Оствалл музейы

Оствалл музейы
{{{подпись}}}
Асылған ваҡыты 1952
Сайт museumostwall.dortmund.de
Логотип Викисклада Оствалл музейы Викимилектә

Иҫке бинаһы
Август Маке. Кукуруз баҫыуындағы ағас (1907)
Август Маке. Ҙур зоология баҡсаһы (триптих, 1913)
Каспар Давид Фридрих. Юнона Агридженто. ғибәҙәтханаһы (яҡынса 1828—1830)
Һайнц-Гюнтер Прагерҙың иҫке баҡсалағы ҡорос скульптураһы

Оствалл музейы (нем. Museum Ostwall) — Дортмунд (Германия) модерн һәм хәҙерге заман сәнғәте музейы. Уға 1940 йылдар аҙағында нигеҙ һалынған һәм 2010 йылдан Dortmunder U бинаһында урынлашҡан. Музей коллекцияһы XX быуат картиналарын, скульптураларын, объекттарын һәм фотографияларын, шулай уҡ 2 500-ҙән ашыу графика әҫәрҙәрен үҙ эсенә ала. Ул экспрессионизмдан алып хәҙерге ваҡыттың заман сәнғәтенә тиклемге дәүерҙе солғай.

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башта (1947 йылдан 2009 йылға саҡлы) музей Остваллда (боронғо ҡала стеналарынан Дортмунд үҙәгенә барған юл) урынлашҡан һәм ҙур булмаған скульптура баҡсаһын үҙ эсенә ала. Алдараҡ шул урында 1911 йылдан, Икенсе донъя һуғышында емерелгәненә саҡлы, Сәнғәт һәм мәҙәниәт тарихы музейы (нем. Museum für Kunst und Kulturgeschichte (MKK), муниципаль сәнғәт коллекцияһы урынлашҡан булған. Унан да алдараҡ, 1911 йылға тиклем, бында Вестфаль тау идаралығының иҫке бинаһы урынлашҡан[1].

1940-сы йылдарҙың аҙағында, сәнғәт һәм мәҙәниәт тарихы музейы емереклектәренең төҙөлөш материалдары ҡулланып, аҡрынлап, яңыртып ҡороу эше башлаған. 1949 йылда Остваллда Музейҙың беренсе күргәҙмәһе үткән[2], һәм был XX быуат Германия сәнғәтенең һуғыштан һуңғы иң тәүге музейҙарының береһе булған һәм 1956 йылға тиклем уны киңәйтеү дауам иткән. Сәнғәт һәм мәҙәниәт тарихы музейы, 1983 йылда Дортмундҡа ҡабат күсеп ҡайтҡанға тиклем, ваҡытлыса Каппенберг һарайына күсерелгән[1].

2009 йылдың июнендә музей ябыла һәм Dortmunder U бинаһына күсә башланған һәм 2010 йылдың октябрь айында яңы Оствалл Музейы ҡыҫҡартылған атамаһы аҫтында [1] "Музей электр станцияһы кеүек " махсус күргәҙмәһе (нем. Das Museum als Kraftwerk)[3] менән асыла. Был элегерәк Дортмунд союзының келәте һәм һыраханаһы урынлашҡан ете ҡатлы ҡоролма «Европаның мәҙәни баш ҡалаһы 2010» (RUHR.2010 — Europas Kulturhauptstadt)[4] сифатында Рур өлкәһенең алға үҫешендә төп роль уйнаған.

Коллекцияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тәүҙә коллекция нацистар «дегенератив сәнғәт» тип төркөмләгән әҫәрҙәрҙән төҙөлгән. 200-гә яҡын картина, скульптура һәм график эштәрҙән торған Грёппель коллекцияһы 1957 йылда һатып алынған, һәм әлеге ваҡытта музей йыйынтыҡтарының нигеҙ таштарының береһе булып тора[5].

Музей коллекцияларының нигеҙен 1905 йылда Дрезденда Күпер арт-группа хәрәкәтенә нигеҙ һалған Людвиг Эрнст Кирхнер, Отто Мюллер, Эмиль Нольде һәм Карл Шмидт-Ротлуф әҫәрҙәре тәшкил иткән. 1912 йылда ойошторолған Күк һыбайлы ижади берекмәһе музейҙа Василий Кандинский, Франц Марк, Август Маке һәм Алексей фон Явленский әҫәрҙәрендә сағылыш тапҡан[5]. Оствалл Музейы, уның эштәр йыйынтығы ҡуйылған Висбаден Музейынан ҡала, Явленский әҫәрҙәре коллекцияһы урынлаштырылған ҙурлығы буйынса Германияла икенсе урында торған.

Музей коллекцияһы үҙ эсенә шулай уҡ Пабло Пикассоның 1940—1950 йылдарҙағы 26 график эшенән, һәм тағы шуға оҡшаған Жоан Миро, Марк Шагал һәм Сальвадор Дали әҫәрҙәренән торған. Музейҙа Отто Дикс, Лионель Фейнингер, Альберто Джакометти, Пауль Клее, Оскар Кокошка һәм Оскар Шлеммерҙың берәр эше һаҡлана. Натюрморттар араһында музейҙа Кристиан Рольфс әҫәрҙәре айырылып тора.

1990 йылдар башында музей рәссам Зигфрид Кремер эштәре коллекцияһының 1 000 ашыу йыл майнц музей ларын һатып Кремер, шул иҫәптән әҫәрҙә Марсель Дюшан, Йозеф Бойс, Беҙ Джун Паек, Фостель Вольф, Гюнтер Уекер һәм Ж Тэнгли.

Эшмәкәрлеге

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1962 йылда балалар һынлы сәнғәт студияһы асыла, был музейҙың шуға оҡшаш тәүге проекттарының береһе була. «Йәштәр Арт-Клубы» (нем. Jugendkunstclub) йәштәргә күргәҙмәһен ҡарау рәссамдар менән танышыу, һәм музей оҫтаханаһындаүҙ эштәрен асыу мөмкинлеген бирҙе. Мәктәп каникулдары ваҡытында шулай уҡ бында художество мастер-кластары үткәрелде. Музей 2010 йылда яңы урынға күскәндән һуң да, белем биреү белем биреү проекттары эшен дауам иткән[6].

Музей экспозицияһы, тамашасыға мөмкин тиклем күберәк эш күрһәтеү маҡсатында, йылына ике тапҡыр үҙгәртеләсәк.

Музейҙың боронғо залдарында гастроль концерттары һәм иртәлектәр үтә. Шулай уҡ музей, өлөшләтә, коммерцияға ҡарамаған «Оствалл Музейы дуҫтары» йәмғиәте аҡсаһына нәфис китаптар һәм каталогтар сығара[7].

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Die Geschichte des Museums Ostwall im Dortmunder U — ehemals Museum am Ostwall History of the museum
  2. ↑ Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; hist" төшөрмәләре өсөн текст юҡ
  3. ↑ Das Museum als Kraftwerk 2011 йыл 4 июнь архивланған.  (нем.)
  4. ↑ RUHR.2010 ist vorbei — wir bleiben Kulturhauptstadt 2010 йыл 31 июль архивланған. City of Dortmund.  (нем.)
  5. ↑ 5,0 5,1 Die Sammlung des Museums Ostwall 2014 йыл 28 декабрь архивланған. The collection.  (нем.)
  6. ↑ Und Bildung Kommunikation 2014 йыл 28 декабрь архивланған. communication and education.  (нем.)
  7. ↑
    Museums Freunde Ostwall am des Museum of the Friends.  (нем.)

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]