Образцова Елена Васильевна

Образцова Елена Васильевна
рус. Елена Васильевна Образцова
Зат	ҡатын-ҡыҙ[1][2]
Гражданлыҡ	СССР  Рәсәй
Тыуған ваҡыттағы исеме	рус. Елена Васильевна Образцова
Тыуған көнө	7 июль 1939({{padleft:1939|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:7|2|0}})[3][4][1]^[…] или 7 июль 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:7|2|0}})[5][6][7]^[…]
Тыуған урыны	Санкт-Петербург, РСФСР, СССР[2][3]
Вафат булған көнө	12 ғинуар 2015({{padleft:2015|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[2][1][8]^[…]
Вафат булған урыны	Лейпциг, Саксония, Германия[6]
Үлем төрө	тәбиғи үлем^[d]
Үлем сәбәбе	Яман шеш
Ерләнгән урыны	Новодевичье зыяраты^[d]
Һөнәр төрө	опера йырсыһы, музыка педагогы, актёр, оперный режиссёр
Эш урыны	П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы
Уҡыу йорто	Санкт-Петербург консерваторияһы
Йырсы тауышы	меццо-сопрано^[d]
Музыка ҡоралы	фортепиано һәм вокал^[d]
Жанр	Опера һәм романс^[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	почётный знак «За заслуги перед Санкт-Петербургом»^[d] орден святого благоверного князя Даниила Московского^[d] Орден «Ключ дружбы»^[d]
Рәсми сайт	obraztsova.org
Образцова Елена Васильевна Викимилектә

Образцова Елена Васильевна (7 июль 1939 йыл, Ленинград — 12 ғинуар 2015 йыл, Лейпциг, Германия) — СССР һәм Рәсәйҙең опера йырсыһы (меццо-сопрано), актриса, опера режиссеры, педагог. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1990). СССР-ҙың халыҡ артисы (1976).

Биографияһы

Елена Васильевна Образцова 1939 йылдың 7 июлендә Ленинградта, Образцов Василий Алексеевич^[9] (1905—1989) һәм Образцова Наталья Ивановна (1913—1994) ғаиләһендә тыуған.

Блокадалы Ленинградта йәшәгән. 1943 йылда ғаиләһе менән бергә Вологда өлкәһенең Устюжна ҡалаһына эвакуациялана.

1948—1954 йылдарҙа А. А. Жданов исемендәге Ленинград Пионерҙар һарайында балалар хорында йырлай (хор етәксеһе — М. Ф. Заринская).

1954 йылдың йәйендә атаһы Таганрогтың «Ҡыҙыл ҡаҙансы» заводына баш конструктор итеп тәғәйенләнә^[10]. Ҡала етәкселеге Образцовтар ғаиләһенә ҡала үҙәгендә, Фрунзе урамында, 43-сө йортта, Елена уҡыясаҡ 10-сы мәктәп менән йәнәшәлә фатир бүлә. 1956 йылда мәктәпте тамамлап, ул П. И. Чайковский исемендәге Музыка мәктәбенә, педагог А. Т. Куликоваға уҡырға инә. Отчет концертында Еленаны Ростов музыка училищеһы директоры А. А. Маньковская ишетеп ҡала, һәм уның тәҡдиме буйынса Елена 1957 йылда шунда уҡ училищеның икенсе курсына ҡабул ителә. Бер йыл үткәс, 1958 йылдың август айында, тыңлауҙарҙы уңышлы үтеп, Н. А. Римский-Корсаков исемендәге Ленинград консерваторияһының әҙерлек бүлегенә уҡырға инә .

1962 йылда М. И. Глинка исемендәге Бөтә союз вокалистар конкурсында беренсе премияны яулай. 1963 йылда, консерватория студенты булараҡ, Ҙур театр сәхнәһендә М. П. Мусоргскийҙың «Борис Годунов» операһында Марина Мнишек партияһында тәүге тапҡыр сығыш яһай.

1964 йылда Ленинград консерваторияһын А. А. Григорьева класы буйынса тамамлай (А. Н. Кирееваның опера а класы). Шул уҡ йылдан — Ҙур театр йырсыһы. Шул уҡ йылда Ҙур театрҙың беренсе гастролдәре ваҡытында Миландың «Ла Скала» театры сәхнәһендә П И. Чайковскийҙың «Пиковая дама» операһында Гувернантка ролендә сығыш яһай. . Был партия ябай булыуға ҡарамаҫтан, итальян тамашасыһының һәм матбуғатының иғтибарын үҙенә йүнәлтә. Артабан «Ла Скала» сәхнәһендә төп партияларҙаы башҡара.

