قلوبال مؤقعیت تعیین ائتمه سیستمی (اینگیلیسجه : GPS- Global Positioning System) دونیا اۆزره تطبیق اولونان ناویقاسیا (فارسجا: ناوبری) سیستم دیر. بو ایلک دفعه اولاراق ۱۹۸۰-جی ایلده آمریکا مۆدافیعه ناظیرلیگی طرفیندن (NAVSTAR-GPS) موقعیت تعیین ائتمه و واخت اؤلچمه اۆچون یارادیلیب اینکیشاف ائتدیریلمیشدیر.
NAVSTAR-GPS – سیستمینین تطبیقی ایله آمریکا دنیز دونانماسی اۆچون تعیین اولونموش کؤهنه NNSS (ترانزیت) و اتم بومبالارینین یئرینه تعیین ائتمه سیستمی وئلانی عوض ائتدی.
NAVSTAR- GPS (اینگیلیسجه : Navigational Satellite Timing and Ranging - Global Positioning System ) رسمی اولاراق ۱۷ جولای ۱۹۹۵–جی ایلدن ایستیفاده اولونماغا باشلامیشدیر.
حال حاضیردا موبایل تلفون‌لارین ایشلنمه‌سینده ده GPS سیستملردن ایستیفاده اولونور.
بو سیستمین ایشلمه پرینسیپی دایمی اولاراق موقعیتینی دییشن و دقیق واخت وئرن پیک لرله اساسلانیر. بو پیک لرین سیقنال لاری اساسیندا GPS قبول ائدیجی اؤز موقعیتینی و سۆرعتینی تعییین ائده بیلیر. نظری اولاراق بونون اۆچون ۳ پیک دن گلن سیقنال کیفایت ائدیر. پراکتیکدا GPS قبول ائدیجی‌لرین اؤز ساعاتلاری اولمور. اونا گؤره ده بورادا دؤردونجو پیک دن ایستیفاده ائدیلیر کی، قبول ائدیجی اۆچون دقیق ساعات تعیین ائتمک مۆمکون اولسون.
GPS سیستملریندن حرکت ائدن شئی‌ین موقعیتی، سۆرعتی و حتی حرکتی ایستیقامتینی تعیین ائتمک مۆمکوندور.