Varmaziyar

Varmaziyar
40°02′21″ şm. e. 44°32′30″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 853 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.917 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Varmaziyar xəritədə
Varmaziyar
Varmaziyar
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Varmaziyar, Varmaziar, Arevaşatİrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Üçkilsə (Eçtniədzin) rayonunda kənd.[2][3]

Rayon mərkəzindən 12 km cənub-şərqdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[4] qeyd edilmişdir.

Toponim türk dilində "dərə, vadi, dərin yarğan" mənasında işlənən var[5] və ərəb dilində "ziyarət yeri, ziyarət olunan yer, qəbir" mənasında işlənən məzar sözlərindən[6] əmələ gəlib, "dərədə, vadidə olan kənd" mənasını ifadə edir. Orotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Erm. SSR AS RH-nin 4.IV.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Arevaşat qoyulmuşdur. XIX əsrin ortalarında ermənilər yerləşərək Azərbaycan türklərini sıxışdırmışlar. 1886-cı ilə aid mə'lumata görə kəndin əhalisi erməni idi. 1946-cı ildə kənd ermənicə Arevşat adlandırılmışdır. İran dillərində var "qala", "möhkəmləndirilmiş kənd" sözündən və Məzyar şəxs adından ibarətdir. Naxçıvanda Vərməziyar kənd adı ilə mənşəcə eynidir.[7]

Kənddə 1831-ci ildə 61 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır[8]. 1828–29-cu illərdə indi Ermənistan adlanan əraziyə İranın Xoy və Salmas vilayətlərindən köçürülən ermənilər həm də burada yerləşdirilmiş və azərbaycanlılar kənddən çıxarılmışdır[9]. İndi ermənilər yaşayır.

  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб., 1852.
  3. Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Вармазијар // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
  4. Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.49
  5. Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., "Мысль", 1984. s.113
  6. Ərəb və fars sözləri lüğəti, Bakı, Azərb.SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı, 1966. s.341
  7. Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Вармазијар // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
  8. erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) Arxivləşdirilib 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.152
  9. Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s.424