1975 йылда Ҙур театр менән гастролдәр менән бергә АҠШ-ҡа сығып китә. «Борис Годунов» спектакле барышында, Марина Мнишек ролен башҡарыусы йырсыны тамашасылар сәхнәгә биш тапҡыр саҡырып сығаралар: спектаклде туҡтатырға тура килә. АҠШ-тағы триумфы тулыһынса уның донъя операһы йондоҙо статусын раҫлай. Бер нисә айҙан «Трубадурҙа» — Сан-Франциско Операһы миҙгелен асыусы спектаклдә сығыш яһай: уның партнерҙары булып Л. Паваротти һәм Дж. Сазерленд сығыш яһай.

1976 йылда «Метрополитен-опера» саҡырған йырсы статусында — Дж. Вердиҙың «Аида» операһында Амнерис ролен башҡарып сенсация тыуҙыра. 1977 йылда ошо уҡ театрҙа Далила ролендә сығыш яһай.

Рус операларында төп партиялар «Хованщина», М. Мусоргский (Марфа), «Батша кәләше» Н. Римский-Корсаков (Любаша), П. Чайковский «Пиковая дама»(Графиня), был партияны 1965 йылдан ул 40 йылға яҡын башҡарған^[11].

Сит илдәргә гастролдәргә күп йөрөй. Донъяның иң яҡшы опера театрҙары сәхнәһендә эшләй. Күп музыкаль фестивалдәрҙә йырлай күп, шул иҫәптән Оранжда Халыҡ-ара фестивалендә (Далила, 1979 йылда дебют) һәм Зальцбург фестивалендә 1978 йылда дебют — Эболь)^[12].

Ф. Дзеффирелли тарафынан «Сельская честь» фильмындағы Сантуцци роленә саҡырыла (1982). «Минең ғүмеремдә, — тип яҙа Ф. Дзеффирелли, — өс таң ҡалдырғыс хәл була: Маньянь Анна, Мария Каллас һәм Елена Образцова, ул „Сельская честь“ фильмын төшөргәндә мөғжизә тыуҙырҙы».

Примадоннаның вокал ижадының айырым ҡатламы Г. Свиридов музыкаһы менән бәйле, композитор йырсыға «Десять песен на стихи Александра Блока» вокаль циклын, меццо-сопрано өсөн редакцияла С.Есениндың «Отчалившая Русь» (1983) шиғырына поэма арнаған^[13].

Опера режиссеры сифатында сығыш яһай: 1986 йылда Ҙур театрҙа Ж.Масснеҙың «Вертер» операһын ҡуя (дирижёры- ҡуйыусы — А. Жюрайтис), унда төп партияларҙы башҡара.

Йырсы «Весёлая вдова», «Моя Кармен», «Сельская честь» и «Тоска» телевизион музыкаль фильмдарында төп ролдәрҙе башҡара, киң концерт репертуарына — П. И. Чайковскийҙың, М. И. Глинканың, А. С. Даргомыжскийҙың, С. В. Рахманиновтың, Г. В. Свиридовтың, Р.Шумандың, И. С. Бахтың, Г. Ф. Генделиҙың камера-вокаль әҫәрҙәрена эйә була.

Иң яратҡан һәм бөйөк партнерҙар тип тенорҙар В.Атлантовты һәм П.Домингоны атай.

Дирижерҙар Д.Баренбойм, Г.фон Караян, П. менән эште айырым билдәләй^[14].

1999 йылда Роман Виктюк Театрында Р.Майнардиҙың «Антонио фон Эльба» пьесаһы буйынса драма сәхнәһендә уйнай.

Унда классик джаз программаһы менән сығыш 2003—2004 йыл үтте (Д. Эллингтон, В Дюк, Дж. Гершвин) менән квартет И. М. Бутман оркестр һәм идара аҫтында Да. Бергер.

2007—2008 йылдарҙа художество етәксеһе булараҡ Михайлов театрының (Санкт-Петербург). опера төркөмөн етәкләй.

Йырсы эре грампластинка яҙҙырыу студияларында 50-нән ашыу диск яҙҙыра.

1996 йылдан Санкт-Петербургта йырсы исемен йөрөткән, уның тарафынан ойошторолған Мәҙәни үҙәк эшләй, унда ул йәш башҡарыусылар менән эшләгән^[15].

