Öd

Öd (lat. fel s. bilis; yun. χολή) onurğalı heyvanlarda və insanda qaraciyərin vəzili hüceyrələrinin fasiləsiz olaraq hasil etdiyi sekret.

Öd yaşıl- sarımtıl rəngdə, çox acı, neytral reaksiyalı maye halda məhsuldur; xüsusi çəkisi 1010–1040 — dır; daim ifraz olunur, ancaq həzm vaxtı onikibarmaq bağırsağa tökülür. Həzm olunmayan zaman öd öd kisəsinə toplanaraq, onun divarındakı vəzilərdən ifraz olunan seliklə qarışır. qaraciyərdən gələn öd duru və açıq olur, öd kisəsində olan öd isə tünd, qatı və selikli olur. Öddə bəzən yağ damcıları, öd yollarından qırılmış silindirəbənzər hüceyrələr, öd boyağı dənələri və xolesterin kristalları olur.

Qaraciyər və öd kisəsi ödünün ümumi xarakteristikası^[1]

Göstəricilər	Qaraciyər ödü	Öd kisəsi ödü
Turşuluğu, рН	7,3–8,2	6,5–6,8
Xalis çəkisi	1,01–1,02	1,02–1,048
Quru çəkisi, q/l	26,0	133,5
Su, %	95–97	80–86

Qaraciyər və öd kisəsi ödünün tərkibindəki üzvi maddələrə görə xarakteristikası^[1]

Üzvi maddələr	Qaraciyər ödü mmol/l	Öd kisəsi ödü mmol/l
Öd turşuları	35,0	310,0
Öd piqmentləri	0,8–1,0	3,1–3,2
Xolesterin	~3,0	25,0–26,0
Fosfolipidlər	1,0	8,0

Qaraciyər və öd kisəsi ödünün ion tərkibinə görə xarakteristikası^[1]

İonlar	Qaraciyər ödü mmol/l	Öd kisəsi ödü mmol/l
Natrium (Na^+)	165,0	280,0
Kalium (K^+)	5,0	15,0
Kalsium (Ca^2+)	2,4–2,5	11,0–12,0
Xlor (Cl^−)	~90	14,5–15,0
Bikarbonat (НСО3^−)	45–46	~8

Öd turşuları

• 
  Xol turşusu
• 
  Xenodeoksixol turşusu
• 
  Qlikoxol turşusu

• 
  Tauroxol turşusu
• 
  Deoksixol turşusu
• 
  Litoxol turşusu

Həmçinin bax

• Öd kisəsi
• Öd daşı xəstəliyi
• Öd kisəsinin iltihabı

Mənbələr

• Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı — 1979
• Atlas of Human Cardiac Anatomy — Endoscopic views of beating hearts — Cardiac anatomy
• Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
• Anatomy: Embryologie ^{[ölü keçid]}

İstinadlar

1. Коротько Г. Ф. Физиология системы пищеварения. — Краснодар: 2009. — 608 с. Изд-во ООО БК "Группа Б". ISBN 5-93730-021-1.