Tovma Artsruni

Tovma Artsruni
erm. Թովմա Արծրունի
Doğum tarixi bilinmir[1]
Vəfat tarixi X əsr
Elm sahəsi tarix
Tanınır «Artsruni xanədanının tarixi»
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tovma Artsruni (erm. Թովմա Արծրունի), Foma Artsruni[2][3] (bilinmir[1] – X əsr) — IX–X əsr erməni tarixçisi.

Həyatı və yaradıcılığı

[redaktə | vikimətni redaktə et]
1852-ci il nəşrinin üz qabığı

Tarixçinin tərcümeyi-halı məlum deyil[4]. Yalnız məlumdur ki, görkəmli feodal sülaləsi olan Artsrunilər nəslindən olub. IX əsrin ikinci yarısında – X əsrin birinci onilliklərində yaşayıb-yaratmışdır[4]. Zamanəmizə qədər gəlib çıxmış "Artsruni xanədanının tarixi" əsərini 880-ci ildə yazmağa başlamış və 910-cu ilə qədər davam etdirmişdir[4].

Tədqiqatçıların fikrincə, "Artsruni xanədanının tarixi" əslində iki ayrı-ayrı müəllifin qələminin məhsuludur[5]. Ehtimal olunur ki, kitabın ilk hissəsi 261-ci səhifəyə qədər Tovma tərəfindən yazılmışdır, yerdə qalan (262-ci səhifədən 305-ci səhifəyə qədər) hissəni isə hansısa anonim müəllif əlavə etmişdir[5], hansı ki hadisələrin xronologiyasını 940-cı ilə qədər aparıb çıxarmışdır[6][7].

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Հայկական սովետական հանրագիտարան (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ Пиотровский Б. Б. Ванское царство (Урарту). М. 129.
  3. ↑ Манандян Я. А. Маршруты персидских походов императора Ираклия. Византийский временник. 3. М. 1950.
  4. ↑ 1 2 3 Нерсисян В. Товма Арцруни // Видные деятели армянской культуры (V—XVIII века). Ереван. 1982. 124.
  5. ↑ 1 2 Нерсисян В. Товма Арцруни // Видные деятели армянской культуры (V—XVIII века). Ереван. 1982. 129.
  6. ↑ Armenian literature — Mənbə:Encyclopædia Britannica
    Orijinal mətn (ing.)
    Earlier in the same century, Thomas (Thovma) Artsruni wrote History of the House of Artsruni, which, in spite of its family bias, is the chief source of information on the history of Armenia to 936; an anonymous writer continued the work to 1121.
  7. ↑ Гоян Г. 2000 лет армянского театра. 2. Театр средневековой Армении. М.: Искусство. 1952. 190.

Ədəbiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Thomas Artsruni. History of the House of Artsrunik. Trans. and edited by Robert W. Thomson. Detroit: Wayne State University Press, 1985.
  • "Historie des Ardzrouni, par Vartbied Thoma Ardzrouni", trad. par M. Brosset, SPb., 1874.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]