqın qəbulunun 18.750 nəfərə çatdırılmasına icazə verdi.^[19]

Sosial xidmətləri

2014-cü il dekabr ayının sonunda kabinet dəyişikliyi nəticəsində Morrison Sosial Xidmətlər Naziri seçildi və İmmiqrasiya və Sərhəd Mühafizəsi Naziri vəzifəsini dayandırdı. Bu təyinat Avstraliya Yaşıllar lideri Kristin Miln tərəfindən tənqid edildi və Morrisonun şəfqətdən məhrum olduğunu söylədi. Morrison işləyən anaları təşviq etdi və ailə vergi müavinətlərinin indeksləşdirilməsində dəyişiklik edərək uşaq baxımı sistemindəki tədbirləri təsdiqlədi. 2015-ci ilin aprel ayında uşaqlarını peyvənd etməyən valideynlərin uşaq baxımı və ailə müavinətləri ala bilməyəcəyi qanunu qəbul etdi.^[20]

2015-ci ilin mart ayında Sidney Oğlanlar Liseyinin üç yüz məzunu Morrisonun məzunların bağış toplantısında iştirakına etiraz edən sərəncam imzaladı. Etiraz məktubunda liseyin "insan hüquqlarını bu qədər kobud şəkildə pozan" şəxsə hörmət etməməsi lazım olduğu düşüncəsi ifadə edildi. Bunun ardınca Morrison bu və sonrakı məzuniyyət və məktəb tədbirlərinə qatıldı.

2015-ci ilin may ayında Morrison 3,5 milyard dollar məbləğində uşaq baxımı subsidiyası sisteminin yenidən qurulması planını irəli sürdü. Əhəmiyyətli reklam səyləri xəzinədar Co Hokkeyin rolunu kölgədə qoyduğu iddialarına səbəb oldu. Morrison yaxşı nəticələrinə baxmayaraq xəzinədar vəzifəsini tutmaq istəmədiyini israr etdi.^[21]

Törnbul hökuməti fəaliyyəti

Morrison Co Hokkeyin yerinə 2015-ci ilin sentyabrında Törnbul hökumətinə xəzinədar təyin edildi. Xəzinədar kimi ilk mətbuat konfransında dövlət xərclərindəki azalmalara işarə edərək, illik orta iqtisadi, maliyyə proqnozunun və vergi islahatı ilə bağlı "Ağ Kitab"ın vaxtında təqdim ediləcəyini söylədi.^[22]

2016-cı ilin may ayında Morrison Avstraliyanın 2016-cı il üçün federal büdcəsini təsdiqlədi. Daşınmaz əmlak üçün yüzdə 40 verginin tətbiq edilməsi ilə ölkədə qanunvericilikdə möhkəmlənmə oldu. 2017-ci il Kəsilmiş Mənfəət Vergisi Qanunu qəbul edildi və 1 iyul 2017-ci il tarixində qüvvəyə mindi.^[23]

2017-ci ilin fevralında Morrison bir parça kömür tutaraq Nümayəndələr Palatasına müraciət etdi: "Kömürdür. Qorxma. Qorxma. Sizə zərər verməyəcək " deyə ətraf mühitlə maraqlananları günahlandırdı. 2017-ci ilin may ayında Avstraliyanın 2017-ci il üçün federal büdcəsini təsdiqlədi.

Morrison eyni cinsli evliliyin leqallaşdırılmasına qarşı çıxdı. 2017-ci il nikah qanununa "qeyri-ənənəvi" evlilik müzakirə edilərsə, valideynlərin övladlarını sinifdən çıxarmasına imkan verən dəyişiklik təklif etdi. Bütün düzəlişlər uğursuz oldu və Morrison son qanun layihəsinə səs verməkdən çəkindi.^[24]