1999 йылдан Санкт-Петербургта Елена Образцованың йәш опера йырсыларының Халыҡ-ара конкурсы даими үткәрелә^[16].

2011 йылдан Мәскәүҙә Елена Образцова Фонды — музыка сәнғәтенә ярҙам итеүҙең хәйриә фонды эшләй^[17].

1973—-1994 йылдарҙа П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү консерваторияһында уҡыта, 1984 йылдан — профессор. Европала, Япония, Санкт-Петербург һәм Мәскәүҙә оҫталыҡ дәрестәре бирә, бер нисә Европа халыҡ-ара вокалистар конкурсында жюри рәйесе була. 2011 йылда П. И. Чайковский исемендәге XIV халыҡ-ара конкурстың жюри составын. Токио «Мусашино» музыка академияһында уҡыта (профессор)^[18].

Йырсының киң ижади эшмәкәрлеге һәм Рәсәй музыка мәҙәниәте алдындағы ҡаҙаныштары музыка һәм сәнғәт белгестәренең күп баҫмаларында сағылыш таба^{[19][20][21][22]}.

РФ Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. Пушкин академияһының почётлы ағзаһы (1995), Рус музейы дуҫтарының халыҡ-ара йәмғиәте ағзаһы (1998), Сәнғәт белеме һәм музыкаль башҡарыуҙың Рус академияһы академигы (1999), Рәсәй сәнғәт академияһы академигы (1999).

Ғүмеренең һуңғы йылдары

Е. в. Образцова юбилей хөрмәтенә Концерт, 2009 йыл

2014 йылдан лейкемия менән яфа сигә. Ноябрь уртаһында Лейпциг клиникаһында дауалау курсы үтә, унда оҡшаш донор табыла һәм елек мейеһен күсереп ултыртыу буйынса операция үткәрелә. Операция көткән һөҙөмтәгә килтермәй, сөнки 75 йәшлек пациенттың көсһөҙләнгән орагнизмы тейешенсә ҡабул итмәй. 2014 йыл аҙағында Германияла йырсы эргәһенә Иосиф Кобзон һәм Валентина Терешкова килә^[23][24].

Образцова 2015 йылдың 12 ғинуарында 76 -сы йәшендә Лейпцигтың клиникаларының береһендә вафат була^[23][25]. 2015 йылдың 14 ғинуарында хушлашыу тантанаһы Ҙур театрҙа үтә. Мәскәүҙә Новодевичье зыяратында ерләнә.

Ғаиләһе

• беренсе ире — Макаров Вячеслав Петрович (1938), физик-теоретик, Н. Э. Бауман исемендәге Мәскәү дәүләт техник университетының ФН4 кафедраһы доценты
  • ҡыҙы — Елена (1966), йырсы (меццо-сопрано), Монтсеррат Кабалье уҡыусыһы^[14].
  • ейәне — Александр (1988)
  • ейәнсәре — Элиа (2010)^[26]
• икенсе ире (1982 йылдан) — Альгис Жюрайтис (1928—1998), Ҙур театр дирижеры, РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1976).

Хәтер

Рәсәй президенты Владимир Путин III дәрәжә «Ватан алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены менән бүләкләй. 2000 йылдың 28 марты, Мәскәү, Кремль

Вокаль конкурстар наградалары:

• 1962 — Хельсинки ҡалаһында 8 -се Бөтә донъя йәштәр һәм студенттар фестиваленең Алтын миҙалы^[27]
• 1962 — М. И. Глинка исемендәге Бөтә союз вокалистар конкурсының 1-се премияһы
• 1970 — Мәскәүҙә П. И. Чайковский исемендәге Халыҡ-ара конкурстың 1-се премияһы
• 1970 — Барселонала Ф.Виньяс исемендәге Халыҡ-ара вокалсылар конкурсының 1-се премияһы

Почётлы исемдәре:

• РСФСР-ҙың-ҙың атҡаҙанған артисы (1970) — совет вокал сәнғәте өлкәһендәге хеҙмәттәре өсөн^[28]
• РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1973) — совет сәнғәте өлкәһендәге ҙур ҡаҙаныштары өсөн^[29]
• СССР-ҙың халыҡ артисы (1976) — СССР Дәүләт академик Ҙур Театрының 200-йыллығы менән бәйле совет һәм хореография һәм музыка сәнғәтен үҫтереүгә ҙур ҡаҙаныштары өсөн Ң^[30]
• Төньяҡ Осетия Республикаһы — Аланияның халыҡ артисы (1999)^[27]

Санкт-Петербургта йырсы исеме менән Марина театрынан алыҫ түгел Декабристар һәм Писарев урамы киҫелешендә урынлашҡан сквер атала^[31][32].

