سالار تورکجه‌سی

سالار دیلی
Salırça
سالارچا
دوْغما دانیشانلارچین
منطقهچینقهای، قانسو
دوْغما دانیشانلار
۷۰,۰۰۰ (۲۰۰۲)[۱]
تورکجه اساسلی لاتین الیفباسی
پین‌یین اساسلی لاتین الیفباسی
عرب الیفباسی
رسمی وضعیت
رسمی دیلی
 چین
دیل کوْدلاری
ISO 639-3slr
Glottologsala1264
ELPSalar
بو یازیدا IPA فونتیک نیشانلاری وار. دۆزگون رندر دستکلری اولماسا، مۆمکوندور یونیکود یئرینه سوال علامتی و یا آیری علامتلر گؤره‌سیز.

سالار تۆرکجه‌سی، سالار دیلی یوخسا سالارجا، تورک دیللری نین اوغوز قروپونا باغلی بیر دیل دیر. 70000 نوفوس دانیشانی واردیر. سالارلارین چوخو چین اؤلکه‌سینین قانسو و چینقهای اوستانلاریندا یاشاییرلار. کئچمیشده بو دیلی اویغور تورکجه‌سینین بیر دیالکتی حساب ائدیردیلر. لاکین بو دیل اوغوز-تورکمن قروپونا باغلی دیر چونکو سالارلار سالور (اوغوز تورکمانلار) طایفاسیندان اولموش و 14-جۆ عصرده تورکیستاندان چینه کؤچموشلر. سالار تورکجه‌سی ایکی بؤیوک دیالکته آیریلیر. بیرینجی دیالکت تبت دیللری و چین دیللریندن و ایکینجی دیالکت اویغور تورکجه‌سی و قازاق تورکجه‌سیندن تاثیر آلمیشدیر. ایلک دفعه روس سیاح ق.ن. پوتانین 1886 -1883 ایللرینده اورتا آسیایا اولان تدقیقی سفرینده بو اتنیک قروپلا قارشیلاشیب اونلارین دیللریندن معلومات توپلامیشدیر. پوتانین 1893-جو ایلده توپلادیغی معلوماتی جمعلشدیریب کیچیک سؤزلوکلرله بیرلیکده چاپا یئتیرمیشدیر. پوتانین‌ین کیتابی[۶] 1950 -نجی ایلده یئنیدن چاپ اولوندو، آنجاق سؤزو گئدن سؤزلوکلره اوندا یئر وئریلمه‌میشدیر. پوتانین‌دن سونرا 1894-جو ایلده راک هیل آدیندا باشقا بیر شخص، بیر نئچه واخت آرالاریندا یاشادیغی چین سالارلارینین دیلی و یاشاییشی باره‌ده اؤز معلومات و موشاهیده‌لرینی بیر کیتابدا چاپ ائتدی[۷].

الیفبا

[دَییشدیر]
А а B b C c Ç ç D d Е е F f G g
Ğ ğ H h I ı İ i J j K k L l M m
N n Ñ ñ O o Ö ö Р р Q q R r S s
Ş ş T t U u Ü ü V v X x Y y Z z

سالار تورکلری

[دَییشدیر]

سالار تورکلری چین اؤلکه سینین قانسو اوستانیندا یاشاییرلار. اونلار لانچو شهرینین باتی‌سیندا، هوانقهو چایی‌نین گونئی ساحیلینده یاشاییرلار. سالارلار اکینچیلیک و مالدارلیقلا مشغول اولورلار.[۸] سالار تورکجه‌سی‌نین باتی دیالکتلریندن بیری قازاخیستانین سینیرلاری یاخینلیغیندا، گولچا بؤلگه‌سینده ایشلَنیر.[۹]

سالار تورکجه‌سیندن نومونه لر

[دَییشدیر]
  • سای یَهخی دَرَی؟ (?Sai yehxi derei) : سن یاخشیسان؟
  • مای یَهخیا اَیرا. (Mai yehxia eira) : من یاخشی یام.