2017-ci ilin dekabrında hökumət bank, təqaüd və maliyyə xidmətlərindəki səhvlərə dair Kral Komissiyasını yaratdı. Morrison əvvəlcə Senat sorğusunun yetərli olacağını düşünərək Kral Komissiyasının yaradılmasına qarşı çıxdı. 2016-cı ilin aprelindən 2017-ci ilin iyun ayına qədər Kral Komissiyasının əleyhinə 23 dəfə səs verdi və 2016-cı ilin sentyabrında bunu "iş yerlərinin açılması və böyüməsinin açarı olan bank və maliyyə sisteminə olan inamı sarsıtmağa yönəlmiş açıq populizmdən başqa bir şey deyil" kimi təsvir etdi. Komissiyanın 2018-ci ilin aprel ayında verdiyi nəticələrə cavab olaraq, maliyyə pozuntularına görə yeni cinayət və mülki cəzalar, o cümlədən fiziki şəxslər üçün 10 il müddətinə azadlıqdan məhrumetmə cəzası və şirkətlər üçün 210 milyon dollara qədər pul cəzası qəbul edildi.^[25]

Morrison Avstraliyanın 2018-ci il üçün federal büdcəsini 8 mayda təsdiqlədi.^[26]

Baş nazir fəaliyyəti

Liderlik seçkiləri

Baş nazir Malkolm Törnbul Liberal Partiyanın rəhbərliyinə olan inamını qiymətləndirmək üçün 21 avqust 2018-ci il tarixində liderlik seçkilərini çağırdı. O, rəqib Piter Dattonu 48 səslə 35 səsə qarşı məğlub etdi. Datton, Morrison və Culi Bişop bu işdə liderliyə namizəd olacaqlarını söylədilər.

Təklif 24 avqustda 45 səsin 40 səsə qarşı çoxluğu ilə qəbul edildi və Törnbul liderlik səsverməsində namizəd olaraq iştirak etmədi. Səsvermənin ilk turunda Datton 38 səs, Morrison 36 səs və Bişop 11 səs aldı. Səsvermənin ikinci turunda Morrison 45 səs, Datton 40 səs aldı. Beləliklə Liberal Partiyanın lideri və yeni olunmuş Baş nazir oldu. Coş Fridenberq Bişopun yerinə partiya liderinin müavini seçildi. 24 avqust axşamı Baş nazir olaraq and içdi.^[27]

Morrison and içdikdən bir müddət sonra müdafiə vəkili Kevin Hoqan liberal dalğasına etiraz etmək üçün "ehtiyat oyunçular skamyası"na keçdi. Hoqan etimad və təklif məsələlərində koalisiyanı dəstəkləməyə davam etsə də, Milli Partiya otağında qalsa da, "skamya"ya getməsi və Törnbulun siyasətdən ayrılması koalisiyanı 74 yerlik azlıq hökumətinə gətirib çıxardı.

Birinci dövrü

Morrison Baş nazir olaraq ilk xarici səfərini vəzifəyə gəldikdən bir həftədən az müddətdə etdi. Avstraliya–İndoneziya iş forumunda iştirak etmək üçün İndoneziyanın paytaxtı Cakartanı ziyarət etdi və öncəki Törnbul hökuməti dövründə danışıqlar aparılmış İndoneziya ilə Avstraliya arasında Hərtərəfli İqtisadi Tərəfdaşlıq Sazişinin imzalanmasını elan edərək Prezident Coko Vidodo ilə görüşdü.^[28]

2018-ci ilin oktyabrında Morrison Avstraliyanın İsraildəki səfirliyini Təl-Əvivdən Yerusəlimə köçürməyi və Yerusəlimi İsrailin paytaxtı kimi tanımağı düşündüyünü açıqladı. 2018-ci ilin dekabrında Morrison Avstraliyanın Yerusəlimi İsrailin paytaxtı kimi tanıdığını, lakin səfirliyini dərhal Tel-Əvivdən köçürməyəcəyini açıqladı.^[29]

2018-ci ilin noyabr ayında Morrison Sincanda yenidən təhsil düşərgələri və uyğur müsəlman azlıqlara qarşı insan haqlarının pozulması məsələsini Sinqapurda Çin Xalq Respublikasının sədri Li Ketsyan ilə görüşdə xüsusi olaraq qaldırdı.^[30]

