«Минск» милли аэропорты | |
Ил | |
---|---|
Тип |
граждан һауа флоты |
ИАТА коды |
MSQ |
Юғары |
204 м / 670 фут |
Пассажирооборот (йыл) |
▲ 2 782 866 кеше |
Урындағы ваҡыт |
UTC +3 |
Әш ваҡыты |
тәүлек әйләнәһенә |
Сайт |
«Минск» милли аэропорты (бел. Нацыянальны аэрапорт «Мінск») — Минскийҙағы (Белоруссия) халыҡ-ара аэропорт. Ҡала үҙәгенән 22 саҡрым (таш юлдан 42 саҡрым) алыҫлыҡта ята[1]. 1983 йылдың 1 июлендә Икенсе Минск берләшкән авиаотряды итеп булдырылған
[2].
«Минск» милли аэропорты — «Белавиа» авакомпанияһының өҫтәлмә порты. Аэропортҡа автобуста, поезда, маршрут таксиһында, таксиҙа, шәхси автомобилдә барырға була. Пассажирҙарҙың уңайлығы өсөн аэропорттың вокзал алды майҙанында 150 һәм 1180 урынға түләүле, һаҡланған автотуҡталыштар булдырылған. Бынан тыш, бында автомобилдәрҙе арендаға алыу мөмкинлеге лә бар.
1977 йылда Минскийҙың тирә-яғында яңы «Минск-2» аэропортын төҙөү башлана. Уның проекты иң башта "Ленаэропроект"та эшләнә, әммә һуңғараҡ уны тормошҡа ашырыу эшенә «Минскпроект» архитекторҙары ла ҡушыла[3].
Ике йылдан һуң 3640 метр оҙонлоҡтағы, 60 метр киңлектәге осоу-ултыртыу һыҙаты файҙаланылыуға индерелә[4].
1982 йылда Ту-134 самолетында, экипаж командиры Василий Александрович Толстик етәкселегендәге тәүге пассажир рейсы яһала[4].
Регуляр рейстар 1983 йылдың июлендә, СССР-ҙың эске авиалинияһы рейстары менән эш башлағандан һуң яйға һалына. Ул ваҡытта заманса аэровокзал комплексы әле төҙөлмәгән була. Шуға күрә, пассажирҙарҙы хеҙмәтләндереү аэровокзалдың ваҡытлыса бинаһында башҡарыла. Аэропорт тулыһынса 11 йылдан һуң төҙөлөп бөтә, аэровокзал бинаһы бары тик 1993 йылда ғына файҙаланыуға тапшырыла[3][4].
1989 йылдың 28 мартында аэропорт халыҡ-ара статусын ала һәм сит илдән рейстар ҡабул итә башлай[5]. 1990 йылға дөйөм пассажирҙар ағымы 2,2 миллионға етә[4][6]. Советтар Союзы тарҡалғас, 1991 йылда рейстар иҫәбе ҡырҡа кәмей. 1993 йылдың 23 февралендә аэровокзалдың яңы бинаһын асалар. Бина уникаль архитектураға эйә була һәм заманса техник яҡтан йыһазландырыла. 1997 йылда хеҙмәтләндергән пассажирҙар иҫәбе — 516 меңгә барып етһә, 1998 йылда — 480 мең, 2000 йылда — 400 мең генә була[4].
Административ яҡтан аэропорт территорияһы һәм яҡындағы Сокол ҡасабаһы географик яҡтан Минский өлкәһенең Смолевичский районында урынлашһа ла, Минск ҡалаһының Октябрьский районына ҡарай[7]. «Минск милли аэропорты» Республика унитар предприятиеһының, майҙаны 925 га булған ер участкаһы Минский ҡалаһы эсенә индерелгән[7].
2011 йылдың декабре — 2012 йылдың ғинуарында «Минск Милли аэропорты» Республика унитар предприятиеһы, уға «Аэропорт Минск-1» аэропортын филиал итеп ҡушыу һөҙөмтәһендә үҙгәртеп ойошторола[8].
2013 йылда Милли аэропорттың авиация хәүефһеҙлеге буйынса инструкторҙары ИКАО Төбәк бюро сертификатына эйә була. [4].
