Tacikistan Konstitusiyası

Tacikistan Konstitusiyası
tac. Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Növ konstitusiya
Elektron versiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Tacikistanın gerbi

Tacikistan Respublikasının Konstitusiyası — Tacikistan Respublikasının əsas qanunu. Tacikistan Konstitusiyası 6 noyabr 1994-cü ildə ümumxalq səsverməsi - referendum yolu ilə qəbul edilmişdir. Əsas qanun 10 fəsil və 100 maddədən ibarətdir.

Konstitusiyanın quruluşu

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Birinci fəsil: Konstitusiya quruluşunun əsasları.
  • İkinci fəsil: İnsan və vətəndaş hüquqları, azadlıqları, əsas vəzifələri.
  • Üçüncü fəsil: Ali Məclis (Parlament).
  • Dördüncü fəsil: Prezident.
  • Beşinci fəsil: Hökumət.
  • Altıncı fəsil: Yerli hakimiyyət orqanları və özünüidarə.
  • Yeddinci fəsil: Dağlıq Bədəxşan Muxtar Vilayəti.
  • Səkkizinci Fəsil: Məhkəmə.
  • Doqquzuncu Fəsil: Prokurorluq.
  • Onuncu fəsil: Konstitusiyaya dəyişikliklərin edilməsi qaydası.

Konstitusiya güclü prezidentlik hakimiyyəti, tacik dilinin dövlət dili, millətlərarası ünsiyyət dili olaraq rus dilinin statusunu və Dağlıq Bədəxşan bölgəsinin muxtariyyətini təmin edir. Dəyişikliklər referendum yolu ilə edilə bilər; 1999 -cu ildə (bir palatalı parlamentin əvəzinə iki palatalı bir parlamentin yaradılması ilə) və 2003-cü ildə (prezidentlik müddətinin uzadılması ilə) tətbiq olundu. Dövlətin respublika forması, ərazi bütövlüyü, dövlətin demokratik, hüquqi, dünyəvi və sosial mahiyyəti dəyişdirilə bilməz (Maddə 100).

2016-cı ilin may ayında Emoməli Rəhmondan yenidən prezident seçkilərinin sayındakı məhdudiyyətləri aradan qaldıran və prezident üçün yaş məhdudiyyətini 35 ilə 30 yaşa endirən dəyişikliklər qəbul edildi[1].

Qeyd olunması

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Tacikistan Respublikasının "Bayramlar haqqında" Qanununa (22 May 1998-ci il tarixli 628 saylı Qanunun versiyası) görə, Tacikistan xalqı 6 noyabr tarixini dövlət bayramı olaraq Tacikistan Respublikasının Konstitusiyası Günü kimi qeyd edir.

Tarixi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Tacikistan SSR mövcud olduğu dövrdə dörd Konstitusiya qəbul edilmişdir: 1929, 1931, 1937 və 1978-ci illərdə.

1931-ci il Tacikistan SSR Konstitusiyası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

24 Fevral 1931-ci ildə Respublika Sovetlərinin IV Qurultayı tərəfindən qəbul edilmişdir.

1937-ci il Tacikistan SSR Konstitusiyası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Üçüncü konstitusiya 1 mart 1937-ci ildə Tacikistan SSR Sovetlərinin fövqəladə VI qurultayı tərəfindən qəbul edilmişdir.

1978-ci il Tacikistan SSR Konstitusiyası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Tacikistan SSR Ali Sovetinin 14 aprel 1978-ci il səkkizinci sessiyasında qəbul edilmişdir.

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ "Референдум в Таджикистане позволил Рахмону переизбираться до бесконечности". http://www.bbc.com/russian/news. 2016-05-23. 2017-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-28.