Yunan-Roma misteriyaları

Elevsin misteriyalarını təsvir edən hidriya.

Misteriya dinləri, misteriya kultları, müqəddəs misteriyalar və ya sadəcə misteriyalar — Yunan-Roma dünyasında iştirakı inisiasatorlar üçün nəzərdə tutulmuş dini məktəblər. Bu dinin əsas xüsusiyyəti, kənar şəxslərə açıqlanmayan inisiasiya və ritual təcrübə ilə əlaqəli məxfilikdir. Yunan-Roma antik dövrünün ən məşhur sirləri Qədim Yunanıstanda qaranlıq əsrlərdən əvvəl yaranmış Elevsin misteriyaları idi. Misteriya məktəbləri son qədim dövrdə çiçəklənmişdir. IV əsrin ortalarında Mürtəd Yulianın üç fərqli misteriya məktəbinə, xüsusən də mitraistlərə inisiasiya etdiyi məlumdur. Məktəbin gizli xarakterinə görə və son qədim dövrün misteriya dinləri IV əsrdən etibarən xristian Roma imperiyası tərəfindən təqib edildiyi üçün bu dini təcrübələrin təfərrüatları yazılı izahlar, təsvirlər və mədəniyyətlərarası tədqiqatlardan əldə edilir.^[1]

İstinadlar

1. Ernest William Barnes. The rise of Christianity (1947, 50–51). Because of this element of secrecy, we are ill-informed as to the beliefs and practices of the various mystery faiths. We know that they had a general likeness to one another.

Əlavə ədəbiyyat

• Alvar, Jaime. Romanising Oriental Gods: Myth, Salvation, and Ethics in the Cults of Cybele, Isis, and Mithras. Translated and edited by Richard Gordon. Brill. 2008 [Spanish edition 2001]. ISBN 978-90-04-13293-1.
• Beck, Roger. The Religion of the Mithras Cult in the Roman Empire: Mysteries of the Unconquered Sun. Oxford University Press. 2006. ISBN 978-0-19-921613-0.
• Blakely, Sandra (2018). Starry Twins and Mystery Rites: From Samothrace to Mithras. Acta Antiqua Academiae Scientiarum Hungaricae, 58(1-4). ISSN 0044-5975.
• Bowden, Hugh. Mystery Cults of the Ancient World. Princeton University Press. 2010. ISBN 978-0-691-14638-6.
• Bremmer, Jan. Initiation into the Mysteries of the Ancient World. Walter de Gruyter. 2014. ISBN 978-3-11-037699-9.
• Bromiley, Geoffrey. The International Standard Bible Encyclopedia. Eerdmans. 1995. ISBN 978-0-8028-3785-1.
• Clauss, Manfred. The Roman Cult of Mithras: The God and His Mysteries. Routledge. 2000. ISBN 0-415-92977-6.
• Johnson, Sarah. Ancient Religions. Harvard University Press. 2009. ISBN 978-0-674-03918-6.
• Keller, M.L. (1988). The Eleusinian Mysteries of Demeter and Persephone: Fertility, Sexuality, and Rebirth. Journal of Feminist Studies in Religion, 4(1).
• Leonard, Benjamin (2021). Secret Rites of Samothrace. Archaeology, 74(5).
• Martin, L.H. (2021). Seeing the Mithraic Tauroctony, Numen, 68(4).
• Puhvel, Jaan. The Hittite Etymological Dictionary. Walter de Gruyter. 1984. ISBN 978-90-279-3049-1.
• Rives, J.B. (2010). Graeco-Roman Religion in the Roman Empire: Old Assumptions and New Approaches. Currents in Biblical Research, 8(2).
• Aneziri, Sophia. Die Vereine der Dionysischen Techniten im Kontext der hellenistischen Gesellschaft (Stuttgart, 2003).
• Burkert, Walter, Ancient Mystery Cults, Cambridge, Massachusetts, 1987
• Casadio, Giovanni Casadio and Johnston, Patricia A. (eds), Mystic Cults in Magna Graecia (Austin, TX, University of Texas Press, 2009).

Xarici keçidlər

• Vikianbarda Yunan-Roma misteriyaları ilə əlaqəli mediafayllar var.