2019-cu ilin martında Morrison Kristçörç məscidindəki atışmanı "ekstremist şiddətli sağçı terror hücumu" kimi qınadı. O, həmçinin avstraliyalıların və yeni zelandiyalıların qohum olduqlarını və Avstraliya səlahiyyətlilərinin Yeni Zelandiya səlahiyyətliləri ilə birlikdə istintaqda iştirak edəcəyini açıqladı. Morrison Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın "ehtiyatsız" və "yüksək dərəcədə təhqiramiz" şərhlərini qınadı.^[31]

İkinci dövrü

Morrison 45-ci Böyük Yeddilik Summitində; Biarrits, Fransa

Daxili siyasəti

Morrison 2019 seçkilərində koalisiyasına rəhbərlik etdi. Sərəncamların verildiyi vaxt koalisiya öncəki parlament dövründə əksər rəy sorğularında İşçi Partiyasını dəstəklədi və koalisiyanın məğlub olacağı ilə bağlı geniş gözləntilərə səbəb oldu. Ciddi xəyal qırıqlığına baxmayaraq, koalisiya səs çoxluğunu qorudu. Seçki gecəsində zəfər istədiyini söyləyən Morrison "hər zaman möcüzələrə inandığını" söylədi. Nəticədə koalisiya 77 yer qazandı.

2019-cu ilin dekabrında Morrison Avstraliyanın 2019–2020-ci il səs-küylü mövsümündə ailəsi ilə birlikdə ABŞ-nin Havay adalarında elan olunmamış xarici tətilə görə tənqid olundu. Morrisonun ofisi təhlükəsizlik baxımından səfərinin müddəti və olduğu yer barədə açıqlama verməkdən imtina etdi və Morrisonun Havayda olmadığı ilə bağlı yalan fikirlər söylədi. Tətil üçün müxalifət siyasətçilərinin və sosial medianın şiddətli tənqidlərindən sonra Morrison 20 dekabrda "sui-istifadə halından dərin peşman olduğunu" və 21 dekabrda Avstraliyaya dönmək üçün tətilini dayandıracağını bildirən açıqlama yaydı.^[32]

Morrison hökuməti 2021-ci il təcavüz qalmaqalının Avstraliya Parlamentindəki həllinə görə çox tənqid olundu, sorğuya əsasən respondentlərin 65%-i hökumətin özünü qorumaqda qadınlardan daha çox maraqlı olduğunu söylədi. İşçi və Yaşıl partiyalar kimi, hökumət də öz partiyalarının tənqidləri ilə qarşılaşdı. 2019-cu ildə Kristian Porterə qarşı ittihamlardan xəbərdar olan keçmiş Baş nazir Malkolm Törnbul onu yetərincə müsahibə vermədiyinə görə tənqid etdi. Keçmiş Baş nazir Con Hovard Morrisonun Porterin davranışı ilə bağlı istintaq açmamaq qərarını dəstəklədi. İlin avstraliyalısı və cinsi təcavüz üzrə vəkili Qreys Teym də Morrisonun ritorikasını tənqid etdi.^[33]

Morrison 2021-ci ilin avqustunda Talibanın ölkənin nəzarətini ələ keçirməsindən sonra ölkədən qaçan daha çox əfqan qaçqını qəbul etmədiyi üçün tənqid edildi. O, 3.000 əfqan qaçqına humanitar viza verməyə razılaşdı ki, bu da ABŞ və digər ölkələrdən daha az idi. Morrison daha sonra bildirdi ki, 3.000-dən çox qaçqın qəbul edilə bilər. Daha sonra o, yalnız "rəsmi kanallar" vasitəsilə gələn qaçqınları yerləşdirəcəyini, qayıqla Avstraliyaya gələnlərin isə daimi yaşayış icazəsi almayacağını bildirdi.^[34]

Xarici siyasəti

Luinin 2019-cu il mühazirəsində Skott Morrison "müstəqil millətlərin kimliyi qarşılıqlı hörmət sayəsində qorunur" fikrini müdafiə etdi.

