Tulnəbi

kənd
Tulnəbi
40°23′59″ şm. e. 44°31′07″ ş. u.HGYO
Ölkə  Ermənistan
Region Karbi mahalı
Rayon Əştərək rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 4,57 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1.750 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 325 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Tulnəbi xəritədə
Tulnəbi
Tulnəbi

Tulnəbi — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Nairi rayonunda kənd.[2][3]

Rayon mərkəzindən 10 km məsafədə yerləşir. Nairi rayonu yaradılanadək, 1972-ci ilə kimi Əştərək rayonunun tərkibində olmuşdur.

Toponim qədim Türk dilində "hasarlanmış, çəpərlənmiş yer" (rus. быть огороженным) mənasında işlənən tul sözü ilə[4] Nəbi şəxs adı əsasında əmələ gəlib "Nəbinin hasarlanmış, çəpərlənmiş yeri" mənasını bildirir. XX əsrin əvvəllərinə aid mə’lumatda Tuli Nəbi kimidir. Yerli tələffüz forması Tülü Nəbi. 1918-ci ildə kəndin əhalisi qovulmuş və ermənilər yerləşdirilmişdir. 1922-ci ildə əhalinin az hissəsi geri qayıdaraq ermənilərlə qarışıq yaşamışdır. 1948–1949-cu illərdə əhali Azərbaycana köçürülmüşdür. Türk dillərində tula-"bataqlıqda çayırlı yer", "çəmən", "yaşıl otluq" və tula "dağ keçidi" sözündən və Nəbi şəxs adından ibarətdir. Atropotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 4. IV.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Saralanc qoyulmuşdur.

Kənddə 1873-cü ildə 227 nəfər, 1886-cı ildə 321 nəfər, 1897-ci ildə 261 nəfər, 1908-ci ildə 219 nəfər, 1914-cü ildə 406 nəfər, 1916-cı ildə 353 nəfər[5], 1918-ilin yanvarında 379 nəfər[6] yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır. 1918-ci ildə kəndin sakinləri ermənilərin təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuş[6], Türkiyədən köçürülən ermənilər burada yerləşdirilmişdir. İndi ermənilər yaşayır.[7]

  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın Türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
  3. Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб.,. 1852.
  4. Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т. III, ч.1–2, СПб, 1905. III (2), s.1466
  5. Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.22–23, 106–107
  6. 1 2 История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, "Элм", 1990. s.219
  7. Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Тулнәби // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.