• Социалистик Хеҙмәт Геройы (1990) — совет музыкаль сәнғәтен үүҫтереүҙәге ҡаҙаныштары өсөн^[33]
• М. И. Глинка исемендәге РСФСР-ҙың дәүләт премияһы (1973) —1971-1972 йылдарҙа концерт программалары һәм театр эшмәкәрлеге өсөн^[34].
• Әҙәбиәт, сәнғәт һәм архитектура өлкәһендә Ленин премияһы (1976) — 1973-1974 йылдарҙа концерт программалары өсөн һәм СССР Дәүләт Ҙур академик тетарҙа «Семен Котко», «Кармен», «Трубадур» операларында партиялар башҡарған өсөн^[35].
• Ленин ордены (1990)
• Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1971)
• Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1980) — XXII Олимпиада уйындарын әҙерләү һәм үткәреү буйынса ҙур эштәр өсөн^[36]
• II дәрәжә «Ватан алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены (2009) — күп йыллыҡ емешле ижади эшмәкәрлеге һәм музыка сәнғәтен үҫтереүгә ҙур өлөш индергәне өсөн^[37]
• III дәрәжә «Ватан алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены (1999) — музыка сәнғәтен үҫтереүгә ҙур өлөш индергәне өсөн^[38]
• IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены (2014) — хеҙмәттәге уңыштары, гуманитар өлкәлә ҡаҙаныштары, закондар сығарыу буйынса һәм әүҙем йәмәғәт эшмәкәрлеге, күп йыллыҡ намыҫлы хеҙмәте өсөн^[39]
• «Мәскәүҙең 850-йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы (1997)
• «Санкт-Петербургтың 300-йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы (2003)^[27]

Рәсәй Федерацияһының президенты һәм хөкүмәт бүләктәре:

• Рәсәй федерацияһы Президентының рәхмәт хаты (2001) — музыка-театр сәнғәте үҫешенә ҙур өлөш индергән өсөн^[40]
• Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәтенең Почет грамотаһы (2011) — емешле ижади эшмәкәрлеге һәм музыка сәнғәтен үҫтереүҙәге ҡаҙаныштары өсөн^[41].

Төбәк наградалары:

• I дәрәжә «Кузбасс үҫешенә айырым өлөшө өсөн» миҙалы (2002) — күп йыллыҡ емешле эше өсөн, юғары профессионализмы, социаль-иҡтисади үҫеш өлкәһендә ҙур өлөш ингдергән өсөн^[42]
• Мәскәү Хөкүмәтенең почет грамотаһы (2009) — ватан операһы сәнғәтен үҫтереүгә индергән ҙур өлөшө, әүҙем йәмәғәт һәм педагогик эшмәкәрлектә һәм юбилейы менән бәйле^[43]
• «Санкт-петербург алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» Почёт билдәһе (2009)^[44]
• Санкт-петербургтың Закондар сығарыу йыйылышының алтын миҙалы (2009)^[45]
• «Дуҫлыҡ асҡысы» ордены (Кемерово өлкәһе, 2012)^[46]
• «Санкт-Петербург алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» Почёт билдәһе (2013)^[47]

Сит ил наградалары:

• Э. Гранадос миҙалы (Испания, 1970)^[27]
• «Йәмғиәт алдындағы хеҙмәттәре өсөн» Сан-Франциско ҡалаһы бүләге (АҠШ, 1977)
• «Музыкаль телевизион программа» категорияһында XIV халыҡ-ара «Злата Прага» (Чехословакия, 1977) телевизион фильмдарҙың «Күренекле интерпретацияһы өсөн» дипломы
• Б. Барток иҫтәлекле миҙалы (Венгрия, 1982)
• ҠХР Почётлы миҙалы (1994)
• Изге Николай Чудотворец ордены (Украина, 1998)
• З.Анджапаридзе. фондының Почентлы миҙалы (Грузия, 2001)
• Чудотворец Николай ордены, «Ерҙә яҡшылыҡты арттырғаны өсөн» (Украинала халыҡ-ара премиялар фонды, 2003)
• Әрмәнстан Республикаһы Мәҙәниәт министрлығының алтын миҙалы (2009) — әрмән-рәсәй мәҙәни бәйләнешенә йүнәлтелгән донъя опера сәнғәтенә тос өлөш индергәне һәм эшмәкәрлеге өсөн^[48]
• «Лисео» театрының алтын миҙалы (Испания, 2009)

Конфессиональ бүләктәре:

• I дәрәжә Изге Мәскәү Даниил ордены — Сиркәү мәнфәғәте хеҙмәтенә иғтибары һәм тыуған көнөнөң70-йыллығы менән бәйле^[49]
• I дәрәжә Изге княгиня Ольга ордены (РПЦ, 2014)^[50].