2019 Honq Konq etirazları

2019-cu ilin avqust ayında Morrison Honq Konq icraçı direktorunu 2019–2020 Honq Konq etirazlarının terror əlamətləri göstərdiyini inkar edərək etirazçıların tələblərinə qulaq asmağa çağırdı.^[35]

2019-cu il türk hücumu

2019-cu ilin oktyabrında Morrison Türkiyənin 2019-cu ildə Suriyanın şimal-şərqindəki hücumunu tənqid etdi. Morrison bölgədə yaşayan kürdlərin təhlükəsizliyindən narahat olduğunu və hücumun İŞİD-in yenidən canlanmasına səbəb ola biləcəyindən qorxduğunu söylədi.^[36]

Avstraliya–Çin münasibətləri

30 noyabr 2020-ci ildə çinli diplomat Çjao Litszyan Əfqan uşağının boğazına qanlı bıçaq tutan Avstraliya əsgərinin rəqəmsal işlənmiş görüntüsünü tvit etdi. Görüntünün Avstraliya hökuməti tərəfindən bu ayın əvvəlində yayımlanan və 2005–2016-cı illərdə Əfqan müharibəsi dövründə Avstraliya Müdafiə Qüvvələri tərəfindən törədilən müharibə cinayətlərini ətraflı şəkildə əks etdirən Brereton hesabatına istinad olduğuna inanılır. Morrison görüntünü "təhqiramiz" və "həqiqətən iyrənc" adlandıraraq Çin hökumətindən rəsmi üzr istəməsini tələb edərək mətbuat konfransı çağırdı. Çin ertəsi gün üzr istəmələrini rədd etdi və şəkil sənətçisi Morrisonun tələbinə cavab olaraq "Morrisona" adlı başqa rəsm çəkdi.^[37]

Partiya siyasətində Çini qınamaqda Avstraliya siyasətçilərini topladı və Brereton hesabatına da diqqət çəkdi. Bu hadisə Avstraliya və Çin arasındakı münasibətlərin pisləşməsinin bir əlaməti olaraq da qiymətləndirildi.^[38]

Yeni Zelandiya ilə münasibətlər

Baş nazir olaraq Morrison cinayət törətmiş yeni zelandiyalılar da daxil olmaqla, qeyri-vətəndaşları deportasiya etmək siyasətini müdafiə etdi. Bu siyasət yeni zelandiyalı həmkarı Casinda Ardern tərəfindən tənqid edildi və 2020-ci ilin fevralında bunu Avstraliya ilə Yeni Zelandiya arasındakı münasibətlər üçün "dağıdıcı" adlandırdı.

2021-ci il fevralın ortalarında Morrison terrorizmlə əlaqəli ikili vətəndaşlar üçün Avstraliya vətəndaşlığını ləğv etmə siyasətini müdafiə etdi. Yeni Zelandiya Baş naziri Ardern qərarı tənqid edərək, vətəndaşlarını Avstraliyanı tərk etməkdə günahlandırdı. Telefon danışığından sonra iki ölkənin liderləri Ardernin "olduqca mürəkkəb hüquqi vəziyyət" adlandırdığı məsələni həll etmək üçün "Avstraliya–Yeni Zelandiya münasibətləri ruhunda" birlikdə çalışmağa razı oldular.^[39]

2021-ci ilin may ayının sonlarında Morrison Kuinstaunda Yeni Zelandiyanın Baş naziri Ardern ilə görüşərək, COVID-19 pandemiyasından sonra Yeni Zelandiyaya ilk dövlət səfərini etdi. İki ölkənin hökumət başçıları COVID-19, ikitərəfli əlaqələr və Hind-Sakit Okean regionunda təhlükəsizlik məsələləri üzrə ikitərəfli əməkdaşlığı təsdiqləyən birgə bəyanat yayıblar. Morrison və Ardern Cənubi Çin dənizi mübahisəsi və Honq-Konq və Sincandakı insan haqları ilə bağlı narahatlıqlarını da dilə gətiriblər. Birgə bəyanata cavab olaraq, Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Vanq Venbin Avstraliya və Yeni Zelandiya hökumətlərini Çinin daxili işlərinə qarışdıqlarına görə tənqid edib. Səfər zamanı Morrison Avstraliyanın İŞİD üzvü Suhayra Edenin vətəndaşlığını ləğv etmək qərarını müdafiə etdi, lakin Avstraliya hökumətinin onun uşaqlarının Avstraliyada məskunlaşmasına icazə verməyi nəzərdən keçirəcəyini bildirdi.^[40]

