نظريه یا دا تئوری، بیر فنومن حاقّيندا معقول و منطیقی دوشونمکدن و یا بئله دوشونجه و فیکرینین نتئجه لریندن گلن،خولاصه بیانینین بیر نؤوعودور. بئله معقول و منطیقی دوشونجه لر، چوخ واخت اؤویرنمک و موشاهیده و یا تحقیق کیمی پروسئسلره باغلی دیر. تئوریلر علمی یا غیر علمی (یا علمدن آز تأثیر آلمیش) اولا بیلر. بوندان علاوه، مثال اولاراق، تئورینین هدفی، کنتکست و موضوعونا گؤره، طبیعتین نجه فعالیت ائدیرلرینین عمومی تشرئحینه باغلی اولا بیلر. تئوری کلمه سی قدیم یوناندا کؤک تاپیر، آمما مدرن زاماندا یئنی ایشلنمه سینده، باشقا و یا باغلی معنالارینی آلیب.[۱]
مدرن و نو عصر علمده، "نظریه" معناسی همان علمی نظریه سی دیر. علمی تئوری، علمی یولدان گلن و مدرن علمین طلب ائتدیگی معیارلره دایانان طبیعتین تصدیق اولونموش تألیف و تشبیری دیر. بو معیارلر علمی تنقید، تصدیق و رد ائتمه سینی ده شامل الورلار. بونا گؤره ده بئله تئوریلر و یا نظریه لر، بئله لیکله اولمالی دیر کی، علمی امتحانلر هر زامان اونلاري تجربیاتیندا قایناق اده، یا دا پوزماغا قادیراولابیله (تایید و یا ردّ اده بیلر).[۲]
تئوری لرین ان اؤنملی نؤوعلریندن بیری، سوسئولوژی و انسان علملرینده اورتایا چیخمیش تنقیدی تئوری دیر و باشقا تئوری لرینین دوغرو و منفی ایشلرینی آراشدیرماقدادیر.