Əhməd Şövqi

Əhməd Şövqi
ərəb. أحمد شوقي‎
Doğum tarixi 1868[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 oktyabr 1932(1932-10-23) və ya 13 dekabr 1932(1932-12-13)[3]
Vəfat yeri
Təhsili
Fəaliyyəti dramaturq, şair, dilçi, tərcüməçi, yazıçı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əhməd Şövqi (ərəb. أحمد شوقي‎; 1868[1][2][…], Qahirə – 23 oktyabr 1932 və ya 13 dekabr 1932[3], Qahirə) — Ərəb əsilli Misir şairi.[4]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qarışıq bir türk, ərəb, çərkəz, kürd və yunan köklərindən ibarət kübar bir ailədə anadan olub[5][6] .Şair əslən Misirli olmayıb. Babası Əhməd Şövqi Məhəmməd Əli dövründə Misirə gəlmişdir və Səid Paşanın dövründə gömrük katibi vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir. Ondan sonra ana tərəfdən babası Əhməd Həlim İbrahim Paşanın dövründə Anadoludan Misirə köçmüşdür. İbrahim Paşa onu sarayındakı yunan əsilli “Temzar” xanım ilə evləndirmişdir. Əhməd Həlim xədiv İsmayılın xüsusi vəkili olmuş və öləndən sonra xədiv bu vəzifəni onun dul qadınına ötürmüşdür. Şairin tərbiyəsi ilə yunan nənəsi məşğul olmuşdur. Hələ İbrahim paşanın dövründən Əhməd Şövqinin saray ilə əlaqəsi olmuşdur. Xədiv İsmayılın dövründə o, üç yaşında idi. İsmayıl paşa şairin təlim-tərbiyəsi ilə xüsusi maraqlanmış, beləcə, Əhməd Şövqi aristokratik saray mühitində böyümüşdür. Dörd yaşında Qahirədə Şeyx Salehin məktəbinə getmiş, sonra ibtidailər üçün olan məktəbdə oxumuşdur.

Xədiv məhkəməsində bir il işlədikdən sonra Şövqi üç il Montpellier və Paris Universitetlərində Hüquq təhsillərini davam etdirməyə göndərilir. Fransada olarkən, Fransız dramaturqlarının əsərlərindən, xüsusən də "Molière" və "Racine"nin əsərlərindən çox təsirlənir. Şair 1894-cü ildə Misirə qayıdır və İngilislər 1914-cü ildə onu İspaniyanın cənubunda yerləşən Əndəlüsə sürgünə məcbur edirlər. Sürgündə də Şövqi ərəb ədəbi mədəniyyətinin görkəmli bir üzvü olaraq qalır. Şövqi 1920-ci ilə qədər İspaniyada qalır. Vətənə qayıtdıqdan sonra ədəbi və siyasi arenada daha çox təmsil olunur və 1927-ci ildə ədəbi sahəyə verdiyi böyük töhfələrinə görə “Əmir əş-şüəra” (Şairlərin əmiri) adına layiq görülür.

O, sürgün olunana qədər Saray El-Qobbadakı Xedivey Abbas II sarayının yaxınlığındakı Əl-Matariyyə bölgəsində 'Karmet ibn Hani' və ya İbn Hani'nin Bağçasında yaşayırdı. Misirə qayıtdıqdan sonra Gizada yeni Karmet İbn Hani adını verdiyi bir ev tikdi.[7] Məhəmməd Abdel Vahabla görüşdü və onu ilk dəfə sənətə tanıtdı, onu evində bir qonaqlıq verdiyinə görə özünün müttəfiqi etdi. Daha sonra ev Əhməd Şevki Muzeyinə çevrildi və Məhəmməd Əbdül Vahab ən məşhur Misir bəstəkarlarından biri oldu.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Esat Ayyıldız, “Ahmet Şevki’nin Mısır İstiklalinin Müdafaası İçin Sömürge Yöneticisine Hitaben Nazmettiği Lâmiyye’sinin Tahlili”, Arap Edebiyatında Vatan ve Bağımsızlık Mücadelesi, ed. Ahmet Hamdi Can – İhsan Doğru (Ankara: Nobel Bilimsel Eserler, 2021), 1-26.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 Swartz A. Ahmad Shawqi // Open Library (ing.). 2007.
  3. ↑ 1 2 Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
  4. ↑ Esat Ayyıldız, “Ahmet Şevki’nin Mısır İstiklalinin Müdafaası İçin Sömürge Yöneticisine Hitaben Nazmettiği Lâmiyye’sinin Tahlili”, Arap Edebiyatında Vatan ve Bağımsızlık Mücadelesi, ed. Ahmet Hamdi Can – İhsan Doğru (Ankara: Nobel Bilimsel Eserler, 2021), 1-26.
  5. ↑ Goldschmidt, Arthur, Shawqi, Ahmad // Historical Dictionary of Egypt, Scarecrow Press, 2013, səh. 381, ISBN 978-0810880252, Distinguished Arabic poet and playwright, often called Amir al-shu'ara (Prince of Poets). He came from wealthy family of mixed Turkish, Arab, Kurdish, and Greek origin that was closely connected to the khedivial family.
  6. ↑ Shahid, Irfan, Ahmad Shawqi (1868-1932) // Allen, Roger M. A.; Lowry, Joseph Edmund; Stewart, Devin J. (redaktorlar ), Essays in Arabic Literary Biography: 1850-1950, 2010, səh. 305, ISBN 978-3447061414, Shawqi was born in Cairo in 1868 to a good middle class family in whose veins ran Turkish, Kurdish, Circassian, Greek, and Arab blood.
  7. ↑ My Father Shawky by Hussin Ahmed Shawky 2nd edition (in arabic) General authority of culture palaces 2006 Cairo