AUKUS

2021-ci ilin sentyabrında Morrison, Böyük Britaniyanın Baş naziri Boris Conson və ABŞ Prezidenti Co Bayden AUKUS-u elan etdilər, Avstraliya, Böyük Britaniya və Birləşmiş Ştatlar arasında Çinin Sakit okeanda qəbul edilən hökmranlığına qarşı təşəbbüs olaraq görülən təhlükəsizlik paktı kimi xarakterizə edildi. Bu, Avstraliya və Fransa arasında eyni vaxtda müzakirə edilən sualtı paktı əvəz etdi, AUKUS-un elanı Fransa rəsmilərinin reaksiyasına səbəb oldu və Avstraliya-Fransa münasibətlərini korladı. Çin rəsmiləri də razılaşmanı tənqid etdilər. Fransa Prezidenti Emmanüel Makron Morrisona özəl olaraq qeyd edib ki, sazişin ləğvi iki ölkə arasında "etimad münasibətlərini pozub".^[41]

COVID-19 pandemiyası

Avstraliyadakı COVID-19 pandemiyasına qarşı milli müdaxiləni koordinasiya etmək üçün Baş nazir, Əyalət və bölgə orqanları 13 mart 2020-ci ildə Milli Kabineti qurmaq istədi. 29 may 2020-ci ildə Baş nazir Milli Kabinetin Avstraliya Hökumətlər Şurasını əvəzləyəcəyini və pandemiya sonrası iclasların AHŞ iclaslarının illik deyil, aylıq olacağını açıqladı.^[42]

Mayın 5-də Morrison Yeni Zelandiya Baş naziri Casinda Ardern və Avstraliyanın əyalət və ərazi rəhbərləri hər iki ölkənin sakinlərinin aralarında məhdudiyyət qoyulmadan sərbəst hərəkət etmələrini təmin edəcək Trans-Tasmaniya səyahət zonası yaratmaq üçün birlikdə çalışmağa razılaşdılar. Morrison COVID-19 pandemiyasının səbəbləri ilə bağlı beynəlxalq araşdırmanı dəstəklədi və koronavirusun böyük ehtimalla Uhandaki heyvan bazarından qaynaqlandığını irəli sürdü.^[43]

Dünyada hamımız COVID-19 pandemiyasının yaratdığı sağlamlıq və iqtisadi böhranlarla qarşılaşırıq. 2020 heç birimizin təkrarlamaq istəmədiyi bir ildir. Avstraliyada sağlamlıq sistemimizə ehtiyac duyduğu əlavə mənbələri, ehtiyac duyduğu rekord səviyyələrini dəstəkləmək, təmin etmək və ailələrə və müəssisələrə ciddi iqtisadi dəstək təmin etmək üçün uzun illərin intizam balansından istifadə etdik. Zərbəni yumşaltmaq və öncəki durumu bərpa etmək üçün iqtisadiyyata çox lazımlı güc və möhkəmlik təmin etməliyik. Özünüzə bir şey sataraq zənginləşməyəcəksiniz. Sinqapurlular bunu mütləq başa düşürlər.^[44]

