Yuonay gölü

Yuonay gölü
Yuonay gölü
	çuk. Юнин
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü	26 m
Eni	3 km
Uzunluğu	10 km
Sahəsi	27,8 km²
Həcmi	193 km³
Minerallaşma tipi	Şirin
Yerləşməsi
	65°54′ şm. e. 173°39′ q. u.HGYO
Ölkə	Rusiya
	Yuonay gölü
	Yuonay gölü

Yuonay gölü (çuk. Юнин) — Rusiyanın uzaq Şərq regionunda, Çukot Muxtar Dairəsinin Çukot rayonu ərazisində yerləşən gölü. Rayonun ən böyük liman mənşəlli göllərindən biri. Göl öz adını Yunivem çayından almışdır.

Yerləşməsi

Göl Çukot yarımadasının mərkəzindən şərqdə, Daurkin yarımadasının cənub-qərb sərhədində, iki dağ arasındakı boşluqda yerləşir (Yuonay (Ioni) 682 m və Gılmimliney 685 m).

Hidroqrafiyası

Gölün səthi dəniz səviyyəsindən 26 metr yüksəklikdədir. Gölün sahəsi 27,8 km²^[1], həcmi isə 193 km²-dir. Su tutarına beş çay tökülür. Onlardan ən böyüyü Priozernaya çayı, gölə şimal-şərqdən axır. Cənub-qərb hissəsən isə gölə Yaonaypılqın çayı (Yaonayveemin sağ qolu) tökülür. Gölün eni üç km, eni isə 10 km-dir.

Yuonay gölünün sahilləri hamardır. Şərq hissəsi bataqlıqlaşmış və kollarla örtülmüşdür. Dibi qum və çınqıl, su bitkiləri ilə örtülüdür^[2]

Gölün şimal hissəsi əsas hissədən qumlu dillə ayrılır. Bununla belə həm də dar bir axarla əsas hissəyə birləşir.

Göl sentyabr ayının ilk yarısında donur, buzun tamamilə əriməsi iyunun sonuna qədər davam edir^[2].

Göl hövzəsi Arenıskınvaam, Qilmımilveem və Yonaypilqın hövzələri ilə həmsərhəddir.

Ətrafı

Gölün cənub sahilində, Yonaypilqının mənbəyində "Ioni 1–6" düşərgələri vardır. Bu düşərgələr eramızdan əvvəl II minilliyə aid bir arxeoloji tarixi və mədəni tapıntıdır.

Gölün şimal və qərb sahilləri boyunca keçmiş Lenin kolxozunun keçid bazasını Lorino kəndi ilə birləşdirən traktor yolu keçir.

Su tutarının cənub ucuna yaxın Nayvakqıtqın gölü yerləşir. Su tutarının özəlliyi ondadır ki, onun yerləşdiri ərazinin yaxınlığından keçən çayların bir qismi Sakit okean hövzəsinə, digərləri isə Şimal Buzlu okean hövzəsinə aiddir. Göl demək olar ki,, hər okeanın sularına eyni məsafə yerləşir.

Fauna və flora

Göldə çəkisi 3 kq-a çatan köçəri Salvelinus cinsinə daxil olan balıqlar qışı keçirir. Balıq ovu isə onların ehtiyatlarını xeyli dərəcədə azaldır. Göldə həmçinin Thymallus arcticus signifer, Coregonus nasus və Lota lota leptura kimi növlərə də rast gəlinir.

Gölün kənarları quşların yuvalamaları üçün çox uyğun deyil, bununla belə ağ qaz, Kanada durnası bu ərazidən keçir^[2].

Burada Parmeliaceaelər fəailəsindən olan nadir bir növə rastlanılır — Rusiyanın Qırmızı Kitabına daxil edilmiş Cetrelia alaskana növü^[3].

İstinadlar

↑ Государственный водный реестр. Иони. textual.ru. Минприроды России (29 марта 2009). Дата обращения 20 декабря 2018. Архивировано 29 марта 2009 года.
↑ ¹ ² ³ "Водно-болотные угодия России, т. IV, (сост. А. В. Андреев)". www.fesk.ru (rus). 2020-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-18. М.: Wetlands International, 2001, ISBN 90-5882-986-3
↑ Беликович А. В., Галанин А. В., Афонина О. М., Макарова И. И. "Растительный мир особо охраняемых территорий Чукотки". old.botsad.ru (rus). 21 Sep 2013 tarixində arxivləşdirilib. Владивосток: БСИ ДВО РАН, 2006. 260 с.

[1] Государственный водный реестр. Иони. textual.ru. Минприроды России (29 марта 2009). Дата обращения 20 декабря 2018. Архивировано 29 марта 2009 года.

[old.botsad-2] ¹ ² ³ "Водно-болотные угодия России, т. IV, (сост. А. В. Андреев)". www.fesk.ru (rus). 2020-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-18. М.: Wetlands International, 2001, ISBN 90-5882-986-3

[3] Беликович А. В., Галанин А. В., Афонина О. М., Макарова И. И. "Растительный мир особо охраняемых территорий Чукотки". old.botsad.ru (rus). 21 Sep 2013 tarixində arxivləşdirilib. Владивосток: БСИ ДВО РАН, 2006. 260 с.

[1]

[2]

[3]