Йәмәғәт премиялары:

• 1994 — Сицилияның театрҙар ассоциацияһы премияһы (Италия)^[27]
• 2002 — Рәсәй опера «Casta diva» премияһы^[51]
• 2004 — «Рәсәйҙең милли Олимпы» премияһы
• 2006 —"Шәфҡәтлелек музаһы" номинацияһында Милли йәмәғәт «Изге Фәрештә» премияһы
• 2010 — «Ижади эшмәкәрлегендәге ҡаҙаныштары өсөн» «Trebbia» Европа премияһы (Чехия)
• 2008 — Л. Э. Нобелдең Рәсәй премияһы (Л. Нобель Фонды, Санкт-Петербург)^[52]
• 2009 —"Планета Красота" журналының «Алтын лира» премияһы (ЮНЕСКО нәшриәте)
• 2011 — «Алтын күпер» (Италия)
• 2012 — «Тормош ағасы» премияһы («Тормош ағасы» хәйриә фонды, Санкт-Петербург)
• 2014 — Балтика төбәге илдәрендә гуманитар бәйләнештәрҙе үҫтереү һәм нығытыу өсөн Халыҡ-ара «Балтик йондоҙ» премияһы (РФ киң коммуникациялар һәм мәҙәниәт министрлығы, РФ Театр эшмәкәрҙәре союзы, хөкүмәт мәҙәниәт буйынса комитет , Санкт-Петербург)^[53]

Приздары:

• 1972 — «Тәнҡиттең алтын ҡәләме» призы (Висбаден)^[27]
• 1978 — «Алтын Верди» призы (Италия)
• 1982 — Француз грампаластинкалар яҙҙырыу академияһы гран-прийы
• 1982 — «Ф.Виньяс исемендәге XX халыҡ-ара конкурсын асыуҙа ҡатнашыуы өсөн» призы (Испания)
• ???? — «Мелодия» фирмаһының «Алтын диск» призы — «П И. Чайковский романстары» грампластинкаһы өсөн^[54].
• 2010 — Бүләк «Ф.Виньяс исемендәге 47 -се конкурсты асыуҙа ҡатнашлығы иҫтәлегенә» призы (Испания)

Йәмәғәт наградалары:

• 1999 — Сәнғәт белеме һәм музыкаль башҡарыуҙың Рус Сәнғәттәр Академияһы ордены^[27]
• 1999 — Рәсәй сәнғәте академияһының почетлы миҙалы
• 2004 — «Ижад йондоҙо» ордены (Рәсәй Милли мәҙәниәт, меценеатлыҡ һәм хәйриә академияһы ордены)
• 2004 — «Ватан һәм хеҙмәт өсөн» Изге Александр Невский ордены билдәһе
• 2006 — «Сәнғәткә хеҙмәт итеү» алтын ордены (хәрәкәте «Донъяла изге кешеләр» йәмәғәте хәрәкәте)
• 2007 — Ломоносов ордены (Рәсәй Федерацияһының наградалары Милли комитеты)
• 2008 — Бөйөк Екатерина ордены (Хәүефһеҙлек мәсьәләләре, хоҡуҡ тәртибе һәм оборона академияһы)
• 2008 — «Ватанға тырышлығы өсөн» («Ватан өсөн» Милли Фонды)
• 2009 — Дан ордены (Халыҡ-ара ижад академияһы)

1981 йылдың 24 октябрендә 4623-се кесе планета асыла, уға «Образцова» исеме бирелә. 2003 йылда Е.Образцова портреты менән «Билдәле Петербург кешеләре» серияһында почта маркаһы сығарыла.