2020-ci ilin avqustunda Morrison elan etdi ki, avstraliyalılar "Avstraliya hökuməti ilə Böyük Britaniyada yerləşən "AstraZeneca" dərman şirkəti arasında razılaşma yolu ilə müvəffəqiyyətli olarsa, COVID-19 peyvəndini alan dünyada birincilər sırasında olacaqlar". 2020-ci ilin noyabrında o, hökumətin COVID-19 strategiyasının "Avstraliyanı təhlükəsiz və effektiv peyvənd üçün növbənin önünə çıxaracağını" söylədi. Peyvənd dozaları üçün ilkin hədəf 2021-ci ilin mart ayından bəri bir neçə dəfə azaldılıb və 30 iyun 2021-ci il tarixinə verilən dozaların sayı iyunun sonu üçün nəzərdə tutulandan 4.7 milyon doza az olub.^[45]

Peyvəndlərin yavaş paylanması, ənənəvi mühafizəkar olan Avstraliya qəzetini redaksiyada yazmağa sövq etdi ki, "federal hökumət peyvəndin yayılmasını idarə etməsi və hər şeyin yolunda olduğuna dair təkrar iddiaları ilə etibarını itirir". Keçmiş AİP üzvü Tim Sutfommasane və mütərəqqi fəal Mark Stirs hökumətin 2021-ci ilin iyununda peyvəndin tətbiqini idarə etməsini tənqid edərək, bunun "dövlət siyasətinin uğursuzluğunun nümunəsi kimi gördüyünü" söylədi. İyul ayında mətbuat konfransı zamanı Morrison peyvəndin yavaş paylanmasına görə üzrxahlıq etdi. Avqust ayında Morrison bir sıra ştatlarda peyvənd çatışmazlığı olmasına baxmayaraq, hökumətin tətbiqi ilə bağlı problemlərinin "aşıldığını" bəyan etdi.^[46]

Siyasi baxışları

Morrisonun siyasi baxışları mühafizəkar hesab olunur və o, Liberal Partiyasının sağ mərkəzçi fraksiyası ilə birləşir.

Sosial siyasəti

Morrison özünü Avstraliya konstitusiya monarxiyasının tərəfdarı elan edir. 2021-ci ilin yanvarında o, Avstraliya Gününün 26 Yanvar tarixinin dəyişdirilməsinə qarşı olduğunu şərh etdi.^[47]

Morrison könüllü evtanaziyaya və intihara qəti şəkildə qarşı çıxır və "insan həyatının müqəddəsliyinə inandığını" bəyan edib.^[48]

Morrison Avstraliyada eynicinsli nikahların qanuniləşdirilməsinin əleyhinə idi. Avstraliya Evlilik Qanunu Poçt Sorğunundan sonra o, "qeyri-ənənəvi" nikah müzakirə olunarsa, valideynlərə uşaqları dərslərdən uzaqlaşdırmağa imkan verən 2017-ci il Evliliyə Dəyişiklik Qanun layihəsinə düzəliş təklif etdi. Bütün düzəlişlər uğursuz oldu və Morrison yekun qanun layihəsi üzrə səsvermədə bitərəf qaldı. Morrisonun Kuk elektoratı 82,22% iştirak nisbətinə sahib idi və onların 55,04% -i "Bəli" cavabını verdi. 2017-ci ilin noyabrına qədər Morrison mövzunu "bitmiş sövdələşmə" və "bitmiş debat" hesab edirdi və eynicinsli nikahlar nəticədə həmin ilin dekabrın 9-da qanuni qüvvəyə mindi.^[49]

Ətraf mühit siyasəti

Morrisonun siyasəti və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı fikirləri medianın diqqət mərkəzində olub, bəzi nəşrlər onu iqlim inkarçısı kimi qələmə verib. 2020-ci il İqlim Dəyişikliyi Performans İndeksi Avstraliyanı iqlim siyasətlərinə görə sonuncu yerdə sıralayıb. 2019–2020 Avstraliya meşə yanğınları mövsümündə Morrison Avstraliyanın emissiyaları və ya siyasəti ilə meşə yanğınlarının intensivliyi arasında əlaqə təkliflərini rədd etdi və öncə iqlim dəyişikliyinin yanğınlara təsirini azaltdı, lakin daha sonra iqlim dəyişikliyinin töhfə verə biləcəyini etiraf etdi. Onun hökumətinin iqlim siyasətinə etirazlar yanğın mövsümündə Avstraliyada baş verdi. 2021-ci il Liderlərin İqlim Sammitində iştirak etdikdən sonra Morrison digər dünya liderlərindən fərqli olaraq xalis sıfır emissiya və ya digər iqlim dəyişikliyi hədəfləri təyin etməkdən imtina etdi. Morrisonun 2021-ci il Avstraliya-Birləşmiş Krallıq ticarət razılaşmasından iqlim dəyişikliyi siyasəti hədəflərinin çıxarılmasını tələb etdiyi iddia edildi və 2021-ci il Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Konfransında iştirak etməyəcəyini söylədi, lakin sonradan iştirak edəcəyini təsdiqlədi.^[50]