2013 йылдың июлендә аэровокзалға реконструкция башлана. Модернизациялауға 1-се, 2-се ҡаттағы осоп килеү, 3-сө, 4-се ҡаттағы осоп китеү зоналары һәм шулай уҡ пассажирҙарҙы хеҙмәтләндереүгә тәғәйенләнгән биналар эләгә[9][10]
2014 йылдың 30 декабрендә аэровокзал комплексындағы реконструкция эштәре тамамлана[9][10].
Осоу-ултырыу һыҙатының (оҙонлоғо 3641, киңлеге 60 метр) Siemens компанияһы етештергән яҡтылыҡ сигналы ҡорамалы менән йыһазландырылыуы бөтә төр һауа рейстарын да һәм шул иҫәптән, максималь осоу массаһы 600 тонна булған Boeing 747—400, Ан-124 «Руслан» менән Ан-225 «Мрия» самолеттарын да ҡабул итергә ярҙам итә.
Туҡталышта бер юлы 48 һауа транспорты һыя ала. Терминал алты телескопик трап менән йыһазландырылған. Аэровокзал майҙаны 75 000 м² тәшкил итә.
2014 йылда реконструкция барышында майҙан киңәйтелә, автомобиль эстакадаһы өҫтөнә түбәлек эшләнә, осоу зонаһында теркәлеү урындары арта, был иһә пассажирҙар ағымының артып, йылына 6 миллионға тиклем барып етеүенә булышлыҡ итә. 2016 йылға ике телетрапты алыштырыу планлаштырыла, 2017 йылға улар етәү буласаҡ тип күҙаллана. Аҙ хәрәкәтләнгән пасажирҙар өсөн аэропорт фасадына панорамалы лифттар ҡуйыла. Улар кешеләрҙе терминалға — осоп китеү һәм осоп килеү урынына ла килтерә ала. Аэропорт алды майҙанында транспорт инеү һәм сығыу һыҙатын ике тапҡырға киңәйтеү планлаштырылған[11]
2000 йылда "Минск милли аэропорты"нда Siemens AG фирмаһының яҡтылыҡ-сигнал ҡорамалы сафҡа индерелә. Яңы ҡорамал һәм компьютер менән идара итеү ултыртыу майҙанына ИКАО Граждандар авиацияһы халыҡ-ара ойошмаһының I—III категориялары буйынса транспортын ҡабул итеү мөмкинлеге бирә.
2008 йылда аэропортҡа SITA CUTE (Common use terminal equipment) системаһы индерелә. Ошо системаға тоташтырылған бар авиакомпаниялар ҙа үҙ пассажирҙарына киң хеҙмәтләндерү спектры күрһәтә ала (электрон билетты теркәү, туранан-тура теркәү һәм башҡалар).
2000 йылдың башынан аэропортта пассажирҙар ағымы тотороҡло үҫә. 2008 йылда ул бойондороҡһоҙ Белоруссия тарихында беренсе тапҡыр бер миллион кешенән ашып китә. 2009 йылда Бөтә донъя иҡтисади көрсөгө арҡаһында (2008 йылдағы) үҫеш әкренәй. 2010 йылдың 1 октябрендә миллионынсы пассажир Мәскәү рейсы менән килә[12].
2011 йылдың яҙында Белоруссияла иҡтисади көрсөк көсәйә һәм пассажирҙар тағы ла кәмей. 2011 йылдың июнендә "Минск милли аэропорты"ның күрһәткестәре тағы ла үҫә. Был осорҙа 1296 рейс хеҙмәтләндерелә, был һан 2010 йылдың июненән 20,4 процентҡа күберәк була. Аэропорттың пассажирҙар ағымы 2011 йылдың июнендәге һөҙөмтәһе буйынса 161 939 кеше тәшкил итә. Шуның менән, 2011 йылдың тәүге ярты йыллығы һөҙөмтәһе буйынса, Минск аэропортында 5942 рейс һәм 612 188 пассажир хеҙмәтләндерелә. Үҫеш үткән йылдың ошо осоро менән сағыштырғанда, 22,4 % һәм 21,1 % процент була.