Ижады

Опера партиялары

1963

• 17 декабрь — М. П. Мусоргский «Борис Годунов» — Марина Мнишек

1964

• 12 март — П. И. Чайковский «Пиковая дама» — Полина / Миловзор
• 29 сентябрь — С. С. Прокофьев «Война и мир» — Горничная
• 1 октябрь — С. С. Прокофьев «Война и мир» — княжна Марья
• 3 октябрь — П. И. Чайковский «Пиковая дама» — Гувернантка

1965

• 10 ғинуар — П. И. Чайковский «Пиковая дама» — Графиня
• 19 май — Дж. Верди «Аида» — Амнерис
• 28 октябрь — Б. Бриттен «Сон в летнюю ночь» — Оберон

1967

• 29 март — Н. А. Римский-Корсаков «Царская невеста» — Любаша

1968

• 3 май — А. П. Бородин «Князь Игорь» — Кончаковна
• 18 май — М. П. Мусоргский «Хованщина» — Марфа

1970

• 13 апрель — С. С. Прокофьев «Семён Котко» — Фрося

1971

• 5 ғинуар — С. С. Прокофьев «Война и мир» — Элен Безухова

1972

• 4 март — Ж. Бизе «Кармен» — Кармен
• 7 октябрь — Дж. Верди «Трубадур» — Азучена

1973

• 4 апрель — Дж. Верди «Дон Карлос» — Эболи

1974

• 8 ғинуар — К. Сен-Санс «Самсон и Далила» — Далила
• 1 ноябрь — Ж. Массне «Вертер» — Шарлотта

1975

• 11 апрель — К. В. Молчанов «Зори здесь тихие» — Женя Комелькова

1977

• 2 февраль — П. Масканьи «Сельская честь» — Сантуцца
• 9 сентябрь — Ф. Чилеа «Адриана Лекуврёр» — Принцесса де Буйон
• 30 декабрь — Дж. Верди «Бал-маскарад» — Ульрика

1978

• 29 апрель — Б. Барток «Замок герцога Синяя Борода» — Юдит

1979

• 12 март — В. Беллини «Норма» — Адальджиза
• 1 сентябрь — Н. А. Римский-Корсаков «Садко» — Любава

1980

• 9 апрель — И. Ф. Стравинский «Царь Эдип» — Иокаста

1982

• 21 февраль — Г. Доницетти «Анна Болейн» — Джейн Сеймур

1984

• 15 ноябрь — К. В. Глюк «Орфей и Эвридика» — Орфей

1989

• 22 июль — Л. Керубини «Медея» — Нерис

1990

• 5 июнь — О. Респиги «Пламя» — Эвдосия
• 14 июль — Ж. Массне «Иродиада» — Иродиада
• 16 сентябрь — Дж. Пуччини «Сестра Анжелика» — Герцогиня

1992

• 23 март — Г. Доницетти «Фаворитка» — Леонора

1996

• 23 ғинуар — С. С. Прокофьев «Игрок» — Бабуленька

1999

• 9 май — Дж. Верди «Луиза Миллер» — Федерика

2000

• 18 февраль — С. С. Прокофьев «Война и мир» — Ахросимова

2003

• 6 сентябрь — И. Штраус «Летучая мышь» — Князь Орловский

2006

• 3 июнь — Г. Доницетти «Дочь полка» — Маркиза де Биркенфельд

Драма театрында ролдәре

• 1999 — Ренато Майнарди «Антонио фон Эльба» — Амалия
• 2012 — Альдо Николаи «Реквием по Радамесу» — Норма Кверчолини

Фильмографияһы

• 1969 — Похищение — артист Образцова
• 1972 — Воскресный музыкант — опера йырсыһы
• 1977 — Моя Кармен (фильм-опера) — Кармен
• 1979 — Поёт Елена Образцова (короткометражный) — төп роль
• 1980 — Счастливое содружество
• 1980 — Елена Образцова в Японии
• 1979 — И образ мой предстанет тебе
• 1982 — Сельская честь — Сантуцци
• 1984 — Весёлая вдова (фильм-спектакль) — Ганна Главари
• 1984 — Наследство — операла артистка в опере
• 1988 — Любовь и муки Елены Образцовой
• 1995 — Елена Великая
• 2012— Реквием по Радамесу (фильм-спектакль) — Норма Кверчолини

Фильмдарҙа ҡатнашыуы.

• 1981 — Романса трепетные звуки (документаль)
• 1989 — Выше, чем любовь (документаль)

Хәтер

2015 йылдың июнь-июль айҙарында йырсы иҫтәлегенә арналған сопрано А.Нетребко, бас А. Абдразаҡов, тенор А. Антоненко һәм меццо-сопрано Е.Губанованың Европа турнеһы үтә. Парижда, Венала, Мәскәүҙә, Прагала һәм Барселонала артистар дирижёр М. Армильято етәкселеге аҫтындағы оркестрҙарҙың оҙатыуында итальян операһынан ариялар башҡара^[55][56].