Nişanları

Xarici nişanları

• "Ləyaqət legionu" ordeni (22 dekabr 2020)^[51]

Həmçinin bax

İstinadlar

1. Scott Morrison // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
2. "Arxivlənmiş surət". 2015-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
3. "Arxivlənmiş surət". 2019-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
4. "Arxivlənmiş surət". 2018-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
5. "Arxivlənmiş surət". 2018-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
6. "Arxivlənmiş surət". 2018-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
7. "Arxivlənmiş surət". 2019-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
8. "Arxivlənmiş surət". 2018-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
9. "Arxivlənmiş surət". 2019-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
10. "Arxivlənmiş surət". 2020-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
11. "Arxivlənmiş surət". 2013-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
12. "Arxivlənmiş surət". 2018-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
13. "Arxivlənmiş surət". 2020-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
14. "Arxivlənmiş surət". 2021-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
15. "Arxivlənmiş surət". 2015-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
16. "Arxivlənmiş surət". 2013-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
17. "Arxivlənmiş surət". 2015-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
18. "Arxivlənmiş surət". 2015-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
19. "Arxivlənmiş surət". 2014-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
20. "Arxivlənmiş surət". 2020-05-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
21. "Arxivlənmiş surət". 2021-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
22. "Arxivlənmiş surət". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
23. "Arxivlənmiş surət". 2018-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
24. "Arxivlənmiş surət". 2018-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
25. "Arxivlənmiş surət". 2018-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
26. "Arxivlənmiş surət". 2018-05-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
27. "Arxivlənmiş surət". 2018-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
28. "Arxivlənmiş surət". 2018-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
29. "Arxivlənmiş surət". 2018-12-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
30. https://web.archive.org/web/20190322121026/https://www.msn.com/en-au/news/australia/morrison-pledges-no-showboating-on-china/ar-BBPCxFM
31. "Arxivlənmiş surət". 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
32. "Arxivlənmiş surət". 2019-12-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
33. "Arxivlənmiş surət". 2021-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
34. "Arxivlənmiş surət". 2021-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
35. "Arxivlənmiş surət". 2019-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
36. "Arxivlənmiş surət". 2019-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
37. "Arxivlənmiş surət". 2020-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
38. "Arxivlənmiş surət". 2020-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
39. "Arxivlənmiş surət". 2021-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
40. "Arxivlənmiş surət". 2021-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
41. "Arxivlənmiş surət". 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
42. https://web.archive.org/web/20200531103849/https://www.abc.net.au/news/2020-05-29/coag-scrapped-national-cabinet-here-to-say-coronavirus-update/12300636
43. https://web.archive.org/web/20200505213749/https://www.theguardian.com/australia-news/video/2020/may/05/australian-pm-scott-morrison-coronavirus-most-likely-originated-in-wuhan-market-video
44. "Arxivlənmiş surət". 2020-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.
45. "Arxivlənmiş surət". 2021-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
46. "Arxivlənmiş surət". 2021-09-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
47. "Arxivlənmiş surət". 2021-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
48. "Arxivlənmiş surət". 2019-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
49. "Arxivlənmiş surət". 2017-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
50. "Arxivlənmiş surət". 2021-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-08.
51. "Arxivlənmiş surət". 2021-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-24.

Xarici keçidlər