Tornado
Tornado və ya Amerika qasırğası − topa yağış buludları ilə əlaqəli şəkildə fırlanan sütunşəkilli hava axınıdır. Tornado buludlardan yerə qədər uzanır və böyük dağıdıcı gücə sahib olan təbii fəlakətdir. Əksər tornadoların hərəkət sürəti 65–180 km/saat arasında dəyişir, eni 75 metrə bərabər olur və bir neçə kilometr hərəkət edir. Xüsusi təhlükəli tornadolar isə 450 km/saatdan artıq sürətə, 1,5 km-dən böyük enə malik olmaqla yanaşı, yerdə 100 km-dən artıq yol qət edə bilirlər. Tornado haqqında ilk elmi nəzəriyyə 1917-ci ildə Alfred Vegener tərəfindən irəli sürülmüş və indiyədək doğru olaraq qəbul edilməkdədir.
Su hövzəsinin üzərində meydana gələn hava burulğanı, yerdən çəkdiyi sular ilə su tornadosu yarada bilər.
-
-
Stouton qəsəbəsinə yaxınlaşan F5 kateqoriyalı tornado -
Oklahoma ştatında F5 kateqoriyasından böyük tornado. Eni təxminən 1,5 kilometr.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Tornado ilə əlaqəli mediafayllar var.
- Fotos von Tornados Arxivləşdirilib 2006-06-13 at the Wayback Machine
- Familie von Wasserhosen über dem Adriatischen Meer Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine
- European Severe Storms virtual Laboratory (ESSL) (englisch)
- European Severe Weather Database (ESWD) (englisch)
- The Tornado and Storm Research Organisation (TORRO) (englisch)
- NSSL: National Severe Storm Laboratory, USA (englisch)
- What is a Tornado? Essay von Charles A. Doswell, Cooperative Institute for Mesoscale Meteorological Studies, Norman (OK), USA (englisch)
- Was ist ein Tornado? Die deutsche Übersetzung des Doswell-Artikels von Felix Welzenbach Arxivləşdirilib 2006-06-14 at the Wayback Machine
- Abbildungen von Tornados (englisch)