2014 йылдың 14 октябрендә Мәскәүҙә, Ф. И. Шаляпиндың Мемориаль усадьбаһында йырсының юбилейына ҙур күргәҙмә асыла, ул 2015 йылдың 25 ғинуарына тиклем дауам итә^[57].

Санкт-Петербургта йырсы исеме менән Марина театрынан алыҫ түгел Декабристар һәм Писарев урамы киҫелешендә урынлашҡан сквер атала.

Иҫкәрмәләр

1. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
2. Deutsche Nationalbibliothek Record #119070332 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
3. Образцова Елена Васильевна // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
4. Internet Movie Database (ингл.) — 1990.
5. Grove Music Online (ингл.) — OUP.
6. https://operabase.com/artists/4689 — 1996.
7. Прабук (ингл.) — 2018.
8. Elena Obraztsova // Find a Grave (ингл.) — 1996.
9. Рена Шейко. Елена Образцова: записки в пути: диалоги. — Искусство, 1984. — С. 53. — 351 с.
10. Волошин В. Восхождение // Таганрогская правда. — 2015. — 20 февр.
11. Скончалась Елена Образцова  (билдәһеҙ). Дата обращения: 13 ғинуар 2015. Архивировано 20 ғинуар 2015 года. 2015 йыл 20 ғинуар архивланған.
12. Елена Образцова
13. Биография 2015 йыл 13 август архивланған.
14. Телеканал «Культура», 12 января 2015
15. Культурный Центр Елены Образцовой  (билдәһеҙ). // startvocal.ru. Дата обращения: 8 ғинуар 2012. Архивировано 19 февраль 2012 года. 2011 йыл 2 июль архивланған.
16. Международный конкурс молодых оперных певцов Елены Образцовой  (билдәһеҙ). // operaworld.ru. Дата обращения: 8 ғинуар 2012. Архивировано 19 февраль 2012 года. 2012 йыл 29 февраль архивланған.
17. Фонд Елены Образцовой 2015 йыл 15 ғинуар архивланған.
18. Елена Образцова. Биография // Фонд Елены Образцовой. 2015 йыл 13 август архивланған.
19. Елена Образцова Народная артистка СССР  (билдәһеҙ). // bolshoi.ru. Дата обращения: 8 ғинуар 2012. Архивировано 19 февраль 2012 года.
20. Мир оперы - Елена Образцова  (билдәһеҙ). // operaworld.ru. Дата обращения: 8 ғинуар 2012. Архивировано 19 февраль 2012 года. 2012 йыл 29 февраль архивланған.
21. Елена Васильевна Образцова  (билдәһеҙ). // opera-life.ru. Дата обращения: 8 ғинуар 2012. Архивировано 19 февраль 2012 года.(недоступная ссылка)
22. Искусство — Елена Образцова – мы  (билдәһеҙ). // лик-спб.рф (2007). Дата обращения: 6 июль 2013.
23. Тело Образцовой доставят в Москву до конца дня, Gazeta. ru (13 января 2015 года). 12 ғинуар 2015 тикшерелгән.
24. На 76-м году жизни скончалась оперная певица Елена Образцова, ИТАР-ТАСС (12 ғинуар 2015). 12 ғинуар 2015 тикшерелгән.
25. В Германии умерла оперная певица Елена Образцова
26. Елена Образцова-младшая: «Я до сих пор не могу плакать по маме» (рус.). www.mk.ru. Дата обращения: 13 февраль 2019.
27. Фонд Елены Образцовой 2014 йыл 9 ғинуар архивланған.
28. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 29 апреля 1970 года «О присвоении почетного звания заслуженной артистки РСФСР Образцовой Е. В.»
29. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 7 декабря 1973 года «О присвоении почетного звания народного артиста РСФСР творческим работникам Государственного академического Большого театра Союза ССР»
30. Указ Президиума Верховного Совета СССР от 25 мая 1976 года № 4019—IX «О присвоении почетного звания народного артиста СССР творческим работникам Государственного академического Большого театра СССР»
31. В Петербурге появятся скверы Петипа и Елены Образцовой (14 июля 2017). Дата обращения 14 июля 2017.
32. В Петербурге появились скверы Брусилова и Образцовой (1 декабрь 2017). 1 декабрь 2017 тикшерелгән.
33. Указ Президента Союза Советских Социалистических Республик от 27 декабря 1990 года № УП-1246 «О присвоении звания Героя Социалистического Труда тов. Образцовой Е. В.»
34. Постановление Совета Министров РСФСР от 18 декабря 1973 года № 623 «О присуждении Государственных премий РСФСР 1973 года в области литературы, искусства и архитектуры»
