Нәсех һәм мәнсух

Ислам · Илаһи китаптар

Ҡөрьән структураһы Ҡөрьән сүрәләре: Мәккә сүрәләре • Мәҙинә сүрәләре Аяттар: Бисмиллаһ • Мөтәшәбихәт Әл-Курси • Тәблиғ • Нәсех Мәнзил • Жүз • Хизб • Руб

Ҡөрьән персонаждары Пәйғәмбәрҙәр • Фәрештәләр • Халыҡтар • Идолы

Уҡыу ҡағиҙәләре Тәжүид • Тәртил • Ҡыраат

Белгестәр Мөфәссир • Хафиз • Ҡарый • Ҡөрьән белгесе

Тәфсир һәм тәржемә Тәфирҙәр исемлеге • Тәржемәләр: урыҫ телендә • ҡаҙаҡ телендә

Экземплярҙар Мүсхәф Әли • Ҡазан Ҡөрьәндәре Усман Ҡөрьәне • Ҡанлы Ҡөрьән • Күк Ҡөрьән

Шулай уҡ ҡарағыҙ Ҡөрьән ғилеме • Тарих • Ижәз Мәжәз • Мүҡәттәә Портал: Ислам

Нәсех һәм мәнсух (рус. Насх и мансух) — Ҡөрьәндең йәки хәҙистәрҙең ҡайһы бер аяттарының хөкөмдәрен башҡа аяттарҙың йәки хәҙистәрҙең хөкөмдәре файҙаһына бөтөрөү.

Мәғәнәләре

Нәсех (ғәр. نسخ‎‎) — мәғәнәһе: «бөтөрөү», «алып ташлау», «үҙгәртеү», «бүтәнсә итеү»; Исламда Аллаһ үәхиҙәрен үҙгәртеү, алыштырыу йәки бүтәнсә итеп биреү.

Мәнсух — ғәмәлдән сығарылған хөкөм тигән мәғәнәләге атама^[1][2]

Тарихы

Мосолман доктринаһына ярашлы, Илаһи үәхиҙәр Мөхәммәт Пәйғәмбәргә 23 йыл дауамында ебәрелә. Һәм был үәхиҙәр Изге яҙмаға — Ҡөрьәнгә ингән аяттар менән генә сикләнмәй. Үәхиҙәр өс категорияға бүленә тип иҫәпләнелә:

1. Ҡыҫҡа ваҡытлы, бер миҙгеллек кенә мәғәнәгә эйә булған үәхиҙәр. Улар ниндәй ҙә булһа конкрет тормош ситуациялары буйынса иңдерелә һәм дөйөм характерҙа булмай.
2. Оҙайлы, тотороҡлораҡ әһәмиәткә эйә булған үәхиҙәр. Улар Мөхәммәт Пәйғәмбәр тарафынан кеше алдында йәки конкрет кешеләр менән һөйләшеүҙәрҙә әйтелә, иҫтә ҡала һәм яҙып алына.
3. Аллаһтың ихтыярына ярашлы, уның Мәңгелек Һүҙенә — Ҡөрьәнгә инергә тейешле үәхиҙәр.^[1]

Ҡөрьән аяттарын ғәмәлдән сығарыу миҫалы булып түбәндәге хәҙис тора: «Ғәйшә бинт Әбү Бәкер бәйән итеүенсә, Ҡөрьәнгә иңдерелгәндәр араһындаУн тапҡыр имеҙеү тыйыла тигән һүҙҙәр булған, әммә һуңынан был бойороҡ „биш имеҙеү“ тип үҙгәртелгән». Был аят Ҡөрьәндә Пәйғәмбәрҙең вафатына тиклем һаҡлана^[3]

Ҡөрьәндә

Беҙ бер аятты икенсе аят менән алмаштырған саҡта — ә АллаҺ Үҙенең нимә иңдергәнен яҡшыраҡ белә,— улар: «Һин Аллаһуға ифтира ҡылыусыһың!» — тиҙәр. Бәлки уларҙың күбеһе аят алышыуының хикмәтен белмәйҙәр!. Ән-Нәхл 16:101

^[4]

Әҙәбиәт

• Али-заде, А. А. Насх и мансух // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).

Һылтанмалар

• Ҡөрьәндә нәсех һәм мәнсух alizadeh.narod.ru

1. Али-заде, А. А. Насх и мансух // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).
2. Мәнсух/Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. — Мәскәү, «Русский язык», 1993. — 1-се том, бит— ISBN 5-200-01108-6
3. (Мөслим, Рада 24, /1452/; Әбү Дауд, Никах 11, /2062/; Тирмизи, Рада 3, /1150/; Насаи, Никах 51, /6, 100/).

4. Когда Мы заменяем один аят другим, они говорят: "Воистину, ты – лжец". Аллаху лучше знать то, что Он ниспосылает. Но большая часть их не знает этого. Ән-Нәхл 16:101 ^(Кулиев)