پوتانین ین سنگیر چایی کناریندا یئرلشن تاشکول کندیندن قئیده آلدیغی بیر نئچه سؤز[۱۰] و اونلارین آذربایجان تورکجه‌سینده موعادیللری:

  • آخساخ (axax): چلاق، آغساق
  • آروخ (arux): اَرخ
  • آگا (aga): آغا
  • آگاش (agaş): آغاج
  • آگی (agı): آغو، زهر
  • آگیر (agır): آغیر
  • آلچی (alçi): آلتی
  • آیاخ (ayax): آیاق
  • اوش (üş): اوچ
  • اُخ (ox): اُخ
  • ایپخ (ipex): ایپَک
  • ایدی (idi): یئددی
  • ایشکی (işki): ایکی
  • ایلان (ilan): ایلان
  • ایلخ (ilex): الک
  • بولوت (bulut):بولود
  • پال (pal): بال
  • پالتا (palta): بالتا
  • پالچیگ (palçig): پالچیق
  • پالیگ (palig): بالیق
  • پیر (pir): بیر
  • تؤرت (tört): دؤرد
  • تُتاخ (totax): دوداق
  • تَمیر (temir): دَمیر
  • توز (tuz): دوز
  • تیرناگ (tırnag): دیرناق
  • چیچین (çiçin): توتون، توستو
  • خاب (xap): قاب
  • خاتی (xati): بَرک، قاتی
  • خالون (xalun): قالین
  • خیسیراخ (xısırax): قیسراق
  • ساگیر (sagır): کار، ائشیتمه ین
  • سکسن (seksen): سَکسَن(80)
  • کاز (kaz): قاز
  • کانات (kanat): قانات
  • کِگِلیخ (kegelix): کَکلیک
  • کمه (keme): گَمی
  • کوت (kut): قورد
  • کؤخ (köx): گؤگ، گؤی
  • کوساخ (kusax): قورساق
  • کولاخ (kulax): قولاق
  • کومیش (kümiş): نقره= گوموش
  • کوی (koy): قویون
  • کویروخ (kuyrux): قویروق
  • کیزیل (kızıl): قیزیل
  • کیشی (kişi):کیشی، اینسان
  • کیلیش (kiliş): قیلینج
  • گُل (gol): قول
  • گندیخ (gendix): گؤبک
  • گوری (guri): قورو
  • گؤمیر (gümir): کؤمور
  • یاخا (yaxa): یاخا
  • یاخین (yaxın): یاخین
  • یارواخ (yarvax): یارپاق
  • یامان (yaman): یامان
  • یاناخ (yanax): یاناق
  • یوز (yüz): عدد یوز(100)
  • یول (yol): یول
  • یوم (yum): قوم

قایناقلار

[دَییشدیر]
  1. ^ salar at Ethnologue - 18th ed., 2015
  2. ^ Concise Encyclopedia of Languages of the World. Contributors Keith Brown, Sarah Ogilvie (revised ed.). Elsevier. 2010. p. 1109. ISBN 978-0080877754. 24 April 2014-ده یوخلانیب. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (کؤمک)CS1 maint: others (link)
  3. ^ Olson, James Stuart (1998). An Ethnohistorical Dictionary of China. Greenwood Publishing Group. p. 297. ISBN 978-0313288531. 24 April 2014-ده یوخلانیب. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (کؤمک)
  4. ^ Roos, Marti (1998). "Preaspiration in Western Yugur monosyllables". In Johanson, Lars (ed.). The Mainz Meeting: Proceedings of the Seventh International Conference on Turkish Linguistics, August 3–6, 1994. Turcologica Series. Contributor Éva Ágnes Csató. Otto Harrassowitz Verlag. p. 28. ISBN 978-3447038645. 24 April 2014-ده یوخلانیب. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (کؤمک)
  5. ^ Martí, Fèlix; et al. (2005). Words and worlds: world languages review (illustrated ed.). Multilingual Matters. p. 123. ISBN 978-1-85359-827-2. 2011-06-03-ده یوخلانیب.
  6. ^ Tangutsko-tibetskaya Okraina Kitaya i Central'naya Mongolia I-II. Sanktpeterburg 1893
  7. ^ یادداشتهای سیاحت مغولستان و تبت در سال 1891 و 1892
  8. ^ TURK ANSiKLOPEDiSi CiLT XXVIII MiLLi EGiTiM BASIMEVi ANKARA 1980
  9. ^ Tangutsko-tibetskaya Okraina Kitaya i Central'naya Mongolia I-II. Sanktpeterburg 1893
  10. ^ TURK ANSiKLOPEDiSi CiLT XXVIII MiLLi EGiTiM BASIMEVi ANKARA 1980