35. Постановление ЦК КПСС, Совмина СССР от 20 апреля 1976 года № 255 «О присуждении Ленинских премий 1976 года в области литературы, искусства и архитектуры»
36. Указ Президиума Верховного Совета СССР от 14 ноября 1980 года № 3301-X «О награждении орденами и медалями СССР работников, наиболее отличившихся при подготовке и проведении Игр XXII Олимпиады»
37. Указ Президента Российской Федерации от 10 июня 2009 года № 645 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ II степени Образцовой Е. В.»  (билдәһеҙ) Дата обращения: 14 апрель 2018. Архивировано 15 апрель 2018 года. 2018 йыл 15 апрель архивланған.
38. Указ Президента Российской Федерации от 17 июня 1999 года № 763 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ III степени Образцовой Е. В.»  (билдәһеҙ) Дата обращения: 14 апрель 2018. Архивировано 14 апрель 2018 года. 2018 йыл 14 апрель архивланған.
39. Указ Президента Российской Федерации от 28 мая 2014 года № 374 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
40. Распоряжение Президента Российской Федерации от 22 марта 2001 года № 147-рп «О поощрении работников Государственного академического Большого театра России»  (билдәһеҙ). Дата обращения: 14 апрель 2018. Архивировано 15 апрель 2018 года. 2018 йыл 15 апрель архивланған.
41. Распоряжение Правительства Российской Федерации от 11 июля 2011 года № 1201-р «O награждении Почётной грамотой Правительства Российской Федерации Образцовой Е. В.»  (билдәһеҙ) Дата обращения: 14 апрель 2018. Архивировано 15 апрель 2018 года. 2018 йыл 15 апрель архивланған.
42. Постановление Совета народных депутатов Кемеровской области от 28 марта 2002 года № 1442 "О награждении медалью Кемеровской области «За особый вклад в развитие Кузбасса»
43. Распоряжение Правительства Москвы № 1446-РП от 3 июля 2009 года «О награждении Почётной грамотой Правительства Москвы»
44. «За заслуги перед Отечеством» наградили Елену Образцову
45. На юбилее Образцовой за Тюльпанова спел Кехман
46. Сегодня в Музыкальном театре им. А. К. Боброва прошел концерт оперной примы, народной артистки СССР Елены Образцовой 2018 йыл 9 июль архивланған.
47. Елена Образцова отмечает 50-летие творческой деятельности
48. Елена Образцова награждена Золотой медалью Министерства культуры Армении
49. Народная артистка СССР Е. В. Образцова награждена орденом преподобного Даниила Московского I степени
50. Патриаршее поздравление народной артистке СССР Е. В. Образцовой по случаю дня рождения
51. «Литературная газета» о присуждении премии «Casta diva» за 2002 г.; о самой премии см. также: Гуманитарный университет (Екатеринбург)
52. Российская Премия Людвига Нобеля  (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 октябрь 2016. Архивировано 31 март 2017 года.
53. Георг Отс удостоен ордена Балтийской Звезды | BUSINESS -M — Информационно-деловой Портал
54. Из истории «Мелодии». Золотые диски «Мелодии»
55. Нетребко и другие оперные «звезды» посвятят концерт в Москве 7 июля памяти Образцовой
56. «Moscow Nights», 7-сезон, лето 2015 2016 йыл 10 март архивланған.
57. «О Елене Образцовой с любовью…». Популярное периодическое издание «Экоград»  (билдәһеҙ). Дата обращения: 1 март 2017. Архивировано 19 апрель 2016 года. 2016 йыл 19 апрель архивланған.

Һылтанмалар

• Образцова Елена Васильевна  (билдәһеҙ). «Герои страны» сайты.
• Благотворительный фонд поддержки музыкального искусства Елены Образцовой 2015 йыл 15 ғинуар архивланған.
• Культурный центр Елены Образцовой
• Биография
• И романс, и оперетта. Журнал «Кругозор» (№ 8, 1983)
• Елена Образцова. Мировая женщина (интервью Ольге Сорокиной, февраль 2012 г.) 2020 йыл 17 февраль архивланған.
• Интервью Елены Образцовой для сайта «Daily Talking»
• Фотогалерея Е. В. Образцовой на сайте «Мастера музыкального театра»