2011 йылдың ғинуарындағы күрһәткестәре буйынса йөк ағымы 2010 йылдың алты айындағы күрһәткесте 22,4 % -ҡа уҙып китеп, 4252,1 тоннаға барып етә. 2011 йылдың 4 сентябрендә 12:10 сәғәттә, Лондон рейсы менән Минск аэропорты хеҙмәтләндергән миллионынсы пассажир осоп китә. 2011 йылдың һөҙөмтәләре буйынса аэропортта 13 089 рейс һәм 1 430 018 пассажир хеҙмәтләндерелә. Был 2010 йылдағы 11,2 % үҫеш күрһәткесенең 18,8 % -ҡа етеүенә булышлыҡ итә.
2013 йылдың 22 ноябрендә «Минск милли аэропорты» СССР заманынан алып тәүге тапҡыр, 2 миллион пассажирҙы хеҙмәтләндерә[13][14]
2016 йылдың 9 айының һөҙөмтәләре буйынса, пассажирҙарҙың 33 % проценттан күберәге транзит һанала. Был күрһәткес аэропортҡа рәсми рәүештә үҙәк аэрпорт исемен алырға мөмкинлеге бирә. Бындай аэропорттар статусына трансфер пассажирҙар дөйөм пассажирҙар ағымының өстән бер өлөшөнән күберәк булғанда эйә булырға мөмкинref name=":3" />[15] Һәр бишенсе транзит пасажир Рәсәйҙән Украинаға осҡанда Минсикийҙа күсеп ултыра[16] 2016 йылдың 10 ноябрендә аэропорт Белорус Республикаһының граждандар авиацияһы үҫеше тарихында тәүге тапҡыр 3 миллионынсы пассажирҙы хеҙмәтләндерә[16][17]
2016 йылдың көҙөндәге мәғлүмәттәр буйынса Минск аэропортының 75 % пассажиры «Белавиа», 7%-ы «Аэрофлот» авиакомпанияһы менән оса. 3-сө, 4-се һәм 5-се урында — Lufthansa, Austrian Airlines, Украинаан Халыҡ-ара авиалинияһы тора[16]
Год | Бөтә пассжирҙар | Үҙгәреш | Эске | Халыҡ-ара | Самолётта осош | Йөк һәм Почта |
---|---|---|---|---|---|---|
1990 | около 2 200 000 | |||||
1991 | н.д. | |||||
1992 | н.д. | |||||
1993 | н.д. | |||||
1994 | н.д. | |||||
1995 | н.д. | |||||
1996 | н.д. | |||||
1997 | около 516 000 | |||||
1998 | около 480 000 | |||||
1999 | н.д. | |||||
2000 | около 400 000 | |||||
2001 | н.д. | |||||
2002 | н.д. | |||||
2003 | 421 954 | 4554 | 6229,9 | |||
2004 | 504 346 | +19,5 % ▲ | 118 378 | 385 968 | 5306 | 6132,5 |
2005 | 559 114 | +10,9 % ▲ | 138 938 | 420 176 | 5456 | 5904,1 |
2006 | 637 560 | +14,0 % ▲ | 173 847 | 463 713 | 6144 | 6745 |
2007 | 830 481 | +30,3 % ▲ | 251 550 | 578 931 | 7590 | 7873 |
2008 | 1 010 695 | +21,7 % ▲ | 300 347 | 710 348 | 9256 | 8324,4 |
2009 | 1 028 886 | +1,8 % ▲ | 309 303 | 719 583 | 9341 | 7687,2 |
2010 | 1 285 423 | +24,9 % ▲ | 358 085 | 927 338 | 11 020 | 8553 |
2011 | 1 437 825 | +11,2 % ▲ | 13 686 | 8666,7 | ||
2012 | 1 837 911 | +27,8 % ▲ | 14 947 | 9832,7 | ||
2013 | 2 182 177 | +18,7 % ▲ | 16 586 | 10 477,3 | ||
2014 | 2 593 559 | +18,9 % ▲ | 20 036 | 19 905,5 | ||
2015 | 2 782 866 | +7,3 % ▲ | 20 365 | 16 508,6 |
(Источник — годовые отчеты ACI (2004—2010) и сайт аэропорта (2003—2015)[18])